Toshkent moliya instituti moliyaviy menejment fakulteti "menejment va marketing" kafedrasi
III BOB. KORXONALARDA MEHNAT FAOLIYATINI BOSHQARISH
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
mehnat faoliyatini boshqarishda samaradorlik omillari
|
III BOB. KORXONALARDA MEHNAT FAOLIYATINI BOSHQARISH
SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO’NALISHLARI 3.1. Korxonalarda mehnat faoliyatini boshqarishda samarali mehnat usullarini joriy qilish. Ishlab chiqarishda yoki xizmat ko’rsatishda mehnat jarayonlari samaradorligini oshirishning eng ta’sirchan vositalaridan biri - maqsadga muvofiq mehnat usuli va uslublarini tanlab olish va ularni joriy qilishdir. Mehnat uslubi – mehnat jarayonini amalga oshirish yo’lidir. U asosan usullar yig’indisi va ularni ma’lum izchillikda bajarish bilan xarakterlanadi. Mehnat usullarini va ularni takomillashtirshni o’rganish uchun, mehnat jarayonlarini mehnatdagi tor harakatlar (harakatlar, qimirlashlar), keng harakatlar va mehnat usullariga bo’lib ko’rish lozim. Mehnatdagi tor harakat – xodimning mehnat jarayonida oyoq, qo’l barmoqlari yoki tanasini bir bor jildirishidir. Masalan, qo’lni mahsulotga o’zatish, mahsulotni qo’lga olish, uni kerakli joyga quyish kabilar shunday haraktdir. Mehnat jarayonida xodimning oyoq, qo’li yoki tanasi bir bor jilishi mehnat harakati hisoblanib, u o’z navbatida, qimirlashlar yig’indsidan iborat. Masalan, qo’lni mahsulotga uzatish mehnat harakati bo’lib, u quyida ko’rsatilgan qimirlashlar yig’indisidan iborat: gavdani rostlash, qo’lni ko’tarish, qo’lni mahsulotga uzatish. Mehnatdagi keng harakat – kishining bitta yoki bir nechta organi tomonidan uzluksiz bajariladigan mehnat harakatlari yig’indisidir. Masalan, qo’lni hisoblash apparatiga uzatib, barmoq bilan klavishni bosish, ana shunday keng harakat hisoblanadi. Mehnat usuli bu– mehnatdagi keng harakatlar yig’indisidir. Bu harakatlar uzluksiz va bir maqsadga qaratilgan bo’lib, operatsiyaning ma’lum qismi ijro etiladi. Masalan, omborchi xodimga asbob-uskuna topshirish operatsiyasini qilishi uchun quyidagi jarayonlarni bajaradi: uskunani qo’liga oladi, uning ishga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini tekshiradi va so’ngra uni xodimga topshiradi.
|
