Тошкент молия институти ризаев нурбек кадирович

10-Масала. Хўжалик муомалалари таъсирида бухгалтерия балансида содир бўлган ўзгаришларни акс эттиринг.
13-жадвал
Бухгалтерия баланси 01.01.20… й. (минг сўмда)

Актив			Пассив
Асосий воситалар	100000	Устав капитали		500000
Материаллар	100000	Тақсимланмаган фойда		300000
Тугалланмаган ишлаб чиқариш	400000	Мол етказиб берувчилардан қарз		50000
Касса	65000	Бюджетдан қарз		10000
Ҳисоб-китоб счёти	200000	Ижтимоий суғурта бўйича қарздорлик		5000
Жами	865000	Жами		865000

Ҳисобот даврида қуйидаги хўжалик операциялари содир бўлган:

1. Ҳисоб-китоб счётидан кассага пул маблағлари олиб келинди –
25 000 минг сўм.
2. Мол етказиб берувчиларга тўланди – 40000 минг сўм
3. Тақсимламаган фойда ҳисобидан резерв капитали шакллантирилди – 20000 минг сўм.
4. Мол етказиб берувчилардан материал қабул қилинди – 10000 минг сўм.
5. Олинган материаллар ишлаб чиқаришга сарфланди – 10000 минг сўм
Вазифа: Юқоридаги маълумотлардан фойдаланиб 12,13-жадвалларни тўлдиринг.


14-жадвал
Хўжалик операцияларнинг бухгалтерия балансига таъсири

№	Хўжалик операциялар	Баланс ўзгариши				Ўзгариш тури
		Актив		Пассив
		Камайиши	Кўпайиши	Камайиши	Кўпайиши
	Ҳисоб-китоб счётидан кассага пул маблағлари келтирилди
	Мол етказиб берувчиларга пул тўланди
	Тақсимламаган фойда ҳисобидан резерв капитали шакллантирилди
	Мол етказиб берувчилардан материал қабул қилинди
	Олинган материаллар ишлаб чиқаришга сарфланди

15-жадвал
Корхонанинг бухгалтерия баланси 31.01.20… й.
минг сўм

Актив		Пассив
Асосий воситалар		Устав капитали
Материаллар		Резерв капитали
Тугалланмаган ишлаб чиқариш		Мол етказиб берувчилардан қарздорлик
Касса		Тақсимланмаган фойда
Ҳисоб-китоб счёти		Бюджетгақарздорлик
		Ижтимои суғурта бўйича қарздорлик
Жами		Жами

ТЕСТ САВОЛЛАРИ

1. 
   
   Бухгалтерия баланси – бу …
   

1. пулда ифодаланган ва муайян санага хўжалик маблағларининг турлари ва ташкил топиш манбалари бўйича иқтисодий гуруҳлаштириш ва умумлаштириш усулидир.

   
   

2. ҳисобот шакли.

   
   

3. муайян санага хўжалик маблағларининг турлари бўйича умумлаштириш усулидир.

   
   

4. натурада ифодаланган ва муайян санага хўжалик маблағларининг турлари ва ташкил топиш манбалари бўйича иқтисодий гуруҳлаштириш ва умумлаштириш усулидир.

   
   

2. 
   
   Бухгалтерия баланси неча қисмдан иборат ва улар қайсилар?
   

1. 2 та қисм: актив ва пассив

   
   

2. 1 та қисм: асосий воситалар

   
   

3. 3 та қисм: асосий воситалар, актив, пассив

   
   

4. 4 та қисм: актив, асосий воситалар, пассив ва мажбуриятлар

   
   

3. 
   
   Тузиш вақтига кўра баланс турларини кўрсатинг
   

1. Кириш баланси

   
   

2. Жорий баланс

   
   

3. Тугатиш баланси

   
   

4. Нетто баланс

   
   

4. 
   
   Баланснинг пассив томони нечта бўлимдан иборат?
   

1. хусусий капитал бўлими

   
   

2. мажбуриятлар бўлими

   
   

3. устав капитали бўлими

   
   

4. устав капитали ва мажбуриятлар бўлимлари

   
   

5. 
   
   Баланс тенглиги қайси жавобда тўғри кўрсатилган?
   

1. Актив + мажбуриятлар = хусусий капитал

   
   

2. Актив + хусусий капитал = мажбуриятлар

   
   

3. Актив + асосий воситалар = мажбуриятлар

   
   

4. Актив = хусусий капитал + мажбурияталар

   
   

6. 
   
   Хўжалик муомалалари балансга неча хил усулда таъсир қилади?
   

а) 1 б) 2 c) 3 д) 4

7. “Ҳисоб-китоб счётидан кассага пул олиб келинди” – бу хўжалик муомаласи таъсирида балансда қандай ўзгариш рўй беради?

   
   

1. Фақат актив томонда ўзгариш рўй беради ва баланснинг умумий суммаси ўзгармайди.

   
   

2. Фақат пассив томонда ўзгариш рўй беради.

   
   

3. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгаради.

   
   

4. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгариб жами сумма камаяди.

   
   

8. 
   
   Бухгалтерия балансининг фақат активига таъсир қиладиган муомалани топинг.
   

1. Банкдан кредит олинди.

   
   

2. Ҳисоб-китоб счётидан ишчиларга аванс берилди.

   
   

3. Асосий ишлаб чиқаришдан омборга тайёр маҳсулот қабул қилинди.

   
   

4. Тайёр маҳсулот ҳаридорларга жўнатилди, лекин пули олинмади.

   
   

9. 
   
   Бухгалтерия балансининг фақат пассивига таъсир қиладиган муомалани топинг
   

1. Банкдан кредит олиниб, электр энергия ҳақи тўланди.

   
   

2. Ҳисоб-китоб счётидан солиқлар тўланди.

   
   

3. Актcиядорларга дивиденд тўланди.

   
   

4. Тайёр маҳсулот ҳаридорларга жўнатилди ва пули олинди.

   
   

10. 
    
    Баланс активида маблағлар қанадай гуруҳданади?
    

1. Манбанинг ташкил топиши ва фойдаланиши бўйича

   
   

2. Маблағ турлари ва жойланиши бўйича

   
   

3. Маблағ турлари ва ташкил топиш манбаи бўйича

   
   

4. Жорий ва узоқ муддатли активлар

   
   

11. 
    
    Баланс пассивида маблағлар қандай гуруҳланади?
    

1. Ташкил топиш манбаи ва фойдаланиши бўйича

   
   

2. Маблағ турлари ва жойланиши бўйича

   
   

3. маблағ турлари ва ташкил топиш манбаи бўйича

   
   

4. Хусусий капитал ва мажбуриярлар

   
   

12. 
    
    Хўжалик маблағлари баланс активида қандай бўлимларга бўлинади?
    

1. Номоддий активлар ва оборот активлари

   
   

2. Асосий воситалар ва айланма активлар

   
   

3. Асосий воситалар ва мажбуриятлар

   
   

4. Узоқ муддатли ва жорий активлар

   
   

13. 
    
    Баланс пассивида қандай бўлимлар бор?
    

1. Ўз маблағлари манбаи ва оборот активлари

   
   

2. Ўз маблағлари манбаи ва мажбуриятлар

   
   

3. Мажбуриятлар ва узоқ муддатли қарзлар

   
   

4. Узоқ муддатли ва жорий мажбуриятлар

   
   

14. 
    
    Корхонага тегишли асосий воситалар, номоддий активлар баланснинг қайси томонида кўрсатилади?
    

1. Маблағ манбаи, баланс актив томонида

   
   

2. Маблағ тури баланснинг пассив томонида

   
   

3. Маблағ тури баланснинг актив томонида

   
   

4. Маблаг манбаи баланснинг пассив томонида

   
   

15. 
    
    Бухгалтерия балансининг пассив томонида нималар кўрсатилади?
    

1. Корхона маблағларининг жойланиши

   
   

2. Корхона маблагларининг манбаи

   
   

3. Корхона ўз маблагларининг таркиби

   
   

4. Корхона қарзларининг таркиби

   
   

16. 
    
    Хўжалик муомалалари таъсирида балансда содир бўладиган 1-тур ўзгаришни тавсифланг.
    

1. Активдаги бир модданинг кўпайиши, иккинчисининг камайиши тарзида содир бўлади ва баланснинг умумий суммаси ўзгармайди.

   
   

2. Хўжалик муомаласи таъсирида фақат пассив томонда ўзгариш рўй беради.

   
   

3. Хўжалик муомаласи таъсирида ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгаради.

   
   

4. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгариб жами сумма камаяди.

   
   

17. 
    
    Хўжалик муомалалари таъсирида балансда содир бўладиган 2-тур ўзгаришни тавсифланг.
    

1. Пассивдаги бир модданинг кўпайиши, иккинчисининг камайиши тарзида содир бўлади ва баланснинг умумий суммаси ўзгармайди.

   
   

2. Хўжалик муомаласи таъсирида фақат пассив томонда ўзгариш рўй беради.

   
   

3. Хўжалик муомаласи таъсирида ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгаради.

   
   

4. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгариб жами сумма камаяди.

   
   

18. 
    
    Хўжалик муомалалари таъсирида балансда содир бўладиган 3-тур ўзгаришни тавсифланг.
    

1. Фақат актив томонда ўзгариш рўй беради ва баланснинг умумий суммаси ўзгармайди.

   
   

2. Фақат пассив томонда ўзгариш рўй беради.

   
   

3. Хўжалик муомаласи таъсирида актив ва пассив томон ўзгаради, яъни кўпаяди, баланс жами суммаси ҳам кўпаяди.

   
   

4. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгариб жами сумма камаяди.

   
   

19. 
    
    Хўжалик муомалалари таъсирида балансда содир бўладиган 4-тур ўзгаришни тавсифланг.
    

1. Фақат актив томонда ўзгариш рўй беради ва баланснинг умумий суммаси ўзгармайди.

   
   

2. Хўжалик муомаласи таъсирида актив ва пассив томон ўзгаради, яъни камаяди, баланс жами суммаси ҳам камаяди.

   
   

3. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгаради.

   
   

4. Ҳам актив, ҳам пассив томон ўзгариб жами сумма камаяди.

   
   

20. 
    
    Банкдан кредит олиниб, мол етказиб берувчилардан бўлган қарз тўланди. Ушбу муомала нечанчи тур ўзгаришга тегишли?
    

1. 1-тур
   

2. 2-тур
   

3. 3-тур
   

4. 4-тур
   

21. 
    
    Кассадан мукафот тўланди. Ушбу муомала нечанчи тур ўзгаришга тегишли?
    

1. 1-тур
   

2. 2-тур
   

3. 3-тур
   

4. 4-тур
   

22.