Toshkent moliya instituti «statistika» fanidan


Аҳолинитабиийвамеханикҳаракатинианиқлаш


Download 0.56 Mb.
bet2/3
Sana18.12.2022
Hajmi0.56 Mb.
#1029245
1   2   3
Bog'liq
MUXAMEDOVA N Statistika

Аҳолинитабиийвамеханикҳаракатинианиқлаш

Аҳолитабиийҳаракатиниифодаловчи абсолют ванисбийкўрсаткичлар:туғилиши,вафотэтиши,табиийўсиш,никоҳқуришваажралишикабикўрсаткичларнианиқлаш
Аҳолимиграцияситурлари.Аҳолимиграциясинингабсолютванисбийкўрсаткичларинианиқланг


Аҳолинингҳаракатикўрсаткичларимазмунанбир-бириданфарққилувчииккигуруҳкўрсаткичлариниўзичигаолади.
Биринчигуруҳгааҳолинингтабиийҳаракатини, туғилишиваўлишини,никоҳданўтганларваажралганларсонини, иккинчигуруҳгаэсааҳолинингмиграциясинитавсифловчикўрсаткичларкиради(1-жадвал).



Аҳолиҳаракатикўрсаткичлари
1-жадвал



Кўрсаткичлар

Ҳисоблаштаркиби

Изоҳлар

I.Табиийҳаракаткўрсаткичлари

1.

Туғилишкоэффициенти(Kt)

KAtug'1000
t А

Atug'-туғилганларсони
-аҳолининг ўртачасони

2.

Ўлишкоэффициенти
(Ko')

K Ao'l1000
o' А

Ao'l-ўлганларсони

3.

Мутлоқтабиий
ўзгариши(TO')

TO'Atug'Ao'l




4.

Табиий ўзгаришикоэффициенти(Kto')

Kto'

(Atug'Ao'l)1000

ёкиKto'KtKo'



А

5.

Махсустуғилишкоэффициенти(Kmt)

K Atug'.1000
mt А

А’-15-49 ёшдагиаёлларнингўртачасони

6.

Махсус, 1 ёшгачаболаларўлими
коэффициенти(Kbo')




m-жорий йилда туғилганларсонидан1ёшгачаўлганларсони;
N0ваN1-ўтганважориййилдатуғилганларсони

II. Механикҳаракаткўрсаткичлари

7.

Келганларкоэффициенти(Kkel)

K KEL1000
kel А

KEL-мазкураҳолипунктига
домий яшаш учун келган аҳолисони

8.

Кетганларкоэффициенти(Kket)

K KET1000
ket А

KET -мазкураҳолипунктиданбошқааҳолипунктигадоимийяшашучункетганларсони

9.

Механикўзгаришикоэффициенти(Kmo')

Kmo'

(KELKET)100

0



А

ёкиKmo'KkelKket

10.

Мутлоқмеханикўзгариши(MO')

MO'KELKET






Туғилишкоэффициетиқуйдагичаҳисобланади:



Н авои2013йилучун64239*1000/2724280=23,58%
Н авои2020йилучун 81425*1000/3086990=26,37%
А ндижон2013йилучун27484*1000/1191250=23%
А ндижон2020йилучун38118*1000/1363040=27,96%


Ўлимкоэффициетиқуйдагичаҳисобланади:


Навои
2013йилучун14188*1000/2724280=5,2%


Навои 2020йилучун15797*1000/3086990=5,1%
А ндижон2013йилучун4895*1000/1191250=4,1%
Андижон2020йилучун6021*1000/1363040=4,4%
Мутлоқтабиийўзгаришқуйидагичааниқланади:

Навои 2013йилучун64239-14188=50051
Навои2020йилучун81425-15797=65628
Андижо2013йилучун27484-4895=22589
Андижон2020йилучун38118-6021=32097


Т абиийўзгаришкоэффициентиқуйидагичааниқланади:
Н авои2013йилучун50051*1000/2724280=18,4
Н авои2020йилучун65628*1000/3086990=21,2
А ндижон2013йилучун22589*1000/1191250=18,9
Андижон2020йилучун32097*1000/1363040=23,5

Никоҳ тузиш коэффициенти:

Н авои2013йилучун30617*1000/2724280=11,2


Н авои2020йилучун27725*1000/3086990=8,98
А ндижон2013йилучун11996*1000/1191250=10,1
Андижон2020йилучун13929*1000/1363040=10,2
Никоҳдан ажрашиш коэффициенти:



Навои2013йилучун2203*1000/2724280=0,8
Навои2020йилучун3125*1000/3086990=1,01
Андижон2013йилучун692*1000/1191250=0,58
Андижон2020йилучун1068*1000/1363040=0,78

Келганлар коэффициенти қуйидагича аниқланади:



Навои2013йилучун6498*1000/2724280=2,38
Навои2020йилучун5477*1000/3086990=1,77
Андижон2013йилучун8533*1000/1191250=7,16
Андижон2020йилучун7583*1000/1363040=5,56

Кетганларкоэффициентиқуйидагичааниқланади:
Н авои2013йилучун7489*1000/2724280=2,7
Н авои2020йилучун10684*1000/3086990=3,46
А ндижон2013йилучун9261*1000/1191250=7,77
Андижон2020йилучун11224*1000/1363040=8,2

Механик ўзгариши коэффициенти қуйидагича аниқланади:



Навои2013йилучун= -991*1000/2724280=-0,36
Навои2020йилучун = -5207*1000/3086990=-1,7
Андижон2013йилучун = -728*1000/1191250=-0,6
Андижон2020йилучун= -3641*1000/1363040=-2,7

Мутлоқ механик ўзгариш қуйидагича аниқланади:
Навои 2013йилучунMO'KELKET6498-7489=-991киши
Навои 2020йилучунMO'KELKET5477-10684=-5207киши
Навои 2013йилучунMO'KELKET8533-9261=-728киши
Навои 2020йилучунMO'KELKET7583-11224=-3641киши

У мумий ўзгариш коэффициенти қуйидагича аниқланади:
Навои 2013 йил учун18,4-0,36 = 18,04%
Навои 2020йил учун 21,2 -1,7 = 19,5%
Андижон2013йилучун 18,9 – 0,6 = 18,3%
А ндижон 2020йилучун23,5 – 2,7 = 20,8%

Аҳолини такрор барпо этиш жараёнини тавсифлашучунстатистикадарсликларида рус земство статистикиВ.Н.Покровскийномибилан боғлиқбўлган“Ҳаётийликкоэффициенти”ниҳисоблаштавсияэтилган.


Ҳаётийлик коэффициенти туғилганларсонини ўлганлар сонигабўлишйўлибилананиқланади:

T
KhO'
Букўрсаткичтуғилишкоэффициентиниўлишкоэффициентигабўлишйўли биланҳаманиқланишимумкин.Агарбунисбатнатижаси1 данкатта
Kt1
Ko'
бўлса,уҳолдамазкуррегиондатабиийўсишсодир бўлган, агар бунисбатан1дан кичик
Kt1
Ko'
бўлса,уҳолдамазкуррегиондааҳолинингкамайишисодир бўлган.
Демак ҳаётийлик коэффициентининг ўсиши аҳолисонининг ошишигаолиб келади ва аксинча.
Бизнинг ўрганаёиган ҳудудларимизда ҳаётийлик коэффициенти бирданкаттачиқади,яънииккиҳудуддаҳамтабиийўсишгаэгаэканлигиникўришимизмумкин.

Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling