Toshkent pediatriya tibbiyot instituti Toshkent-2022

Yatrogeniyaning turlari

• Psixogen yatrogeniya
• Dorili yatrogeniya
• Travmatik yatrogeniya
• Infeksion yatrogeniya
• Aralash yatrogeniya

Psixogen yatrogeniya

• Nevroz , psixoz, nevrosteniya, isteriya, fobiya, depressiya , voxima xissi , depressiv va epoxondrik buzilishida namoyon bo’ladi

Dorili yatrogeniya

Infeksion yatrogeniya

• Tibbiy muolajalar natijasida infeksion kasalliklarni yuqtirish

Travmatik yatrogeniya

• Bemorlarga fizik va mexanik faktorlar ta’siri natijasida tibbiy jaroxat yetkazish. Bu guruxga quyidagilar kiritiladi:
• Xirurgik
• Monipulyatsion
• Tibbiyotda to’satdan olingan travmalar, kuyish (nur, termik, kimyoviy) va travma oqibatlari

Yatrogeniya ahamiyati, dolzarbligi, hozirgi zamonning “agressiv” tibbiyot bilan bog’liqligi

Tib amaliyotida yatrogen kasalliklarga sabab bo 'ladigan 4 asosiy omilni nazarda tutish kerak: 1. Bemorning anamnezini y’ig'ish. 2. Bemorning ichki holatini o'rganish. 3. Laborator tahliliga baho berish. 4. Tashxis va kasallik oqibatini aniqlash.

• Tib amaliyotida yatrogen kasalliklarga sabab bo 'ladigan 4 asosiy omilni nazarda tutish kerak: 1. Bemorning anamnezini y’ig'ish. 2. Bemorning ichki holatini o'rganish. 3. Laborator tahliliga baho berish. 4. Tashxis va kasallik oqibatini aniqlash.

O'zaro muloqot chog'ida bemorning oldin boshidan kechirgan kasalliklariga ham katta ahamiyat berish zarur, shuningdek, kasallik etiologiyasini va patogenezini o'rganishda bemorni ta'sirlab qo'yishdan ehtiyot bo'lish kerak. Ayniqsa, xavfii o'sma, yurak xastaligi va uyida, yaqinlarida ruhiy kasalligi mavjud bo'lgan bemorlarga nisbatan nihoyatda ehtiyotkorlik va muloyimlik bilan muomala qilish talab etiladi. Ba'zi yatrogen kasalliklarning paydo bo'lishi bevosita instrumental yoki laborator tekshirishlarga bog'liq. Ayniqsa bunda qon, siydik va boshqalarning noto'g'ri tahlili sabab bo'ladi.

• O'zaro muloqot chog'ida bemorning oldin boshidan kechirgan kasalliklariga ham katta ahamiyat berish zarur, shuningdek, kasallik etiologiyasini va patogenezini o'rganishda bemorni ta'sirlab qo'yishdan ehtiyot bo'lish kerak. Ayniqsa, xavfii o'sma, yurak xastaligi va uyida, yaqinlarida ruhiy kasalligi mavjud bo'lgan bemorlarga nisbatan nihoyatda ehtiyotkorlik va muloyimlik bilan muomala qilish talab etiladi. Ba'zi yatrogen kasalliklarning paydo bo'lishi bevosita instrumental yoki laborator tekshirishlarga bog'liq. Ayniqsa bunda qon, siydik va boshqalarning noto'g'ri tahlili sabab bo'ladi.