Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti

Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti

Tibbiy pedagogika va Davolash ishi fakulteti

102-guruh Mirzaliyeva Nilufar

Mavzu:Sharq mamlakatlarida oʻrya asrlar davridagi tibbiyot

SHARQ MAMLAKATLARIDA 0 ‘RTA ASRLAR

SHARQ MAMLAKATLARIDA 0 ‘RTA ASRLAR

DAVRIDAGI TIBBIYOT

0 ‘rta asrlarda Sharq mamlakatlari o‘zining iqtisodiy va madaniy

rivojlanishida yuksak darajaga yetdi. Yirik shaharlarda bilim markazlari,

madrasalar, xonaqohlar barpo etildi. Fan sohasida muhim kashfiyotlar

qilindi. Tibbiyot ilmi ham yuksak darajaga ko‘tarildi. Shaharlarda

kasalxonalar, shifoxonalar, mustaqil dorixonalar, tibbiy maktablar barpo

etildi. M ashhur hakimlar yetishib chiqdi.

Tibbiy maktablarda o‘qitish ishlari ancha yuqori darajada olib borilgan.

Tibbiy maktablarda o‘qitish ishlari ancha yuqori darajada olib borilgan.

Talabalar uchun maxsus darsliklar tuzilgan. 0 ‘qish muddati tugagandan

so‘ng b o ig ‘usi hakimlar hamma fanlardan imtihon topshirganlar. Shundan

keyin ularga tabiblik guvohnomasini topshirib amaliy tibbiyot bilan

shug‘ullanishga ruxsat berganlar.

Sharq m am lakatlarida dorishunoslik ilmi ham yaxshi rivojlangan edi.

Ayniqsa dorivor o ‘simliklarni izlab topish, ularni yig‘ish, saqlash va

ishlatish yaxshi yo‘lga qo‘yilgan edi. Ulardan qaynatmalar, damlamalar,

tomchi dorilar, surtm a dorilar, hablar, kukun dorilar tayyorlardilar.

Sharq mamlakatlarida o ‘rta asrlardayoq hakim lar alohida sohalar

Sharq mamlakatlarida o ‘rta asrlardayoq hakim lar alohida sohalar

bo‘yicha ixtisoslashgan edilar. Masalan, tabiblar orasida ichki kasalliklarni davolovchilar, jarrohlar, kahhollar (ko‘z kasalliklari mutaxassislari), teri kasalliklari mutaxassislari, quloq va tomoq kasalliklari mutaxassislari, rishtani chiqarib oluvchilar va qon oluvchilar bo‘lgan.

0 ‘rta asr Sharq tibbiyoti ikki tushunchaga (m izojlar va rutubatlar

tushunchasiga) asoslanardi.

Mizoj tushunchasi juda uzoq o ‘tmishga borib taqaladi. U qadimgi Xitoy

Mizoj tushunchasi juda uzoq o ‘tmishga borib taqaladi. U qadimgi Xitoy

va Hind naturfilosoflarining samoviy unsurlar (elem entlar) haqidagi

ta’limotlari bilan bog‘liq. Qadimgi Xitoy va Hind naturfiloso‘flari butun

borliqning asosini to ‘rt unsur (element) — yer, suv, havo va olov

tashkil etadi, deb tushunganlar. Ularning fikricha dunyodagi hamma jonli

tabiat shu to ‘rt unsurdan paydo bo'lgan. Shu unsurlarning har birining

o‘z xususiyati bor. Masalan, yer — quruq, suv — h o ‘l, havo — sovuq,

olov — issiq. Modomiki, dunyodagi har bir jonzotning gavdasi shu

unsurlardan tashkil topgan ekan, unda mazkur unsurlarning xususiyatlari

— ya’ni issiqlik, sovuqlik, quruqlik va ho‘llik bor. Naturfilosoflarning bu

fikrini hakimlar tibbiyotga tadbiq etdilar va sog‘lik ham da kasallik

holatlarini izohlashda ishlatdilar.

Sharq hakimlarining fikricha mizoj keng diapazonga ega. U faqat

Sharq hakimlarining fikricha mizoj keng diapazonga ega. U faqat

odamlar organizmiga xos bo‘lmay ovqat mahsulotlari va dori-darmonlarga

ham tegishlidir. Har bir ovqat mahsulotining va dorining o‘z mizoji

bo'ladi, deb tushunganlar. Bem orlarni davolashda shularning hammasi

hisobga olingan. Agar kasallik issiq mizoj ustun kelib qolganligi natijasida

kelib chiqqan, deb faraz qilinsa sovuq mizojli dorilar va sovuq mizojli

ovqatlar berganlar. Ya’ni qaram a-qarshilikni qaram a-qarshilik bilan

davolash kerak degan aqidaga amal qilganlar.

Eʼtiboringiz uchun rahmat