Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Tibbiy va biologik kimyo kafedrasi

Organizmda yogTaming me’yoridan ko‘p to‘planishi kuzatilsa, semizlik yuzaga keladi va bu quyidagi holatlarda kuzatiladi:

• a) alimentar omil: iste’mol qilingan ovqatning kaloriyasiga nisbatan sarflanayotgan energiya tengligi buzilgan holatda;
• b) gipotalamus shikastlanganda: yog’lar almashinuvi gormonal boshqaruvga ega va gipotalamus shikastlanganda ishtaha markazi boshqarishi buzilib, ochofatlik holatlari kuzatiladi, ko‘p ovqat iste’mol qilish semirishga sabab bo‘ ladi;
• d) irsiy semizlik: ota-ona semiz bo‘ lsa, genetik axborotga ko ra farzandlari ham semizlikka moyil boMadi. Bu irsiy axborot dominant xususiyatiga ega
• Yog‘ to‘qimasi massasini boshqarishda leptin alohida ahamiyatga ega. Insonlar va hayvonlarda “ semirish geni obese gene (o b ) mavjud. Bu genning ekspressiyasi natijasida 167 aminokislota an tashkil topgan leptin oqsili hosil bo'ladi

Glikosfingolipidlar katabolizmi biron femientining nuqsoni tufayli vujudga kelgan genetik kasalliklar sfingolipidozlar yoki lizosom kasalliklar deb ataladi. Bu kasalliklar kam uchraydi, lekin ba’zi insonlar populyatsiyasida ulaming uchrashi yuqori darajada. Goshe kasalligi P-glyukozidaza fermentining nuqsoni natijasida yahudiylarda 166:100 000, Tey-Saks (p-geksozaminidaza fermenti nuqsoni) kasalligi — 33:100 000 nisbatda uchraydi. Sfingolipidozlar, odatda, ilk yoshlikda oTimga olib keladi, chunki glikosfingolipidlar ko‘p saqlangan nerv to‘qimasining jarohatlanishi vujudga keladi. Lekin Goshe va Fabri kasalliklari bilan bemorlar nisbatan uzoqroq davr yashaydilar.

• Glikosfingolipidlar katabolizmi biron femientining nuqsoni tufayli vujudga kelgan genetik kasalliklar sfingolipidozlar yoki lizosom kasalliklar deb ataladi. Bu kasalliklar kam uchraydi, lekin ba’zi insonlar populyatsiyasida ulaming uchrashi yuqori darajada. Goshe kasalligi P-glyukozidaza fermentining nuqsoni natijasida yahudiylarda 166:100 000, Tey-Saks (p-geksozaminidaza fermenti nuqsoni) kasalligi — 33:100 000 nisbatda uchraydi. Sfingolipidozlar, odatda, ilk yoshlikda oTimga olib keladi, chunki glikosfingolipidlar ko‘p saqlangan nerv to‘qimasining jarohatlanishi vujudga keladi. Lekin Goshe va Fabri kasalliklari bilan bemorlar nisbatan uzoqroq davr yashaydilar.