T/r yil sodir bo'lgan voqea 1 m av

514 

1684 
Yevropa davlatlari Turkiyaga qarshi «Muqaddas Liga» tuzdilar. 

515 

1685 
G‗ijduvon yaqinidagi jangda Subxonqulixon (1681-1702) Xiva qo‗shinlarini tor-

mor etdi.
516 

1685 
Karl I ning o'g'li Yakov II Angliya qiroli bo'ldi. (1685-1688) U mamlakatda katolik 

dinini tiklashga kirishdi. Bu esa aholi o‘rtasida keskin norozilikni vujudga 
keltirdi. 1) Burjuaziya va 2) yangi zodagonlar bunday sharoitda Yakov II ni 
taxtdan mahrum qilishdi va uning kuyovi - Gollandiya hukmdori Vilgelm III van 
Oran‘yeni Angliya taxtiga o‗tqazishga qaror qildilar.
517 

1686 
Anushaxon Subxonquli boshliq fitnachilar tomonidan taxtdan tushirildi 

518 

1688 
Subhonqulixon Xivadagi tarafdorlari xizmatidan foydalanib, xonlikni Buxoro 

xonligi tasarrufiga oladi. 
519 

1688 
Angliyada "Sharafli inqilob" deb atalgan inqilob amalga oshirildi. Bu to‗ntarish

1) uzoq davom etgan qirol va parlament o‘rtasidagi o‗zaro kurashga chek qo‗ydi. 
Vilgelm III parlament shartlariga rozi bo‗lganligi tufayligina taxtni egallay oldi. 
2) Parlament qirolga «Huquqlar deklaratsiyasi» deb nomlangan hujjatni taqdim 
etdi.
3) Qirol bu hujjatni imzoladi. Unga ko‗ra, qirol a) qo‗shin, b) sud, c) mamlakat 
moliyasi (qsm) ustidan bo‗lgan hukmronlikdan mahrum bo‗ldi.
Shu tariqa parlament bilan qirol o‘rtasidagi kurash parlamentning g‗alabasi 
bilan yakunlandi.
Angliyada kuchli parlamentli cheklangan monarxiya tuzumi o‗rnatildi.

---

21 
520 

1689 
Pyotr I Rossiya qiroli bo'ldi. (1689-1725) Pyotr I 1) Polsha va 2) Daniya bilan 

Shvetsiyaga qarshi kurash uchun ittifoq tuzishga erishdi.
1) Rossiya ma‘muriy boshqarav jihatidan guberniyalarga bo‗lindi.
2) Ular imperator tayinlanadigan gubernatorlar tomonidan boshqariladigan 
bo‗ldi.
3) Podsho huzuridagi Boyarlar dumasi tugatildi.
4) Uning o‗rniga Senat tuzildi.
5) Senatga
a) qonunlar loyihasini tayyorlash va
b) davlat muassasalari faoliyatini nazorat qilish vakolatlari yuklatildi. Bundan 
tashqari,
6) turli kollegiyalar (vazirliklar deyish mumkin) ham tuzildi va ular Senatga 
bo‗ysundirildi.
7) Pyotr I zamonaviy qo‗shin ham tuzdi.
a) Qo‗shinda harbiy xizmat umrbod muddatda o‗taladigan bo‗ldi.
b) Qo‗shin rekrutlikka olish yo‗li bilan shakllantirildi.