Transport vazirligi

Al-Moturidiy

4. 
   Abu Nasr Forobiy
   

4. 
   Imom Buxoriy
   

4. 
   Bahouddin Naqshband
   

yo’riqlarini, usullarini, chora- tadbirlarini mujassamlashtirib, o’zida jam qilgan buyuk qomusiy asardir Qur’oni karimdan keyingi ikkinchi ishonchli manba sanalmish “Sahihi Buxoriy” nomli hadislar to‘plamini tuzgan 60 mingga yaqin hadis to‘plagan ulug‘ alloma naqshbandiya tariqatining asoschisidir. Bu ta’limotning mohiyati «Dil — ba yoru dast — ba kor» shiorida yaqqol ifodasini topgan. Inson Olloh inoyati natijasi bo‘lib, bu dunyoni unutib qo‘ymasligi lozim, uning qalbi doimo Ollohda, qo‘li esa mehnatda bo‘lmog‘i lozim. U tasavvufning barcha tariqatlari singari shariat, tariqat, ma’rifat va haqiqat maqomlarini e’tirof etadi

Ibn Sino Yusuf Xos Xojib

Insert usulida jadvalni to’ldirish.

1. 
   Ma’ruza matnini o’qib, matnning chetiga quyidagi belgilarni qo’yib chiqing:
   

V – bilaman

+ - men uchun yangi ma’lumot
- - men bilgan ma’lumotni inkor qiladi
? – noaniq (aniqlashtirish talab qiladigan) qo’shimcha ma’lumot.

2. 
   Olingan natijalarni jadval shaklida rasmiylashtiring.
   

Mavzu savollari	V	-	+	?
Borliq tushunchasining mohiyati va ma’nosi, borliq haqidagi tarixiy kontseptsiyalar.
Borliqning shakllari va namoyon bo’lish xususiyatlari.
Materiya tushunchasi, uning xususiyatlari va namoyon bo’lish shakllari haqida zamonaviy qarashlar

Harakat - materiyaning namoyon bo’lish shaklidir

Testlar

1. 
   Dunyo moddiy jixatdan bir butun deganda nima tushuniladi?
   
   1. 
      Olam moddiy jixatdan bir butundir
      
   2. 
      Xamma narsalarning kelib chiqishi bir demakdir
      
   3. 
      Barcha jismlar doimiy xarakatda va taraqqiyotda
      
   4. 
      Bordan yo’q bo’lmaydi, yo’qdan bor bo’lmaydi
      

2. Taraqqiyot nima?

   1. 
      U oldinlama xarakat bo’lib, narsa va xodisaning yangi yuqori sifatga o’tishidir
      
   2. 
      U xarakatning bir turi
      
   3. 
      Taraqqiyot rivojlanish demakdir
      
   4. 
      Taraqqiyot inson omiliga bogliq
      

3. Materiya qanday kurinishlarga ega?

   1. 
      Materiya modda va maydon kurinishlariga ega
      
   2. 
      Materiya qattiq kurinishga ega C.Materiyani kurish mumkin emas D.Materiya atom kurinishiga ega
      

5. Xarakatning ilmiy-falsafiy mazmuni kaysi javobda tugri kursatilgan?

   1. 
      Olamda sodir bulayotgan xar kanday uzgarish; B.Rivojlanish va usish;
      

C.Oldinga ketish, kamayish va orkaga kaytish, yemirilish; D.Narsalarning fazodagi ixtiyoriy joy almashtirishi.

5. Fazo kategoriyasining falsafiy ma’nosi kaysi javobda tugri kursatilgan?

   1. 
      Narsa va xodisalarning kulami, uzaro joylashishi tartibini bildiradigan kategoriya;
      
   2. 
      Ichida turli yulduz va sayyoralarni kamrab olgan bushlik
      
   3. 
      Predmetlar, narsalarning egallagan xajmini bildiradi;
      
   4. 
      Predmetlar, narsalarning uzok-yakin, baland-past, ungda-chapda kabi xolatlarda joylashishinibildiradi.
      

6. Taraqqiyot qayerda yuz beradi?

   1. 
      Taraqqiyot –tabiat, jamiyat va inson tafakkurida yuz beradi. B.Taraqqiyot tirik va notirik tabiatda yuz beradi; C.Tarakkiyot fakat tabiatda yuz beradi;
      

D.Tarakkiyot fakat inson tafakkurida yuz beradi;

5. Substansiyaning ikki turga farqlanishi qanday ta’limotning kelib chiqishiga asos bo’ldi?

   1. 
      Dualizm B.Monizm C.Deizm D.Tomizm
      

6. “Avesto”da birlamchi substansiya nima deb atalgan?

   1. 
      Olov B.Suv C.Havo D.Er
      

7. Relyatsion so’zining ma’nosi qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?

A.Nisbiy B.Ijobiy C.Salbiy
D barch javoblar to’g’ri

2.