TüRKÇe dil biLGİSİ

 
 
 
YAPILARINA GÖRE FİİLLER 
Türkçe’de fiiller yapı bakımından üçe ayrılır: 
1. Basit 
fiil 
2. Türemiş fiil 
3. Birleşik fiil 
1.BASİT FİİLLER: Herhangi bir yapım eki almamış, başka bir kelimeyle de birleşmemiş kök durumundaki 
fiillerdir. Kök, fiilin bölünemeyen en küçük anlamlı parçasıdır.
Sev-, ağla-, kaç-, sor- 
 
Çekimli bir fiilin kip, kişi ve olumsuzluk ekleri atıldıktan sonra geriye kalan iş, oluş, hareket bildiren 
kısmı yapım eki almamış, yani başka bir kelimeden türememiş veya başka bir kelimeyle de birleşmemiş fiil basit 
yapılıdır.
Okuyacakmışsın ....Oku-y-acak-mış-sın (Kök-yardımcı ses-gelecek zam.eki-rivayet eki-2.tekil şahıs eki.) 

---

42
2.TÜREMİŞ YAPILI FİİLLER: Fiil ya da isim köklerine yapım eki getirilerek türetilen fiillerdir.
Göz-le-
gör-üş
yaş-a-
giy-in 
İsim 
fiil 
isim 
fiil
Fiil
fiil 
 
fiil 
 
fiil
Dikkat ! Yansıma olan kelimelerle de fiil türetilebilir.( Çat-la-, fısıl-da-, hav-la-) 
 
Örnek Soru: Hangi cümledeki yüklemin yapısı basittir? (19996 DPY)
A) Yeni aldığı elbiseyi bugün giydi. 
B) Çocuk, yatağından hafifçe doğruldu. 
C) Seyahatten dönen kardeşini yokladı. 
D) Akşam olunca sokaklar tenhalaştı.
Cevap (A) : Giy-di (Basit)
Örnek Soru : Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisi isimden türemiş bir fiildir? 
A) Babam koca bir ayı avlamış. 
B) Bebeğe yedirdin mi mamasını? 
C) Bu kartları çok ucuza bastırdım. 
D) Alıştım artık, bana yapılanlara.
Cevap (A) : Av (isim) 
 
3. BİRLEŞİK YAPILI FİİLLER : İki ya da daha fazla kelimenin bir araya gelerek oluşturdukları fiillerdir. Üç 
yolla yapılır: