Turon nashr

Етказиб бериш жадвали

Таклиф ва талаб эгри чизиғи етказиб бериш жадвали билан алоқадор бўлиб, Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART A: Chapter 03 «Microeconomic factors»да қуйидагича таърифи ва турлари келтирилган.

Таклиф эгри чизиғи ишлаб чиқарувчилар томонидан берилган нархда тақдим этиладиган товар миқдорини кўрсатади. Таклиф мавжуд етказиб берувчилар ёки бўлажак етказиб берувчилар бозор учун маълум нархда ишлаб чиқаришни хоҳлайдиган товар миқдорини англатади. Талабда бўлгани каби, таклиф ҳам вақт даврига тааллуқлидир, масалан, биз таклифнинг йиллик даражаси ёки ойлик ставкасини назарда тутишимиз мумкин. Бозорга етказиб бериладиган товар миқдори икки сабабга кўра юқорига ёки пастга қараб ўзгаради.
(а) мавжуд етказиб берувчилар ишлаб чиқариш миқдорини кўпайтириши ёки камайтириши мумкин.
(б) фирмалар ишлаб чиқаришни бутунлай тўхтатиши ва бозорни тарк этиши ёки янги фирмалар бозорга кириб, товар ишлаб чиқаришни бошлаши мумкин.
Агар фирмалар маълум бир нархда ишлаб чиқаришни хоҳлайдиган миқдор уй хўжаликлари (истеъмолчилар) талаб қиладиган миқдордан ошса, таклифнинг ортиқчалиги юзага келади, фирмалар эса савдо талабининг қандайлигини ютиб олиш учун рақобатлашади. Кейинчалик ортиқча ва рақобат нархларнинг рақобатбардошлигига ва нархларнинг пасайишига олиб келиши кутилади.
Шахсий фирманинг таъминот жадвали-бу алоҳида фирма ҳар қандай нархда бозорга етказиб беришни хоҳлайдиган товар миқдоридир.
Бозор таклифи-бу бозордаги барча фирмалар маълум нархда таклиф қилмоқчи бўлган товарнинг умумий миқдори.
Таклиф жадвали ва таклиф эгри чизиғи алоҳида етказиб берувчи учун ҳам, товар ишлаб чиқарувчи барча фирмалар учун ҳам тузилиши мумкин.
Таклиф эгри чизиғи талаб эгри чизиғига ўхшаш тарзда (ҳар хил нархларда етказиб бериладиган миқдорлар жадвалидан) тузилган, аммо етказиб берувчилар ҳар хил нарх даражаларида ишлаб чиқаришга тайёр бўлган миқдорни кўрсатади. Бу чапдан ўнгга юқорига йўналган эгри чизиқ, чунки кўпроқ миқдорлар юқори нархларда берилади.
Биз одатда етказиб берувчилар ўз фойдасини максималлаштиришни мақсад қилган деб тахмин қиламиз ва таклиф эгри чизиғининг юқорига қиялиги бу фойда олиш истагини акс эттиради (яъни улар бирор нарсани кўпроқ таклиф қилишга тайёр бўлса, у учун тўланадиган нарх шунча юқори бўлади).