Tushunchalar va tayanch iboralar: idrokning predmetliligi, konstantliligi, yaxlitligi, strukturaligi

8-MAVZU: IDROK

Mashg‘ulotning maqsadi: Idrok haqida talabalarga uning xususiyatlari, insonning tajribalar to‘plash jarayonidagi ahamiyati to‘g‘risida malumot berish.

Tushunchalar va tayanch iboralar: idrokning predmetliligi, konstantliligi, yaxlitligi, strukturaligi.

REJA:

1.Idrok haqida umumiy tushuncha

2.Idrokning xususiyatlari

3.Idrokning turlari

4.Fazoni, vaqtni, harakatni idrok qilish

Sezgi a’zolariga bevosita ta’sir etib turgan narsa va xodisalarning kishi ongida butunligicha aks etishi idrok deyiladi. Idrokning sezgidan farki, narsalarni umumlashgan xolda, uning xamma xususiyatlari bilan birgalikda aks ettirilishidir. Idrokning muxim xususiyatlari uning predmetliligi, yaxlitligi, strukturaliligi, doimiyligi (konstantligi) va anglashilganligidir.

• Sezgi a’zolariga bevosita ta’sir etib turgan narsa va xodisalarning kishi ongida butunligicha aks etishi idrok deyiladi. Idrokning sezgidan farki, narsalarni umumlashgan xolda, uning xamma xususiyatlari bilan birgalikda aks ettirilishidir. Idrokning muxim xususiyatlari uning predmetliligi, yaxlitligi, strukturaliligi, doimiyligi (konstantligi) va anglashilganligidir.
• Idrokning predmetliligi obyektivlashtirish xodisasi deb atalgan xodisada, ya’ni tashki olamdan olinadigan axborotlarning usha narsaga mansubligida ifoda kilinadi.
• .

Xususan Biz narsalarga ularning kurinishiga karab emas balki ularni amaliyotda kay tarzda ishlatishimizga muvofik xolda, yoki ularning asosiy xususiyatlariga karab xam baxolaymiz. Predmetlilik persevtiv jarayonlarning uzini ya’ni idrok jarayonlarning bundan keyingi shakllanishida xam rol uynaydi.

• Xususan Biz narsalarga ularning kurinishiga karab emas balki ularni amaliyotda kay tarzda ishlatishimizga muvofik xolda, yoki ularning asosiy xususiyatlariga karab xam baxolaymiz. Predmetlilik persevtiv jarayonlarning uzini ya’ni idrok jarayonlarning bundan keyingi shakllanishida xam rol uynaydi.
• Idrokning yana bir xususiyati uning yaxlitliligidadir. Sezgi a’zolariga ta’sir kiladigan narsaning ayrim xususiyatlarini aks ettiradigan sezgilardan farkli ularok, idrok narsaning yaxlit obrazi xisoblanadi. Yaxlit obraz narsaning ayrim xususiyatlari va belgilari xakida turli xil sezgilar tarzida olinadigan bilimlarni umumlashtirish negizida tarkib topadi.