Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

157-rasm.
184

---

o d a m n i k o 'r s a t i s h u c h u n c h i q q a n ( q iz iq is h ) , q o 'l l a r
y o n b o s h d a va « b o s h b a r m o q b e l b o g ' d a » h o l a t i n i
e g a l l a g a n . B u h o l a t u n i y a q i n m u n o s a b a t l a r g a
tayyorligini b ildirm oqd a. C h a p bilagini jozibali n a m o y o n
qilishga va c h e k a y o ig a n sigarctasining lu tu n in i yuqoriga 
p u t l a m o q d a (ijo b iy k a y fiy a t, o 'z i g a i s h o n c h ) . C h a p
t o m o n d a g i erkak k a z i m d a n b o q m o q d a , bu e rk a k o ' z
n a v b a lid a a yo lga javob sil'atida g a ls tu g in i t o 'g 'r i l a s h
(o'zig a o r o bcrish) o rqali o y o g 'in in g u c h in i u t o m o n g a
q a ra tg a n (qiziqish). K o 'r in ib turibdiki, m a rk a zd a g i crkak 
bo shq a e rkak n i su h b a tg a ara lash u v id a n x ursand cm as. 
S h u n in g d c k , u n d a n c h a p d a g i erkakka o 'g irilib z im d a n
d a ’vatli nigoh ta s h la m o q d a . U n in g kaftlari k o 'r in m a y d i 
va u s ig a r e ta t u t u n i n i p a s tg a p u f l a m o q d a . B u n d a n
tas h q a ri, devorga tay a n ib tu ribdi ( h u d u d iy c haqiriq).
158-rasm. C h a p d a g i o d a m ro'p arasida o 'tirga n odam ga 
k a l o n d i m o g ' l i k m u n o s a b a l i d a b o ' l i b . b o s h q a l a r d a n
ustunlik h o latin i n a m o y o n q ilm o q d a . U n in g qovoqlari 
y a rim berk, x a yolida e sa r o 'p a r a s id a g i o d a m n i s u h -
batdag i Lshtirokidan qutillsh, unga te p a d a n pastga pisand 
q ilm ay q arash u e h u n bo shi ortga lash la n g an . U n in g bu 
h o l a t ig a y a n a j a n g o v a r li k b ila n t i z z a l a r i n i m a h k a m
185

---

qisishi va hakalni m a h k a m ush la g a n q o 'lla ri esa to'siq 
tashkil qilisliini q o 's h is h m u m k in . M a rk a z d a g i o d a m
s u h b a td a n tashqaridaligi yaqqol k o 'r in ib turibdi, c h u n k i 
u n in g c h a p va o 'n g i d a g i ikkala o d a m u c h b u r c h a k l i
s u h b a tn i tashkil qiluvchi h o la tn i taklif qiluvchi isho rani 
y a r a t i s h m a g a n . U s h u n g a q a r a b o ' z i n i a l o h i d a t u t -
m o q d a k i, bu un ing h o la tid a n k o 'r in ib turibdi bosh bar- 
m o q l a r i k a m z u l i c h o ' n t a g i d a ( u s t u n l i k ) va u s tu l
s u y a n c h i g 'i g a o ' z i n i t a s h l a b u l u g 'v o r l ik n i n a m o y i s h
q ilm o q d a . U n in g b o sh i esa s u h b a td a xolislikni n a m o y o n
q ilm o q d a. O 'n g d a g i o d a m p isa n d qilm aslik va asabiga 
tegib ketish h olatini q a b u l qilgan, gavdasi e s a yaqindagi 
ch iq is h eshigiga y o 'n a ltir ilg a n (ketishga tayyorgarlik). 
U n in g q o s h la ri va o g 'i z ch e llari, osilgan boshi yengil 
egilgan, b u la rn in g b a rc h a s i birgalikda n o ro z ic h ilik va 
m a 'q u lla m a s lik n i bildiradi.
1 5 9 - r a s m . O 'n g d a g i va c h a p d a g i o d a m l a r y o p iq
dispozitsiyani q a bu l qilishgan va bu bilan m ark a zd a g i
186

---

o d a m g a o 'z l a r i n i n g g u ru n g ig a q a b u l q i lin m a g a n lig in i 
b ild iris h m o q d a . O 'r t a d a g i o d a m b o sh qa la rga UStunlik 
nazari va istehzo bilan m uno sa b a td a b o 'lm o q d a . Bu uning 
turish id a n ( h o la tid a n ) k o 'r in ib turibdi. Bir q o 'li k o stu m
q ay la rm a yoqasida va bu q o 'ln in g bosh b a rm o g 'i yuqoriga 
k o 'ta rilg a n (ustunlik hissi). Bunga q o 's h i m c h a ravishda 
c h a p d a t u r g a n o d a m a t r o f i d a g i l a r g a m a s x a r a o m u z
h o l a t n i n a m o y o n q i lm o q d a ( h im o y a v iy h o la t) . S h u -
ningdck, o 'n g d a g i o d a m argessiv ishora bilan qo 'lla rin i 
orqaga q o 'y ib . c h a p q o 'li bilan o 'n g q o 'li bilagini ushlab 
( o ' z i n i b o s h q a r i s h g a i n t i l i s h ) o l i s h o r q a l i t a ' s i r n i
qaytarishga m ajb u r b o 'l m o q d a . S h u bilan birga, z im d a n
n ig o h t a s h l a s h i h a m x a r a k t e r l i d i r . C h a p d a g i o d a m
o 'n g d a g i o d a m n i n g o '/.in i tu tls h id a n x u rsan d em as. U 
oyoqlarini c h a lish tirg a n him o y av iy ish orad a b o 'lib , q o 'li 
c h o 'n ta g i d a (h am k o rlik k a xohish y o 'q ) . n igohi polda va 
b o 'y n i n i q o ' l i b ila n is h q a l a s h o r q a l i o ' z i n i n g ich k i 
k e c h im m l a r i n i n a m o y o n q ilm o q d a.
1 6 0 - r a s m . U s h b u g u r u h d a h a m o d a m l a r n i n g
barchasi / o 'r i q q a n kayfiyatda turibdi. U c h a la erkak h a m
160-rasm.
187

---

o ' z kreslolariga s u y a n ib b ir-b irid a n u z o q ro q b o 'h s h g a
in tilish m o q d a . Bu ruhiy z o 'r i q q a n o d a m l a r h o lalin in g
s a b a b i o 'n g d a g i o d a m , u n i n g n e g a tiv is h o r a la r in i n g
t o p l a m i d a n k o 'r in i b turibdi. S u h b a t d a v o m id a q o 'l in i
b u rn ig a tek k a z ish i (ald o v ), u n in g o 'n g q o i i gavdaga 
k o ' n a a l a n g tu ris h i va bu q i s m a n t o 's i q h o s il qilishi 
u s h b u h o l a i n in g kclib c h iq is h i sa b a b id ir. U n i b o s h -
q a la rn in g fikri qiziqtirm asligi, kresloning tirsak q o 'y g i- 
chiga tas h la n g an oyoqlari va gavdasini s u hba tdoshlariga
b u r is h i d a n k o 'r i n i b tu rib d i. C h a p d a g i o d a m g a o ' n g -
dag ining gapirLshi y o q m a y a p ti, c h u n k i u kiyim ida y o 'q
yung larni te r m o q d a (m a 'q u lia m a s lik ) , uning c h a p o y o g 'i 
o 'n g o y o g 'in in g ustid a ( h im o y a v iy h o la t) va oyoqlari 
c h e tg a q a ra tilg a n (q iz iq is h n in g y o 'q lig i). M a r k a z d a g i
o d a m n i m a n id ir a y tm o q c h i- y u , a m m o likr bildirishdan 
o 'z i n i lu tib turibdi. Bu u n in g m u sh t q ilin g an q o 'lla ri va 
b i r - b i r i g a m a h k a m s i q i l g a n t o ' p i q l a r i d a n k o ' r i n i b
turibdi. U h a m o 'n g d a g i o d a m g a c h a q iru v c h i n igohini 
t a s h la m o q d a , c h u n k i u n in g gavdasi c h a p d a g i o d a m g a
t o 'g 'r i y o'naltirilg an .
161-rasm. Bu rasm d a c h a p d a g i erkak va ayol bir- 
b irin ing h a ra k a tla rin i t a k r o r la m o q d a va u la r d iv a n d a
188

---