Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

q ilih
t a n a
h a r a k a t l a r i t i l i d a g a p ir i s h n i  
o'rgan ish mumkin?
O 'z in g iz h a r kuni hcch b o 'lm a s a o ' n bcsh daq iqa 
bo shq a o d a m l a r im o -is h o ra la rin i o 'r g a n is h h a m d a talqin 
qilishga, s h u n in g d c k . o ' z shaxsiy im o -ls h o ra la rin g iz n i 
tahlil qilishga ajrating. E k sp c rim cn ta l m a y d o n sifatida 
o d a m l a r u c h r a s h a d i g a n va h a m k o r l i k q i la d ig a n h a r
q a n d a y jo y b o'lav e ra d i. X u su sa n , a e ro p o rt inson im o -
ish o ra la lin in g b a rc h a qirralarini kuzatish u c h u n qulay 
joy. C h u n k i bu yerda o d a m l a r e m o ts iy a la rn in g b u tu n
g a m m a s i n i ( r a n g - b a r a n g l i g i n i ) i m o - i s h o r a l a r o r q a l i
il'odalaydilar: ehtirosli x o hlsh n i h a m , g 'a z a b n i h a m , va 
h.k. B u n d a n tashqari, kuzatish u c h u n rasm iy qab ullar, 
i s h c h a n u c h r a s h u v l a r , k e c h a l a r va b o s h q a s h u kabi 
t a d b i r l a r h i s o b l a n a d i. T a n a h a r a k a tl a r i lili s a n ' a t i n i
o 'r g a n i b , siz k c c h a l a r g a b o r is h i n g iz , b ir b u r c h a k d a
j i m g i n a b u t u n o q s h o m o ' t i r i b t a n a h a r a k a t l a r i tili 
m a r o s i m i n i k u z a t i s h d a n l a z z a t l a n i s h i n g i z m u m k i n .
T e lc k o 'r s a tu v la r h a m n o v c rb a l o ' z a r o m u lo q o t x usu- 
siy atlarin i o 'r g a n is h u c h u n ajo yib i m k o n y a t y a ra tad i. 
T c le v iz o rn in g o v o z in i o 'c h i r i b q o 'y i b . c k r a n d a n im a
b o 'la y o tg a n in i faqat tasvir o rqali billshga harakat qiling.
20

---

H a r besh d a q iq a d a ovo/.ni o c h ib siz o 'z in g iz n i k o 'rsa tu v
yo k i k i n o d a g i n o v e r b a l li k a n i q a n d a y t u s h u n a y o t g a -
n in gizn in g t o ‘g*riligini tekshirib q o 'y ish in g iz m u m k in . 
S h u n d a tcz o r a d a siz b u l u n d a s t u r n i o v o z s iz k o 'r a
olishingiz h a m d a c k ra n d a n im a b o 'lay o tga nligini karlar 
singari t u s h u n a o lishingiz m u m k in .
/ /
BOB. SUIIBATDAGI HU D IJl) VA MAYDONLAR
N im a u c h u n va n im a s a b a b d a n hay v on lar. q u s h la r va 
b a l i q l a r o ' z y a s h a s h h u d u d i n i b c lg i l a s h l a r i h a m d a
q o 'riq la sh la ri m avzusida k o 'p la b k ito b lar va m a q o la la r 
yozilgan? B uning c ’tiborli jih a ti n im a d a ? Biroq yaq in- 
da gina o d a m d a h a m o 'z in in g q o 'r iq la n a d ig a n m a k o n va 
m a y d o n la ri borligi a y o n bo'ldi. A gar biz u larni o 'r g a n s a k
va m a ’n o s in i tu sh u n s a k , biz nafaqat shaxsiy va bosh qa 
o d a m l a r x u lq -a lv o ri h a q id a g i t a s a w u r l a r i m i z n i b oyi- 
taniiz, balki bevosita s u h b a t c h o g 'id a k o 'z im iz ko'ziga 
tushib turgan h olatdagi m u lo q o t j a ra y o n id a boshqa o d a m
reaksiyasini b a s h o ra t qila olam iz.
A m c r i k a li k a n t r o p o l o g E d u a r d T . H o l l i n s o n n i n g
faz o v iy e h l i y o j l a r i n i o 'r g a n i s h s o h a s i d a g i a s o s c h i l a -
r id a n biri cdi va 60-y illar bosh ida « pro k sim ik a » 1 a ta -
m a s in i fanga kiritdi. U n i n g bu s o h a d a g i ta d q iq o tla ri 
b i z n i n g b o s h q a i n s o n i y m a v j u d o t l a r b i l a n o ' z a r o
m u n o s a b a tla rim iz n i y ang ic h a tu sh u n lsh g a olib keldi.
M a ’lum ki, h a r bir davlat chc g ara si a n iq bclgilangan 
b o 'l i b , c h c g a r a u s tu n l a r i q o q i lg a n a n i q b c lg ila n g a n
m ay d o n g a va bu h u d u d n i q o 'riq lo v c h i c h c g ara q o 's h i n -
lariga cga.
H a r bir davlat ichida m ustaqil o 'l k a l a r yoki jadval 
shaklidagi h u d u d iy b o 'lin is h la r h a m m avjud. Bu m a y -
d o n l a r s h a h a r d e b a ta lad ig a n ya n a d a kichikroq k o 'c h a -