U n w Mustaqil O'zbekiston davlatining 1 b u b


Download 1.6 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/31
Sana03.06.2020
Hajmi1.6 Mb.
#114218
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   31
Bog'liq
11 sinf uzb tarixi 001

§
 
t
a
s
h
b
l  t 0
P
l s h l  v a
 nvojlanishining 
Asosiyqonuni  a s o s i y  s h a r t i  K o n s t i t u t s i y a n i n g 
mavjudhgidir. Mustaqillik qo lga  k i n -
tilgach, bir qator omillar respublika Konstitutsiyasini yaratishni 
zarur qilib qo'ydi. 
M a m l a k a t i m i z d a milliy huquqiy davlat qurish,  d e m o k r a t i k 
jamiyat  b a r p o etish, bozor munosabatlarini shakllantirish kabi 
dolzarb vazifalar mustaqil O'zbekiston Konstitutsiyasini ishlab 
c h i q i s h n i  t a q o z o  e t a r d i . Vujudga  k e l a y o t g a n  y a n g i siyosiy 
partiyalar,  j a m o a t harakatlari, jamoat tashkilotlarining yuridik 
manfaatlari, jamiyatimizda ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni, milliy 
totuvlikni  t a ' m i n l a s h masalalari yangi Konstitutsiya qabul qi-

lishga ehtiyoj tug'dirdi. Shuningdek, O'zbekiston Respublikasi-
ning xalqaro  h u q u q subyektiga aylanishi, mustaqil davlat sifatida 
jahonga tanilishi  h a m Konstitutsiya qabul qilinishini talab qilardi. 
„Mustaqillik Deklaratsiyasi"
  q a b u l  q i l i n g a n  O ' z b e k i s t o n 
Oliy Kengashining 1990- yil  2 0 - iyunda  b o i g a n ikkinchi sessi-
yasidayoq yangi Konstitutsiya ishlab chiqish lozim, degan xulo-
saga kelingan edi. Sessiya O'zbekiston Prezidenti Islom Karimov 
boshchiligida 64 kishidan iborat Konstitutsiya loyihasini tay-
yorlash bo'yicha komissiya tuzish to'g'risida qaror qabul qiladi. 
Komissiya tarkibiga Oliy Kengash deputatlari, Qoraqalpog'iston 
Respublikasi va viloyatlar vakillari, davlat,  j a m o a t tashkilotlari 
va xo'jaliklarning rahbarlari, olimlar, mutaxassislar kiritildi. 
K o n s t i t u t s i y a v i y  k o m i s s i y a  O ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i n i n g 
Konstitutsiyasini ishlab chiqish ustida qariyb 2,5 yil ishladi. 
Konstitutsiyaviy komissiyaning  1 9 9 1 - yil 12- aprelda  b o i g a n 
yig'ilishida komissiya a'zolari  h a m d a yetakchi mutaxassislar va 
olimlardan iborat 32 kishilik ishchi guruhi tuzildi. Konstitutsiya 
b o i i m l a r i n i tayyorlash  b o ' y i c h a 50 kishidan iborat 6 ta kichik 
guruhlar tuzildi. 1991- yil  3 1 - avgustda O'zbekiston davlat  m u s -
taqilligining  e ' l o n qilinishi va
 ,,0'zbekiston Respublikasining 
davlat mustaqilligi asoslari to'g'risida"
 gi  Q o n u n n i n g  q a b u l 
qilinishi, bu  q o n u n g a Konstitutsiyaviy  m a q o m berilishi  K o n s t i -
tutsiyaviy komissiya mas'uliyatini  y a n a d a kuchaytirdi. 
K o n s t i t u t s i y a  l o y i h a s i n i ishlab  c h i q i s h d a  k o n s t i t u t s i y a v i y 
rivojlanishning  j a h o n tajribasi o'rganildi, inson huquqlari,  d e -
mokratiya va qonunchilik sohasida  j a h o n d a qo'lga kiritilgan yutuq-
lar hisobga olindi. Milliy davlatchiligimizning tajribasi,  A m i r 
T e m u r va  b o s h q a allomalarimizning davlatni idora qilish  s o -
hasidagi g'oyalari yangi Konstitutsiyaga asos qilib olindi. 
1992- yil 26- sentabrda O'zbekiston Respublikasining  K o n s -
titutsiyasi loyihasi  u m u m x a l q  m u h o k a m a s i  u c h u n  m a t b u o t d a 
e'lon qilindi.  M u h o k a m a 2 oycha davom etdi.  M u h o k a m a jarayo-
nida bildirilgan takliflar asosida  t u z a t i s h l a r kiritilgan loyiha 
1992- yil  2 6 - noyabrda  m a t b u o t d a ikkinchi  m a r t a e'lon qilindi. 
U m u m x a l q  m u h o k a m a s i davrida 6  m i n g d a n ortiq taklif va  m u l o -
hazalar bildirildi, ular  i n o b a t g a olindi.  K o n s t i t u t s i y a m i z xal-
qimizning siyosiy dahosi va tafakkurining mahsuli  b o i d i . Prezi-
d e n t I. A.  K a r i m o v  O ' z b e k i s t o n Konstitutsiyasini ishlab  c h i -
qishga rahbarlik qildi va o'zining katta hissasini qo'shdi. 
Oliy  K e n g a s h n i n g 1992- yil dekabrda  b o i g a n XI sessiyasi 
O ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i n i n g  K o n s t i t u t s i y a s i n i  q a b u l qilish 
masalasini  m u h o k a m a qildi.  „ S h u n i  a l o h i d a  t a ' k i d l a s h i m i z 

kerakki, — degan edi Prezident I. A. Karimov sessiyada so'zlagan 
nutqida, — yangi Konstitutsiya loyihasini yaratishda Birlashgan 
Millatlar Tashkiloti hujjatlariga, Inson huquqlari  u m u m j a h o n 
Deklaratsiyasiga, xalqaro huquqning bare ha e'tirof etgan qoidala-
riga amal qilindi. Shuningdek, rivojlangan demokratiya mamlakat-
lari  h i s o b l a n m i s h  A m e r i k a  Q o ' s h m a  S h t a t l a r i ,  Y a p o n i y a , 
K a n a d a ,  G e r m a n i y a , Fransiya, Portugaliya, Italiya, Shvetsiya, 
Turkiya, Ispaniyaning  h a m d a Sharq  m a m l a k a t l a r i  H i n d i s t o n , 
Pokiston, Misr davlatlarining Konstitutsiya tajribasidan ijodiy 
foydalanildi". (I. A. Karimov. Asarlar,  t . l , 127- bet.) 
Sessiyada deputatlar loyihaga 80 ga yaqin o'zgartirish, qo'shimcha 
va aniqliklar kiritdilar. Shunday qilib, 1992- yil 8- dekabr kuni 
O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilindi. 
Mustaqil O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 
qabul qilinganligini nishonlash maqsadida Konstitutsiya 
qabul qilingan kun — 8- dekabr umumxalq bayrami — 
O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi kuni deb 
e'lon qilinsin. 
8- Dekabr dam olish kuni hisoblansin. 
O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilingan 
kunini umumxalq bayrami deb e'lon qilish to'g'risidagi 
qardrdan. 
O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 6  b o i i m , 128 
m o d d a d a n iborat. U „
 Mustaqillik Deklaratsiyasi", ,,0'zbekiston 
Respublikasining davlat mustaqilligi asoslari to'g'risida" gi  Q o -
n u n d a  m u s t a h k a m l a n g a n tamoyillar va g'oyalarni o'zida  t o ' l a 
mujassamlashtirdi, ularni rivojlantirdi. 
O ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i n i n g  A s o s i y  q o n u n i ,  p a s p o r t i 
h i s o b l a n u v c h i  K o n s t i t u t s i y a  s o b i q  I t t i f o q  d a v r i d a g i  b a r c h a 
Konstitutsiyalardan  t u b d a n farq qiladi.
 Birinchidan,
 yangi qabul 
qilingan Konstitutsiya mustaqil  O ' z b e k i s t o n Respublikasining 
Konstitutsiyasi  b o ' l i b ,  b a r c h a  m o d d a l a r i  h a q i q i y  m u s t a q i l l i k 
g'oyalari bilan sug'orilgan. llgarigi Konstitutsiyalar esa  O ' z b e -
kistonning mustaqilligini  t a ' m i n l a y olmaydigan, respublikaning 
„suveren" ligi  h a q i d a quruq so'zlar yozilgan, huquqiy qoidalari 
q o g ' o z d a qolib ketadigan, rasmiy bir hujjat edi. 
Ikkinchidan,
 yangi Konstitutsiya ijodkor  x a l q i m i z n i n g  x o -
hish-irodasi va  d o n o fikr-mulohazalari asosida va  j a h o n d a  t o ' p -
l a n g a n  e n g  i l g ' o r  K o n s t i t u t s i y a v i y rivojl?#iish tajribasini va 

milliy davlatchiligimiz xususiyatlarini hisobga olgan holda  m u s -
taqil ishlab  c h i q i l d i . Ilgarigi  K o n s t i t u t s i y a l a r esa  M a r k a z i y 
hokimiyat  t o m o n i d a n tayyorlangan Ittifoq Konstitutsiyasi  n u s -
xalaridan ko'chirib olinar edi. Shu boisdan  h a m yangi Asosiy 
q o n u n i m i z mustaqil  O ' z b e k i s t o n n i n g  b i r i n c h i Konstitutsiyasi 
hisoblanadi. 
O ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i n i n g  K o n s t i t u t s i y a s i n i  o ' r g a n i s h 
jarayonida uning mohiyatini ochib beruvchi asosiy tamoyillarini 
bilib olishga ahamiyat berish zarur. O'zbekiston Konstitutsiyasi -
ning birinchi tamoyili — davlat suverenitetidir. 1  — 6 -  m o d d a l a r d a 
O ' z b e k i s t o n —  s u v e r e n  d e m o k r a t i k  r e s p u b l i k a , davlat xalq 
manfaatlariga xizmat qiladi, mustaqil ichki va tashqi siyosat 
y u r i t a d i ,  o ' z b e k tili  d a v l a t  t i l i d i r ,  d e b  b e l g i l a b  q o ' y i l g a n . 
K o n s t i t u t s i y a d a  d a v l a t n i n g
 ,,0'zbekiston Respublikasi"
 va 
,,0'zbekiston" degan  n o m l a r i bir  m a ' n o n i anglatadi,  d e b belgi-
lab qo'yilgan. 
Ikkinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — xalq hokimiyatchiligidir. 
7—14-  m o d d a l a r d a xalq davlat hokimiyatining birdan bir  m a n -
bayidir, O'zbekiston xalqini millatidan qat'iy nazar uning fu-
qarolari tashkil etadi, davlat  o ' z faoliyatini  i n s o n va  j a m i y a t 
farovonligini ko'zlab amalga oshiradi, deb ko'rsatilgan. 
Uchinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — davlat  h o k i m i y a t i n i n g 
uch  t a r m o q q a  b o i i n i s h i d i r . O'zbekiston davlat hokimiyati tizimi 
hokimiyatning  q o n u n chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud  h o k i m i -
yatlariga bo'linishi qonunlashtirildi.  U c h hokimiyatdan har biri 
f a o l i y a t d a  m u s t a q i l  b o ' l i b ,  f a q a t  q o n u n g a  b o ' y s u n a d i . 
O'zbekistonda  q o n u n chiqaruvchi hokimiyat —
 Oliy Majlis,
 ijro 
etuvchi hokimiyat — Prezident rahbarligida faoliyat ko'rsatuvchi 
Vazirlar Mahkamasidir. Sud hokimiyati — Konstitutsiyaviy Sud, 
O'zbekiston Respublikasining
 Oliy Sudi
 va
 Oliy xo'jalik Sudi, 
Q o r a q a l p o g ' i s t o n Respublikasining
 Oliy Sudi
 va
 Oliy xo'jalik 
Sudi,
 viloyatlar,  T o s h k e n t shahar,  t u m a n va shahar sudlari va 
xo'jalik sudlaridan iborat. Konstitutsiyaning 76—88-  m o d d a l a r i -
da Oliy Majlisning tuzilishi, vakolatlari,  q o n u n l a r n i ishlab  c h i -
qish va qabul qilish qoidalari belgilab berilgan. 88—98-  m o d d a -
larda O'zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat va ijro etuvchi 
hokimiyat boshlig'i ekanligi, uning vakolatlari va vazifalari, Va-
zirlar  M a h k a m a s i n i n g faoliyat yuritish qoidalari  q o n u n l a s h - • 
tirilgan. 
To'rtinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — bu demokratiyaga  s o -
diqlikdir. Konstitutsiyada demokratiya va ijtimoiy adolatga sadoqat 
e i o n qilinadi  h a m d a  i n s o n p a r v a r  d e m o k r a t i k - h u q u q i y davlat 

b a r p o etish  n a z a r d a  t u t i l a d i .  K o n s t i t u t s i y a d a  u m u m i n s o n i y 
d e m o k r a t i k  t a m o y i l l a r n i n g ,  x a l q a r o  h u q u q  s o h a s i d a  u m u m 
e'tirof etilgan qoidalarning ustunligi tan olingan. O'zbekiston 
K o n s t i t u t s i y a s i d a  i n s o n  h a y o t i ,  e r k i n l i g i ,  o r - n o m u s i ,  q a d r -
q i m m a t i va boshqa daxlsiz huquqlari eng oliy qadriyat ekanligi 
belgilab qo'yilgan. 
Beshinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — Konstitutsiya va  q o n u n -
larning ustuvorligidir. Konstitutsiyaning  1 5 - m o d d a s i d a  , , 0 ' z b e -
kiston  R e s p u b l i k a s i d a  O ' z b e k i s t o n Respublikasining  K o n s t i -
tutsiyasi va  q o n u n l a r i n i n g ustunligi so'zsiz  t a n olinadi. Davlat, 
u n i n g  o r g a n l a r i ,  m a n s a b d o r shaxslar,  j a m o a t  b i r l a s h m a l a r i , 
fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq ish ko'radilar", 
deb belgilab qo'yilgan. 
Konstitutsiyaning 16-  m o d d a s i d a birorta  h a m  q o n u n yoki 
b o s h q a  n o r m a t i v - h u q u q i y hujjat  K o n s t i t u t s i y a  n o r m a l a r i  v a 
qoidalariga zid kelishi  m u m k i n emasligi qayd etilgan. 
Oltinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — xalqaro andazalar  d a r a -
jasida ifodalangan fuqarolar huquqlari, erkinliklari va majburi-
yatlarining tengligi va daxlsizligidir. O'zbekiston fuqarolarining 
huquqlari  m u h i m xalqaro hujjatlar —
 „Inson huquqlari butun 
jahon Deklaratsiyasi", „Iqtisodiy, sotsial va madaniy huquqlar 
to'g'risida xalqaro Pakt", „ Fuqarolik va siyosiy huquqlar 
to'g'risida xalqaro Pakt"
 va boshqalar asosida  b a y o n etilgan. 
K o n s t i t u t s i y a n i n g 18—52-  m o d d a l a r i inson va fuqarolarning 
asosiy  h u q u q l a r i ,  e r k i n l i k l a r i  v a  b u r c h l a r i g a  b a g ' i s h l a n g a n . 
O ' z b e k i s t o n davlati  t o m o n i d a n  f u q a r o l a r n i n g  h u q u q l a r i  v a 
erkinliklarini oliy qadriyat sifatida tan olingan va ular  h i m o y a 
qilinadi. Konstitutsiya  b o ' y i c h a  h a r bir shaxsning o'z  h u q u q va 
erkinliklarini sud orqali himoya qilishi kafolatlanadi. 
Konstitutsiyada har bir shaxs  m u l k d o r  b o i i s h g a haqli  e k a n -
ligi,  O ' z b e k i s t o n iqtisodiyotining negizini xilma-xil shakldagi 
m u l k tashkil etishi,  b a r c h a  m u l k shakllarining  t e n g  h u q u q l i 
ekanligi belgilab qo'yilgan. 
Konstitutsiyaning  2 1 - m o d d a s i g a  b i n o a n  O ' z b e k i s t o n  R e s -
p u b l i k a s i n i n g  b u t u n  h u d u d i d a  y a g o n a fuqarolik  o ' r n a t i l g a n . 
O ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i n i n g  m i l l a t i ,  e l a t i d a n  q a t ' i y  n a z a r 
barcha fuqarolari O'zbekiston xalqini tashkil etadi. 
Yettinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — qonuniylikdir. Qonuniylik 
j a m i y a t n i n g bir  m a r o m d a hayot kechirishini, davlat organlari -
ning  m a r o m l i faoliyat ko'rsatishini  t a ' m i n l a y d i . Davlat, uning 
organlari,  m a n s a b d o r shaxslar,  j a m o a t  b i r l a s h m a l a r i ,  f u q a r o -
lar Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq ish ko^jgandagina  j a m i -
yatda barqarorlik va taraqqiyot  b o i a d i . 

M a z k u r tamoyil davlatga va uning organlariga, siyosiy par-
tiyalar va  j a m o a t uyushmalariga  o ' z faoliyatlarini O'zbekiston 
Respublikasi qonunlari asosida amalga oshirishlarini talab qilu-
vchi Konstitutsiyaviy  n o r m a d i r . Konstitutsiyada siyosiy partiya-
lar,  j a m o a t birlashmalari,  o m m a v i y axborot vositalarining tuzi-
lishi va faoliyatining huquqiy jihatlari asoslab berilgan. 
Sakkizinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — O'zbekiston  R e s p u b -
likasi  t a s h q i  s i y o s a t i n i n g  a s o s i y  q o i d a l a r i n i  a n i q  b e l g i l a b 
qo'yilganligidadir. Konstitutsiyaning 17- moddasida:  , , 0 ' z b e k i s -
ton Respublikasi xalqaro  m u n o s a b a t l a r n i n g  t o i a huquqli sub-
yektidir.  U n i n g tashqi siyosati davlatlarning suveren tengligi, 
kuch ishlatmaslik yoki  k u c h bilan  t a h d i d qilmaslik,  c h e g a r a -
larning daxlsizligi, nizolarni tinch yo'l bilan hal etish, boshqa 
davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik qoidalariga va xalqaro 
h u q u q n i n g  u m u m e'tirof etilgan boshqa qoidalari va normalariga 
asoslanadi", deb belgilab qo'yilgan. 
Konstitutsiyada davlat xalqning manfaatlari va xavfsizligini 
ta'minlash maqsadida  b o s h q a davlatlar bilan ittifoq va  d o ' s t o n a 
aloqalar o'rnatishi  h a m d a davlatlararo tuzilmalarga kirishi va ul-
ardan ajralib chiqishi mumkinligi qonunlashtirilgan. 
To'qqizinchi Konstitutsiyaviy tamoyil — mahalliy o'zini o'zi 
boshqarishdir. O'zbekistonda o'zbek davlatchiligi rivojining tari-
xiy tajribasiga  t a y a n g a n  h o l d a  m a h a l l i y  h o k i m i y a t boshlig'i 
b o i g a n hokim instituti joriy etildi. Viloyatlar,  t u m a n l a r va sha-
harlarda hokirhiyatning vakillik organlari xalq deputatlari ken-
gashlari  b o ' l i b , ularga viloyat,  t u m a n va  s h a h a r hokimlari bosh-
chilik qiladilar. Konstitutsiyaning 99—104- moddalarida mahalliy 
davlat hokimiyati asoslari,  h o k i m l a r n i tayinlash va tasdiqlash 
tartiblari, ularning vazifalari belgilab berilgan. 
Konstitutsiyada fuqarolik jamiyati qurishning  m u h i m omili 
b o i g a n fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlarini tuzish 
tartiblari belgilangan.  1 0 5 - m o d d a d a :  „ S h a h a r c h a , qishloq va 
ovullarda, shuningdek ular tarkibidagi mahallalarda  h a m d a sha-
h a r l a r d a g i  m a h a l l a l a r d a  f u q a r o l a r n i n g  y i g ' i n l a r i  o ' z i n i o'zi 
boshqarish organlari  b o ' l i b , ular ikki yarim yil  m u d d a t g a raisni 
(oqsoqolni) va uning maslahatchilarini saylaydi", deb belgilal 
qo'yilgan. 
O'ninchi Konstitutsiyaviy tamoyil — odil sudlov, sudyalarninjj 
mustaqilligi va daxlsizligidir. Sudya faqat  q o n u n g a  b o ' y s u n a d i 
K o n s t i t u t s i y a n i n g 106—116-  m o d d a l a r i d a  O ' z b e k i s t o n d a sud 
tizimi va ularning vazifalari belgilab berilgan. Konstitutsiyada 
sudya deputatlikka saylana olmasligi, siyosiy partiyalar va hara-

katlarning a'zosi bo'la olmasligi qonuniylashtirilgan. Sud majlisi 
ochiq va oshkora olib boriladi, sud ishlari davlat tilida yuritiladi va 
z a m r holda boshqa tilda yuritilishi ham mumkin. 
Sud hokimiyati davlat  h o k i m i y a t i n i n g  m u h i m bir  t a r m o g ' i 
bo'lib, Konstitutsiyada sudning hujjatlari  b a r c h a davlat  o r g a n -
lari,  j a m o a t birlashmalari, muassasalar va tashkilotlar,  m a n s a b -
dor shaxs va fuqarolar  u c h u n majburiy ekanligi qonunlashtirib 
qo'yilgan. 
O'zbekiston Respublikasida  Q o r a q a l p o g ' i s t o n Respublikasi-
ning huquqiy  m a q o m i , O'zbekiston bilan  o ' z a r o  m u n o s a b a t l a r -
ning  h u q u q i y asoslari belgilab berilgan. 
Hur O'zbekistonimizning tarixida birinchi Konstitut-
siyani qabui qilish — jumhuriyatimizning yangidan tug'ili-
shidir, haqiqiy mustaqilligimizga mustahkam poydevor 
qurishdir. 
Qabul qilingan Konstitutsiyamiz asosiy qonunimiz si-
fatida davlatni davlat qiladigan, millatni millat qiladigan 
qonunlarga asos bo'lishi muqarrar. 
Islom Karimov. Asarlar, 1- jild, 128-bet. 
D a r h a q i q a t ,  O ' z b e k i s t o n Respublikasi Konstitutsiyasining 
qabul qilinishi mamlakatimiz hayotida katta ahamiyatga ega bo'ldi. 
U  m a m l a k a t i m i z d a  q o n u n c h i l i k n i n g rivojlanishi  u c h u n ,  h u q u -
qiy islohotlar  u c h u n asos  b o i i b qoldi. Yuzlab  q o n u n l a r ,  k o -
dekslar, milliy dasturlar ishlab chiqildi,  u m u m x a l q  m u h o k a -
masidan  o ' t d i , qabul qilindi va hayotimizning barcha jabhalarida 
amal  q i l i n m o q d a . 
O ' z b e k i s t o n  K o n s t i t u t s i y a s i  d a v l a t i m i z  s u v e r e n i t e t i n i  r o ' -
yobga chiqardi. O'zbekistonni dunyodagi barcha nufuzli davlatlar 
t a n oldi, ular bilan siyosiy,  d i p l o m a t i k , iqtisodiy,  m a d a n i y , 
aloqalar o'rnatildi. 
Asosiy Qonunga kiritil-  2 0 0 3 - yil  2 4 - 2 5 - aprel kunlari  b o i i b 
gan o'zgartishlar  v a qo'-
  # 0 
l
8
a
n
  H * m c h i  c h a q i n q O zbekiston 
shimchalar  R e s p u b l i k a s i  O l i y  M a j l i s i n i n g  o ' n 
b i r i n c h i  s e s s i y a s i d a  , , 0 ' z b e k i s t o n 
Respublikasi Konstitutsiyasiga o'zgartishlar va  q o ' s h i m c h a l a r 
kiritish to'g'risida"gi  Q o n u n loyihasi  m u h o k a m a qilindi va qabul 
qilindi. 
O ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i n i n g  K o n s t i t u t s i y a s i g a  j a m i y a t n i 
y a n a d a erkinlashtirish va demokratiyalash, ikki palatali parla-

m e n t tuzish zaruriyatidan kelib  c h i q q a n  h o l d a o'zgartishlar va 
q o ' s h i m c h a l a r kiritildi. Asosiy  Q o n u n i m i z n i n g  m a z m u n va  m o -
hiyati,  m a q s a d va vazifalariga daxl qilmagan holda,  a w a l o Oliy 
Majlisning roli va  a h a m i y a t i n i kuchaytirish,  u n i n g palatalari 
m a q o m i va vakolatlariga doir 76—88- moddalarga o'zgartishlar va 
q o ' s h i m c h a l a r kiritildi (bu  h a q d a II  b o b n i n g 7-§ ida tanishasiz). 
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti vakolatlari  h a m d a vazi-
falariga doir 89, 90,  9 3 , 95, 96,  9 7 -  m o d d a l a r g a  h a m o'zgar-
t i s h l a r  k i r i t i l d i .  8 9 -  m o d d a n i n g  , , 0 ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i 
P r e z i d e n t i ayni  v a q t d a Vazirlar  M a h k a m a s i n i n g Raisi  h i s o b -
l a n a d i " deyilgan  i k k i n c h i qismi olib  t a s h l a n d i (bu  h a q d a II 
bobning 8- § ida tanishasiz). 
2007 yil 11 aprelda qabul qilingan O'zbekiston Respublikasi-
ning  q o n u n i g a  b i n o a n Konstitusiyaning ayrim moddalariga qis-
m a n o'zgartirishlar kiritildi. Konstitusiyaning  8 9 - m o d d a s i d a n 
P r e z i d e n t ijro etuvchi  h o k i m i y a t boshlig'i ekani to'g'risidagi 
n o r m a chiqarib tashlandi. 89-  m o d d a d a  , , 0 ' z b e k i s t o n Respubli-
kasining Prezidenti davlat boshlig'idir va davlat hokimiyati or-
ganlarining kelishilgan holda faoliyat yuritishni va hamkorligini 
t a ' m i n l a y d i " , deb belgilab qo'yildi. Konstitusiyaning  9 3 -  m o d -
dasi 15-  b a n d i va  1 0 2 - m o d d a s i ikkinchi qismi  , , 0 ' z b e k i s t o n 
R e s p u b l i k a s i  P r e z i d e n t i  v i l o y a t l a r  h o k i m l a r i n i  v a  T o s h k e n t 
s h a h a r  h o k i m i n i  q o n u n g a muvofiq tayinlaydi  h a m d a lavozi-
m i d a n ozod  e t a d i " , deb o'zgartirildi. 
Muxtasar aytganda,  q o n u n chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud 
hokimiyatlari o'rtasidagi vakolatlar  y a n a d a  d e m o k r a t i k ravishda 
q a y t a  t a q s i m l a n d i .  K i r i t i l g a n  o ' z g a r t i s h  v a  q o ' s h i m c h a l a r 
O'zbekiston Respublikasi Bosh vazirining,  h u k u m a t n i n g  m a s ' -
uliyatini  k u c h a y i s h i g a ,  j a m i y a t siyosiy  h a y o t i n i n g faollashu-
viga, saylov tizimining  y a n a d a takomillashuviga xizmat qiladi. 

t
. ,,0'zbekiston Respublikasi davlat 
Davlat bayrog i bayrog'i to-'g'risida"gi  Q o n u n 1991-
yil 18- noyabrda O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 
VIII sessiyasida qabul qilindi. 
O ' z b e k i s t o n Respublikasining davlat bayrog'i ramzi  m a m -
lakatimiz  h u d u d i d a ilgari mavjud  b o i g a n g'oyat qudratli salta-
natlar bayroqlariga xos  b o i g a n eng yaxshi  a n ' a n a l a r n i  d a v o m 
ettirgan holda respublika tabiatiga xos xususiyatlarni, xalqimiz-
ning milliy va  m a d a n i y o'zligini  h a m aks ettiradi. 
Bayroqdagi moviy rang —  m a n g u  o s m o n va musaffo suv 
ramzidir. Yaxshilikni, donishmandlikni, shon-shuhratga sadoqat-
ni bildiruvchi moviyrang Sharqda azaldan qadrlanadi, o'z vaqtida 
buyuk Amir  T e m u r  h a m o'z bayrog'iga bu rangni tanlagan. 
Oq rang — tinchlik va poklik timsolidir. Yosh mustaqil davlat 
o'z  y o ' l i d a baland  d o v o n l a r d a n oshib o'tishi kerak. Bayrog'i-
mizdagi  o q rang  y o i i m i z n i n g musaffo  v a  c h a r o g ' o n  b o i i s h i 
u c h u n yaxshi niyat ramzidir. 
Qizil yo'llar — bu  h a r bir tirik  j o n n i n g  q o n  t o m i r i d a urib 
turgan hayotiy  k u c h , tiriklik ramzidir. 
Yashil rang —  s e r n e ' m a t va  o r o m b a x s h tabiat timsoli. Hozirgi 
vaqtda  b u t u n  d u n y o d a  a t r o f - m u h i t n i m uho f a za qilish harakatlari 
keng yoyilmoqda, uning ramzi  h a m yashilrangdir. 
Yarim oy — O'zbekiston xalqining  k o ' p asrlik  a n ' a n a l a r i g a 
muvofiq keladi.  Y a r i m oy va yulduzlar — musaffo  o s m o n n i n g va 
tinchlikning ramzlaridir. 
Bayrog'imizda 12 yulduz tasviri bor, bu  o i k a m i z d a  q a d i m -
d a n  b u y o n barkamollik,  m u k a m m a l l i k timsoli hisoblanadi. 
Davlat bayrog'i — bizning  o ' t m i s h i m i z , bugungi  k u n i m i z va 
kelajagimiz ramzidir. 
O'zbekiston Respublikasining davlat bayrog'i Nyu-York shahrida 
joylashgan Birlashgan Millatlar Tashkiloti qarorgohida dunyodagi 
suveren davlatlar bayroqlari qatorida turibdi. O'zbekiston bayrog'i 
xorijiy mamlakatlarda Prezidentimiz boshliq davlat delegatsiyasini 
q a b u l qilish  m a r o s i m l a r i d *  c h e t el davlat  d e l e g a t s i y a l a r i n i 
O'zbekistonda qabul qilish marosimlarida ko'tariladi. 
O'zbekiston bayrog'i O'zbekiston Prezidenti qarorgohi Oqsa-
roy binosi, O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi binosi tepasiga ilib 
qo'yilgan. O'zbekiston sportchilari  j a h o n sport musobaqalarida 
g'oliblikni  q o i g a kiritib, shohsupaga ko'tarilgan paytlarda  h a m 
O'zbekiston bayrog'i ko'tariladi. Shu boisdan mamlakatimizda va ja-
h o n uzra O'zbekiston bayrog'ining ko'tarilishi, bir  t o m o n d a n , 
davlatimiz  s h o n - s h u h r a t i n i  k o ' t a r s a , ikkinchi  t o m o n d a n ,  b a r -

Download 1.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling