U n w Mustaqil O'zbekiston davlatining 1 b u b
Download 1.6 Mb. Pdf ko'rish
|
11 sinf uzb tarixi 001
- Bu sahifa navigatsiya:
- ^ Savol va topshiriqlar 1.
- Usnionov 113 Siyosiy partiyalar, jamoat birlashmalarini shakllan
- S I Y O S I Y P A R T I Y A L A R N I T U Z I S H V A U L A R N I N G F A O L I Y A T K O R S A T I S H PR1NSIPLARI
- 0 1 J Y I D A G I L A R T A Q I Q L A N A D I
- Q U Y I D A G I L A R K O \ S T I T L T S l Y A G A h 7-!") D E B H I S O B L A N A D I
- Ozbekiston
- zbekiston ovozi", „Golos U z - bekistana"
- „Adolat" sotsial
- „Adolat"
- „Fidokorlar" milliy demokratik partiyasi
- Liberal demokratik partiyasi
- „Xalq birligi" harakati
- „Bii*hk" va „Yedinst- vo"
- Jamoat tashkilot
§ X
o >. CO X M U CO i i «3 - i — CO co 1 1 CO u -5 o o • - ca Xulosa qilib a y t g a n d a , O ' z b e k i s t o n d a mustaqillik yillarida d e m o k r a t i k saylov t i z i m i y a r a t i l d i . O ' z b e k i s t o n n i n g saylov q o n u n c h i l i g i , saylovni o ' t k a z i s h tartiblari x a l q a r o a n d a z a l a r (standartlar)ga to'la mos keladi. ^ Savol va topshiriqlar 1. Inson huquqlari va erkinliklariga doir qanday xalqaro deklaratsiya. pakt va konvensiyalarni bilasiz? 2. Nima uchun inson huquqlari va erkinliklari oliy qadriyat deb tan olingan? 3. Shaxsiy huquq va erkinliklaringizni bilasizmi? 4. O'zbekiston fuqarolari qanday siyosiy huquqlarga ega? Ular qanday qonunlar bilan kafolatlangan? 5. Inson qanday iqtisodiy huquqlarga ega, ular qanday kafolatlangan? 6. Inson qanday ijtimoiy huquqlarga ega, ular qanday kafolatlangan? 7. O'zbekiston fuqarolari zimmasiga qanday burch, majburiyatlar yuk- latilgan? 8. O'zR Oliy Majlisining inson huquqlari bo'yicha vakili (ombud- sman) lavozimi qachon ta'sis etilgan, uning vazifalarini bilasizmi 0 9. Inson huquqlari bo'yicha Milliy markaz qachon tuzilgan, u qanday ishlar bilan shug'ullanadi? 10. Qanday hujjatlarda O'zbekistonda saylov tizimining. huquqiy asoslari belgilab berilgan? 11. Qanday saylov komissiyalari tuziladi, ularning vazifalarini bila- sizmi? 12. O'zbekistonda saylov qanday prinsiplar asosida o'tkazilmoqda? 13. Saylov natijalari qanday aniqlanadi? 1 1 - §. Siyosiy partiyalar, jamoat tashkilotlari va ommaviy axborot vositalarining rivojlanishi H a r bir m a m l a k a t d a demokratiya va fuqarolik jamiyatining i ivojlanganlik, yetuklik darajasi siyosiy partiyalar, harakatlar, nodavlat va notijorat tashkilotlarining mavjudligi, jamiyatdagi o'rni va faolligi bilan belgilanadi. Shuni yaxshi uqub olishimiz kerakki, jamiyatimiz tuzilmalarida muvozanatni saqlaydigan kuchli ommaviy, jamoat birlashmalari bo'lmas ekan, davlat hokimiyatining barcha bo'g'inlarida o'zboshimchalik, valuntarizm, • ~ 0 - Usnionov 113 Siyosiy partiyalar, jamoat birlashmalarini shakllan- tirishning huquqiy asoslari avtoritar tafakkur va boshqaniv apparatining korrupsiyasi singari illatlar paydo bo'lmasligiga jiddiy kafolat ham bo'lmaydi. Islom Karimov. Asarlar. 5-jild, 121- bet. Siyosiy partiyalar, ijtimoiy harakatlar, nodavlat va notijorat t a s h k i l o t l a r i , o m m a v i y a x b o r o t v o s i t a l a r i j a m i y a t d a fikrlar erkinligi va muxolifatni shakllantiradi, aholining siyosiy faolligi va siyosiy madaniyatini o'sib borishiga xizmat qiladi. Afsuski, sovetlar hukmronligi davfida XX asr boshlaridayoq Vatanimizda shakllana boshlagan siyosiy tashkilotlar va ularning rahbarlari y o ' q qilib t a s h l a n d i , k o m m u n i s t i k p a r t i y a d a n b o s h q a siyosiy partiyalar tuzish taqiqlandi. Mustaqillik sharofati bilan O ' z b e k i s t o n d a siyosiy p a r t i y a - larning shakllanishi u c h u n z a r u r shart-sharoitlar yaratildi. O ' z b e k i s t o n Respublikasining K o n s - t i t u t s i y a s i va „Jamoat tashkilotlari to'g'risida" gi Q o n u n i d a j a m o a t bir- l a s h m a l a r i n i n g h u q u q i y m a q o m l a r i belgilab berildi. K o n s t i t u t s i y a n i n g 5 6 - m o d d a s i g a m u v o f i q , O ' z b e k i s t o n Respublikasida q o n u n d a belgilangan tartibda ro'yxatdan o ' t k a - zilgan k a s a b a u y u s h m a l a r i , siyosiy p a r t i y a l a r , o l i m l a r n i n g jamiyatlari, xotin-qizlar, faxriylar va yoshlar tashkilotlari, ijo- diy uyushmalar, o m m a v i y harakatlar va fuqarolarning boshqa uyushmalari j a m o a t birlashmasi sifatida e'tirof etilgan. O'zbekiston fuqarolari siyosiy partiyalarga va boshqa j a m o a t birlashmalariga u y u s h i s h , o m m a v i y h a r a k a t l a r d a ishtirok etish huquqiga egadirlar. Siyosiy partiyalar turli tabaqa va guruhlarning siyosiy irodasini ifodalaydilar va o'zlarining demokratik yo'l bi- lan saylab qo'yilgan vakillari orqali davlat hokimiyatini tuzishda ishtirok etadilar. O'zbekiston Respublikasining „Siyosiy partiyalar to'g'risida"gi (1996- yil 2 5 - dekabr-) Q o n u n i d a siyosiy partiyalar faoliyatining huquqiy asoslari yanada rivojlantirildi va mustahkamlandi. Siyosiy partiyalar quyidagi huquqlarga ega: • o ' z faoliyati t o ' g ' r i s i d a g i a x b o r o t n i erkin t a r q a t i s h , o ' z g'oyalari, maqsadlari va qarorlarini targ'ib qilish; • q o n u n d a belgilab qo'yilgan tartibda O'zbekiston Respubli- kasi Prezidenti, Oliy Majlis, mahalliy vakillik hokimiyati o r g a n - lari saylovlarida ishtirok etish; 114 • partiya faoliyati bilan b o g i i q yig'ilishlar, konferensiyalar va boshqa tadbirlarni o ' t k a z i s h ; • q o n u n h u j j a t l a r i d a n a z a r d a t u t i l g a n t a r t i b d a o m m a v i y axborot vositalarini ta'sis etish va boshqa o m m a v i y axborot vosi- talaridan foydalanish; • O'zbekiston Respublikasining siyosiy partiyalari bilan itti- foq (blok) tuzish, ular bilan va b o s h q a j a m o a t birlashmalari bilan s h a r t n o m a munosabatlari o'rnatish; • O'zbekiston Respublikasi q o n u n l a r i d a nazarda tutilgan h u - quqlarga h a m ega. Mustaqillik yillarida O ' z b e k i s t o n d a d e m o k r a t i k j a m i y a t n i n g q o n u n i y belgisi b o ' l g a n k o ' p partiyaviylik shakllandi, j a m o a t t a s h k i l o t l a r i t u b d a n y a n g i l a n d i . O ' z b e k i s t o n d a 4 ta siyosiy partiya, 2 ta ijtimoiy harakat, faoliyat k o ' r s a t m o q d a . 15- chizma S I Y O S I Y P A R T I Y A L A R N I T U Z I S H V A U L A R N I N G F A O L I Y A T K O ' R S A T I S H PR1NSIPLARI — ixtiyoriylik — a'zolarning teng huquqliligi — o"zini o'zi boshqarish — qonuniylik — oshkoralik 0 1 J Y I D A G I L A R T A Q I Q L A N A D I irqiy, milliy, ijtimoiy, diniy adovat va nafratni targ'ib etuv- chi. zo'rlikka va konstitutsiyaviy tuzumni ag'darib tashlashga chaqiruvchi siyosiy partiyalar Q U Y I D A G I L A R K O \ S T I T L T S l Y A G A h 7-!") D E B H I S O B L A N A D I davlat organlari, muassasalari. mansabdor shaxslar va fuqaro- larning siyosiy partiyalarning faoliyatini cheklashga, bir par- tiyali siyosiy tuzum yaratishga qaratilgan hujijatlari va qilmish- lari Siyosiy partiyalar m a m l a k a t i m i z fuqarolarining siyosiy va ijtimoiy faolligini o s h i r i s h , a h o l i n i n g a y n i q s a saylov j a r a - yonlarida xohish-irodasi va fikrini ifodalash vositasiga aylanib b o r m o q d a . 2 0 0 7 - y i l d a qabul qilingan „ Davlat boshqaruvini yangilash va yanada demokratlashtirish h a m d a m a m l a k a t n i modernizatsiya qilishda siyosiy partiyalarning rolini ruchaytirish to'g'risida"gi Konstitutsiyaviy q o n u n siyosiy p a r t i y a l a r n i n g j a m i y a t h a y o - tidagi roli va ahamiyatini t u b d a n kuchaytirdi. Bosh vazir lavo- zimiga nomzod b o ' y i c h a siyosiy partiyalar fraksiyalari bilan maslahatlashish tartibi-, u n i n g p a r l a m e n t t o m o n i d a n t a s d i q - lanishi qat'iy belgilab qo'yildi. Q o n u n c h i l i k palatasidagi partiya fraksiyalariga Bosh vazirni iste'foga chiqarish, mahalliy k e n - gashlardagi partiya guruhlariga esa viloyat hokimlarini iste'foga chiqarish to'g'risida tashabbus bilan chiqish huquqlari berildi. Bularning barchasi siyosiy partiyalarning mamlakat hayotidagi o ' m i va ta'siri ortib borayotganidan dalolat beradi. O'zbekiston xalq demokratik partiyasi O'zbekiston xalq 1 9 9 1 - yil 1- n o y a b r d a T o s h k e n t d a demokratik partiyasi b o ' l i b o'tgan ta'sis quriltoyida tashkil (XDP) topgan. U s h b u quriltoyda uning D a s - turi va Nizomi qabul qilindi. O ' z b e - kiston X D P s i 1991 -yil 15-noyabrda Adliya vazirligi t o m o n i d a n r o ' y x a t g a olindi. P a r t i y a n i n g 218 viloyat, s h a h a r va t u m a n kengashlari, 13665 boshlang'ich tashkiloti faoliyat k o ' r s a t m o q - da. 400 mingdan k o ' p r o q a'zolari bor. Xalq demokratik partiyasi o'z Dasturida milliy mustaqillikni mustahkamlash, demokratik davlat, insonparvar, adolatli j a m i - yat qurish, O'zbekiston xalqlari o'rtasida tinchlik, osoyishtalik, f u q a r o l a r totuvligini t a ' m i n l a s h , h a r bir kishining m u n o s i b h a y o t kechirishi u c h u n k e n g i m k o n i y a t l a r yaratish, f u q a r o - larning konstitutsiyaviy h a q - h u q u q l a r i n i kafolatlash maqsadini ilgari surdi. O'zbekiston XDPsi parlament partiyasidir. Partiya Oliy Majlis va mahalliy hokimiyat organlariga saylovlar vaqtida o'z n o m z o d - larini ko'rsatadi, saylovchilarning k o ' p r o q ovozini olish u c h u n kurashadi, davlat hokimiyati organlarining barcha bo'g'inlarida ishtirok etadi. Ikkinchi chaqiriq respublika Oliy Majlisining 2000- yil 22-yanvardagi qarori bilan X D P n i n g 48 kishidan iborat Oliy Majlis deputatlari fraksiyasi ro'yxatga olingan. O'zbekiston X D P sining ,,0'zbekiston ovozi", „Golos U z - bekistana" gazetalari va „Muloqot" jurnali nashr etilmoqda. 1 1 6 1 9 9 5 - yil 18- fevralda O ' z b e k i s t o n „Adolat"_sotsial'>„Adolat" sotsial- „ A d o l a t " sotsial-demokratik partivasi demokratik partiyasi ( S D P ) tuzildi. Partiyaning Toshkentda 1 ta'sis qurultoyida uning Dasturi va N i z o m i q a b u l q i l i n d i . Adliya vazirligi 1 9 9 5 - y i l 18-fevralda ..Adolat" S D P n i ro'yxatga olgan. P a r t i y a n i n g asosiy m a q s a d i O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i d a h u q u q i y - d e m o k r a t i k davlat qurish, Vatanga sodiq xizmat qilish, adolatli fuqaroviy j a m i y a t q u r i s h , d e m o k r a t i y a t a l a b l a r i n i n g h a m d a m a m l a k a t i m i z d a yashayotgan b a r c h a millat va elatlarning orzu-umidlariga m o n a n d shart-sharoit yuzaga keltirishga hissa q o ' s h i s h d a n iborat. Ikkinchi chaqiriq O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2 0 0 0 - y i l 2 1 - y a n v a r d a g i qarori bilan „ A d o l a t " s o t s i a l - d e m o - kratik partiyasining 11 kishidan iborat Oliy Majlis deputatlari fraksiyasi ro'yxatga olingan. Partiya fraksiyasi „ A d o l a t " S D P majlislari, kengashlari va qurultoylari qarorlariga a m a l qilib, ular oldida o ' z ishlari yuzasidan belgilangan tartibda hisobot oeradi. O'zbekiston „ A d o l a t " SDPsi safida 30 m i n g d a n ortiq a'zo bor. Q o r a q a l p o g ' i s t o n R e s p u b l i k a s i d a , b a r c h a v i l o y a t l a r d a , shuningdek 175 s h a h a r va t u m a n l a r d a partiya Kengashlari tuzil- gan. Joylarda 1000 d a n ortiq b o s h l a n g ' i c h partiya tashkilotlari ish olib b o r m o q d a . O ' z b e k i s t o n „ A d o l a t " s o t s i a l - d e m o k r a t i k p a r t i y a s i n i n g „Adolat" n o m l i ijtimoiy-siyosiy haftalik gazetasi n a s h r etil- moqda. O'zbekistonda faoliyat ko'rsatayotgan Milliy tiklanish partiyalardan y a n a biri—O'zbekiston demokratik partiyasi Milliy tiklanish demokratik partiya- sidir ( M T D P ) . U 1995- yil 3- iyunda Toshkentda bo'lib o'tgan ta'sis qurultoyida tuzildi va partiyaning Dasturi va N i z o m i qabul qilindi. O'zbekiston Respublikasi Adliya v azirligi 1995-yil 9-iyunda M T D P ni ro'yxatga olgan. Partiya oliy maqsadi milliy tiklanish g'oyasini amalga oshirish yo'lida o'z harakatining asosiy yo'nalishlarini quyidagicha belgi- laydi: millatning m a ' n a v i y birligi; Vatan—yagona oila; kuchli demokratik davlat; milliy qadriyatlar; ilmiy-texnikaviy t a r a q q i - u ^ va u m u m j a h o n integratsiya; z a m o n kishisi; milliy istiqbol. O'zbekiston M T D P s i n i n g oliy organi 5 yilda chaqiriladigan Qurultoy bo'lib, u n d a rahbar organlar saylanadi. 117 „Fidokorlar" milliy demokratik partiyasi 1998- yil 2 8 - d e k a b r d a O ' z b e k i s t o n „ F i d o k o r l a r " milliy d e m o k r a t i k parti- yasi tashkil t o p d i . Partiyaning 1998- yil 28-dekabrdagi ta'sis konferensiyasida lining Dasturi va N i z o - mi tasdiqlangan. „ F i d o k o r l a r " partiyasining maqsadi kindik qoni to'kilgan t u p r o q , ajdodlar merosi va qadriyatlari bilan faxrlana- digan, xalq g ' a m i n i o ' z g ' a m i deb bilib, h a r q a n d a y t a h d i d , xavf-xavotir, qiyinchiliklar oldida bosh egmaydigan, tiz c h o ' k - maydigan, Vatan, taraqqiyot, ijtimoiy adolat yo'lida jonini h a m fido qilishga tayyor, elim d e b , yurtim deb yonib yashaydigan fidokor shaxslarni birla'shtirishdir. Partiya m u l k d o r l a r daxlsiz- Iigini t a ' m i n l a s h g a intiladi, fikrlar, g'oyalar, qarashlar xilma- xilligiga asoslanadi. „ F i d o k o r l a r " milliy-demokratik partiyasi n o m z o d l a r i d a n ik- kinchi chaqiriq Oliy Majlisga 34 nafar deputat saylandi. 2000- yil 1 4 - a p r e l d a „ F i d o k o r l a r " partiyasi va V a t a n t a r a q q i y o t i p a r t i y a s i - n i n g q o ' s h m a q u r u l t o y i b o ' l i b , ular b i r l a s h d i v a „ F i d o k o r l a r " milliy-demokratik partiyasi n o m i n i oldi. T o s h k e n t d a 2 0 - iyun ( 2 0 0 8 - y.) kuni O ' z b e k i s t o n F i d o - korlar milliy d e m o k r a t i k partiyasi va O'zbekiston „Milliy tik- lanish" partiyasining birlashuv qurultoyi bo'lib o'tdi. Q u r u l t o y d a O ' z b e k i s t o n „ M i l l i y t i k l a n i s h " d e m o k r a t i k partiyasi va F i d o k o r l a r milliy d e m o k r a t i k partiyasini birlash- tirish to'g'risida qaror qabul qilindi. Markaziy kengash, M a r - kaziy nazorat-taftish komissiyasi a'zolari saylandi, birlashgan partiyaning b o s m a organi tasdiqlandi. Partiya markaziy Kengashi Ijroiya qo'mitasi raisi etib Oliy Majlis Q o n u n c h i l i k palatasi q o ' m i t a s i raisi A x t a m T u r s u n o v saylandi. ( „ F i d o k o r " gazetasi 2008- yil. 2 4 - iyun.) i s h , j a m i y a t h a y o t i n i y a n a d a e r k i n l a s h t i r i s h d a n i b o r a t . O ' z L i D e P n i n g „XXI a s r " haftalik gazetasi nashr etilmoqda. Liberal demokratik partiyasi 2 0 0 3 - yil oxirlarida O'zbekiston Lib- eral d e m o k r a t i k partiyasi tashkil topdi. U n i n g m a q s a d i t a d b i r k o r l a r va ish- b i l a r m o n l a r m a n f a a t i n i h i m o y a qil- „Xalq birligi" harakati 1995- yil m a y oyida j a m o a t c h i l i k n i n g t a s h a b b u s i b i l a n O ' z b e k i s t o n „ X a l q birligi" harakati tashkil etildi va faoliyat k o ' r s a t m o q d a . Adliya vazirligi m a z k u r harakatni 1995-yil 9-iyunda ro'yxatga oldi. 118 Harakatning asosiy maqsadi O'zbekistonda istiqomat qilayot- g a n b a r c h a m i l l a t l a r v a e l a t l a r n i j i p s l a s h t i r i s h , u l a r n i n g O ' z b e k i s t o n Respublikasi Konstitutsiyasida m u s t a h k a m l a n g a n h u q u q va erkinliklarini kafolatlash. m a m l a k a t d a millatlararo t o - tuvlik, ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni m u s t a h k a m l a s h d a n iborat. O'zbekiston „Xalq birligi" harakatining oliy organi qurultoy b o ' l i b , u 4 yilda bir marta chaqiriladi. U n d a rahbar organlar saylanadi. O'zbekiston „Xalq birligi" harakati tarkibida Q o r a q a l p o g ' i s - ton Respublikasi, viloyat, s h a h a r va t u m a n kengashlari h a m d a b o s h l a n g ' i c h t a s h k i l o t l a r i ish olib b o r m o q d a . „Xalq birligi" harakati Respublika Baynalmilal m a d a n i y markazi h a m d a 100 dan ortiq m i l l i y - m a d a n i y markazlar bilan bahamjihat faoliyat yuritmoqdaki, bu turli millat va elat vakillari birligini m u s t a h - kamlashda ijobiy rol o ' y n a m o q d a . O'zbekiston „Xalq birligi" harakatining „Bii*hk" va „Yedinst- vo" haftalik gazetalari nashr etilmoqda. O ' z b e k i s t o n P r e z i d e n t i n i n g 1996- yil „Kamolot" yoshlar \j_ apreldagi farmoniga muvofiq res- ijtimoiy harakati publika yoshlarining „ K a m o l o t " j a m - g'armasi nodavlat xayriya j a m o a t bir- lashmasi sifatida tashkil topgan edi. „ K a m o l o t " j a m g ' a r m a s i n i n g vazifasi y o s h l a m i n g manfaat va ehtiyojlarini o'rganish, ularni qondirish yuzasidan dasturlar tuzish va davlat k o ' m a g i d a h a y o - tga tatbiq etishdan iborat edi. A m m o „ K a m o l o t " yoshlar j a m - g'armasi b u n d a y vazifalarni bajara o l m a d i , yoshlarning haqiqiy ma nodagi yetakchisiga aylana olmadi. Prezident Islom Karimov 2 0 0 1 - y i l 2 4 - y a n v a r d a T o s h k e n t d a b o ' l i b o ' t g a n y o s h l a r m a s a l a s i g a b a g ' i s h l a n g a n y i g ' i l i s h d a yoshlarning c h i n a k a m suyanchi b o i a oladigan yangi tashkilot tuzish g'oyasini ilgari surdi. 2 0 0 1 - yil 2 5 - aprel kuni T o s h k e n t d a bo'lgan yoshlar qurultoyida o'zini o'zi boshqaradigan nodavlat, notijorat t a s h k i l o t i — O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i „ K a m o l o t " yoshlar ijtimoiy harakati tuzildi va uning Dasturi, N i z o m i tas- diqlandi. „ K a m o l o t " yoshlar ijtimoiy harakatining asosiy m a q - sadi yoshlarni birlashtirish (14 yoshdan 28 yoshgacha) sog'lom turmush talablari asosida tarbiyalash, j a m i y a t d a m u n o s i b o'rnini egallashga ko'maklashish, ularning manfaatlarini h i m o y a qilish, >' sh y i g i t - q i z l a r n i n g o ' z a q l - z a k o v a t i , k u c h - g ' a y r a t i n i t o ' l a narnoyon etishi u c h u n zarur shart-sharoit yaratib berish, yosh avlodning tayanchi va suyanchisi bo'lishdan iboratdir. 119 Jamoat tashkilot- O ' z b e k i s t o n d a t u r l i j a m o a t t a s h k i - l a r i l o t l a n h a m f a o h y a t k o ' r s a t m o q d a . J u m l a d a n , O'zbekiston kasaba uyush- m a l a r i turli kasb egalari b o ' l g a n x o d i m l a r n i n g j i n s i , d i n i y e ' t i q o d l a r i , irqiy v a milliy m l i n o s a b a t l a r i d a n q a t ' i y n a z a r ixtiyoriy birlashtiruvchi mustaqil o m m a v i y j a m o a t tashkiloti sifatida faoliyat k o ' r s a t m o q d a . K a s a b a u y u s h m a l a r i n i n g tashkiliy t u z i l i s h i j a h o n kasaba uyushmalari amaliyoti andazalariga m o s keladigan federalizm, demokratiya, mustaqillik va ixtiyoriylik tamoyillari asosida isloh etildi. Kasaba uyushmalarining quyidan yuqorigacha b a r c h a or- g a n l a r i u y u s h m a a ' z o l a r i t o m o n i d a n s a y l a n g a n v a k i l l a r n i n g yig'ilishlari, konferensiyalari va quriltoylarida saylanadi va ular oldida hisob beradi. O ' z b e k i s t o n kasaba u y u s h m a l a r i n i n g 1996-yilgi m a ' l u m o t - lariga k o ' r a , 5 3 m i n g g a y a q i n b o s h l a n g ' i c h t a s h k i l o t l a r i g a ixtiyoriy ravishda birlashgan 7,5 m i l l i o n d a n ziyod a'zosi bor. O'zbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi tarkibida 21 tar- m o q k a s a b a u y u s h m a l a r i , h u d u d i y j i h a t d a n esa Q o r a q a l p o - g'iston Respublikasi, 12 viloyat h a m d a T o s h k e n t s h a h a r kasaba uyushmalari Kengashlari mayjud. U l a r xodimlarning ijtimoiy- iqtisodiy huquqlari va manfaatlarini h i m o y a qilish yo'lida faoliyat k o ' r s a t m o q d a l a r . Mustaqillik sharoitida ayollarni, k o ' p bolali onalarni har t o - m o n l a m a muhofaza qilishni yanada kuchaytirish, m e h n a t k a s h va i j o d k o r a y o l l a r n i b o z o r i q t i s o d i y o t i b i l a n b o g ' l i q b o ' l g a n m u a m m o l a r n i hal etishga keng safarbar etish, ilm-fan sohasi- dagi ayollarning imkoniyatlarini y a n a d a kengaytirish va ularni qo'llab-quvvatlash m a q s a d i d a Vazirlar M a h k a m a s i n i n g 1 9 9 1 - yil 1- martdagi O ' z b e k i s t o n Respublikasi X o t i n - q i z l a r q o ' m i - tasi to'g'risidagi farmoyishi bilan Xotin-qizlar q o ' m i t a s i tuzildi. O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i X o t i n - q i z l a r q o ' m i t a s i n i n g asosiy m a q s a d i j a m i y a t d a x o t i n - q i z l a r n i n g rolini oshirish, u l a r n i n g m a ' n a v i y va m a d a n i y talablarini qondirish, ayollarga ijtimoiy- iqtisodiy, h u q u q i y va psixologik y o r d a m berish, oilani, onalik va bolalikni h i m o y a qilish, tinchlik va ijtimoiy taraqqiyot u c h u n ayollarning ishtirok etishlarini t a ' m i n l a s h d a n iboratdir. O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i x o t i n - q i z l a r q o ' m i t a s i t a r k i b i d a Q o r a q a l p o g ' i s t o n R e s p u b l i k a s i , 1 2 t a v i l o y a t x o t i n - q i z l a r q o ' m i t a l a r i , T o s h k e n t s h a h a r x o t i n - q i z l a r q o ' m i t a s i , 3 8 s h a - har, 170 t u m a n , 14 m i n g d a n ortiq m e h n a t j a m o a l a r i va t u r a r joylarda tashkil etilgan xotin-qizlar q o ' m i t a l a r i faoliyat yurit- 120 moqdalar. Q o ' m i t a qoshida xotin-qizlar toifalariga qarab tuzilgan t u r l i - t u m a n p r o f e s s i o n a l , ijodiy va b o s h q a u y u s h m a l a r ish- lamoqda. 1996-yil dekabrda O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Far- m o n i bilan Faxriylar kengashi „Nuroniy" j a m g ' a r m a s i g a ay- lantirildi. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 1994-yil 16-mart- dagi ,,1941—1945- yillardagi urushda fashizm ustidan qozo- nilgan g'alabaning 50 yilligiga tayyorgarlik ko'rish va uni ni- shonlash to'g'risidagi" f a r m o n i d a o ' z b e k i s t o n l i k l a r n i n g urush y i l l a r i d a g i j a s o r a t i n i h a m d a q u r b o n b o ' l g a n l a r x o t i r a s i n i abadiylashtirishga b a g ' i s h l a n g a n k o ' p jildli „Xotira" k i t o b i n i nashr etish vazifasi qo'yildi, yetarli m i q d o r d a mablag' ajratildi va b a r c h a shart-sharoit yaratib berildi. J u d a katta m e h n a t va mashaqqatli izlanishlar natijasida urushda halok b o i g a n va b e - darak y o ' q o l g a n 450 mingga yaqin o'zbekistonlik jangchilarning aziz nomlari zikr etilgan 34 jildlik „Xotira" kitobi 1995-yilda, g'alabaning 50 yilligi arafasida xalqimizga, sobiq jangchilarning x o n a d o n l a r i g a b e p u l yetkazib berildi. S h u n i n g d e k , u b a r c h a muzeylarga, T o s h k e n t shahri va viloyatlardagi faxriylar t a s h - kilotlariga, kutubxonalarga, oliy o ' q u v yurtlari va ilmiy-tekshi- rish i n s t i t u t l a r i g a , vazirlik va i d o r a l a r g a , D a v l a t o r g a n l a r i , hokimliklar va j a m o a t tashkilotlariga h a m d a Moskva, S a n k t - P e - terburg, Kiyev, M i n s k . Volgagrad shaharlari muzeylariga yu- borildi. ,,Xotira" kitobida katta tarix, a c h c h i q hayot haqiqati tiklangan. Mustaqillik yillarida O ' z b e k i s t o n d a aholining keng q a t l a m - larini b i r l a s h t i r u v c h i 5 m i n g d a n ortiq j a m o a t b i r l a s h m a l a r i , nodavlat va notijorat tashkilotlari shakllandi va faoliyat k o ' r s a t - moqda. Shular jumlasiga „Ma'naviyat Download 1.6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling