Udk: hasanov nodir hamroqulovich yer osti suvlari "korizlar" va ulardan foydalanish

agressivlik  deb  ataladi.  Imorat  va  inshoot  poydevorlarida  ishlatiladigan 

portlandtsement  betonlariga  suv  tarkibidagi  ozod  karbonot  kislota  (SO2)  agressiv 

ta'sir  etadi.  Suv  bilan  sementning  o’zaro  ta'siridan  bog’lanmagan  oxak  Sa  (ON)

2 

ajralib, suv tarkibidagi karbonat kislota bilan reaktsiyaga kirishadi. Xosil bo’lgan 

bikorbonat  kaltsiy  Sa  (NSO3)

2 

suvda  tez  eriydi  va  betondan  tashqariga  eritma 

xolida ajralib chiqadi, natijada beton yemiriladi. 

Suv  tarkibida  oltingugurtli  tuzlar  miqdori  ko’p  bo’lsa,  betonni  yemiradi. 

Betonga nisbatan yer osti suvlarining agressivligi quyidagi turlarga bo’linadi: 

1)  Umumiy  kislotali  agressivlik  -  vodorod  ionlari  kontsentatsiyasi  (RN) 

miqdori bilan baxolanadi. Agar RN miqdori qumdagi suvlarda 7 dan, gil tuproqda 

5 dan kam bo’lsa, u agressiv hisoblanadi; 

2) Sulfatli agressivlik  - SO4 ion miqdori bilan aniqlanadi, agar uning miqdori 

200  mgG`l  dan  oshsa,  portlandtsemenga,  4000  mgG`l  bo’lsa,  sulfatga  chidamli 

betonlarga agressiv hisoblanadi; 

---

 

 

3)  Yemiruvchi  agressivlik  -  gidrokarbanat  ioni  miqdori  0,4-1,5  mg-ekv  dan 

oshganda sodir bo’ladi; 

4)  Karbonat  kislotali  agressivlik  -  SO2  miqdori  3  mgG`l  dan  oshganda  ta'sir 

etadi; 

5) Magniyli agressivlik - tsementning turi va sortiga qarab magniy ion miqdori 

750 mgG`l dan oshganda yuzaga keladi. 

Yer  osti suvlarining agressivligi suvning ximiyaviy  analiz  natijalarini  standart 

talablari  bilan  solishtirish  orqali  aniqlanadi.  Imorat  va  inshoatlar  qurishda  uning 

zaminini agressiv suvlardan muxofaza qilish, zovurlar qazib suv satxini pasaytirish 

lozim, shuningdek, maxsus chidamli tsementlardan foydalanish lozim.