Uglevodorodlarning tabiiy manbalari

Uglevodorodlarning tabiiy manbalari

• NEFT. TABIIY GAZ. TOSHKO’MIR

Neft tarkibi va xossalari

• Neft-qora-qo’ng’ir moysimon suyuqlik
• Turli xil uglevodorodlar aralashmasi
• Tarkibida kislorodli, oltingugurtli, azotli brikmalar bor
• Zichligi 0,73-0,97g/ml
• Neft yo’ldosh gazlari bor

Neftni haydash va fraksiyalash

• C5 - C11 uglevodorodlardan iborat – Benzin
• Tqay= 40 ° C dan 200°C gacha
• C8 – C14 uglevodorodlardan iborat –Ligroin
• Tqay= 120 ° C dan 240°C gacha
• C12 – C18 uglevodorodlardan iborat – Kerosin
• Tqay= 150 ° C dan 310 °C gacha
• Mazut – neft qoldig’i
• Tqay= 300 ° C dan yuqori

Gazolin (benzin) fraksiyasi mahsulotlari

• Yengil benzin-gazolin, ya’ni Petroley efiri erituvchi sifatida ishlatiladi
• O’rtacha benzin(haqiqiy benzin) aviatsiya, avtomobil benzini
• O’g’ir benzin-dizel dvigatellari uchun yonilg’I

Kerosin va mazut fraksiyasi mahsulotlari

• Kerosin uy-ro’zg’or va maxsus traktorlarga yonilg’I sifatida ishlatiladi.
• Mazutdan solyar moylari, surkov moylari, vazelin, parafin olinadi.
• Mazut fraksiyasi qoldig’I gudrondan asfaltlashda ishlatiladi.

Benzinning havo bilan aralashmasi siqilganda yonish hodisasiga detonatsiya deb ataladi

• Detonatsiyaga chidamlilik benzin oktan soniga bog’liq. Oktan soni- benzin tarkibidagi izooktan va n-geptan aralashmasidagi izooktanning massa ulushi . Benzin 80 bo’lsa, izooktan 80%, geptan 20%

Neftni ikkilamchi qayta ishlash

• Krekinglash-Uglevodorodlardan soni kam uglevodorod olish
• Pirolizlash – yuqori temperaturada parchalash
• Aromatlash
• Riforminglash

• C16H34 C8H18 + C8H16
• Etilen, asetilen, benzol olinadi
• Tarmoqli va sikloalkanlar olish

Toshko’mirni piroliz qilish mahsulotlari

Tabiiy gaz konlari: Gazli, Muborak Sho’rtan Kokdumaloq Tarkibi: Metan 90-96%, etan, propan, H2S, N2, CO2, H2O

Tabiiy gazdan olinadigan mahsulotlar

• yonilg’I
• polietilen
• plastmassa
• kauchuk
• sintetik tolalar