Улугбек мби doc

2.1-rasm. O’rgimchakkana. 
O’rgimchakkanaga qarshi hozirgi paytda agrotexnik, kimyoviy va biologik 
usullardan 
iborat, 
kompleks 
kurash 
choralari 
tavsiya 
etilgan. 
Biroq, 
o’rgimchakkanani kimyoviy vositalarga chidamliligi yil sayin ortib bormoqda. 
Kimyoviy kurashda dorilarni qo’llash me’yorlarni oshirib borish esa foydali 
jonzotlarni qirilishiga, atrof muhitni zaharlanishiga olib kelib, inson salomatligiga 
salbiy ta’sir ko’rsatadi (Smirnova, 1968; Niyazov, 1974; Van Steenwyk et al, 
1976; Phorodon, 1978).
Bu kichik bo’limga xulosa qilib shuni aytish mumkinki, o’rgimchakkana 
O’zbekistonda qishloq xo’jalik ekinlarini zararkunandasi sifatida asosan g’o’zada 
o’rganilgan. Boshqa ekinlarda, xususan sabzovotchilikda, ayniqsa, issiqxonalarda 
bu zararkunundani rivojlanish xususiyatlari to’g’risida ilmiy ma’lumotlar yetarli 
emas. Yuqoridagilarni inobatga olib biz o’rgimchakkanani issiqxona sharoitida, 
bodring o’simligida rivojlanish xususiyatlarni o’rganishni o’z oldimizga maqsad 
qilib qo’ydik.
Olingan ilmiy izlanishlar natijalari keyingi yillarda bodring o’simligiga 
o’rgimchakkana zararini oshib borayotganligini ko’rsatgan. Tajribalarda bodring 
ko’chatlarini o’rgimchakkana bilan zararlanishi ko’chatxonalarda boshlanishi 
aniqlangan.
Kuzatuvlarga ko’ra kuzda (sentyabrni birinchi o’n kuniligida) ekilgan 
ko’chatlarda kana soni 1 bargda 2-3 ni tashkil etgan. Uning miqdorini oshib borishi 
noyabrni o’rtalariga qadar davom etib, bu davrda 1ta bargda kana soni 40-51 ga 
qadar borgan. Shundan keyin o’rgimchakkana miqdori dekabr oyini ikkinchi 
yarmigacha ya’ni ekinning vegetasiyasi oxirigacha kamayib borgan (3.2-rasm). 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

21
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
1
та
ў
си
м
л
и
кд
а
ги
к
а
на
л
а
р
с
о
ни
, 
д
о
н
а
.
2010 
йил
2011 
йил
2012 
йил
Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr