Umuman viruslarga xos xususiyatlar quyidagilar: Umuman viruslarga xos xususiyatlar quyidagilar: 1) viruslarning kattaligi 7-20 nm dan 250-360 nm gacha; 2) filtrlardan, ya’ni bakteriyalarni tutib qoladigan filtrlardan bemalol o‘tib ketadi; 4) sun’iy oziq muhitida rivojlanmaydi; 5) faqat tirik hujayralarda parazit holda rivojlanadi va shu hujayradagi moddalar almashinuvi jarayonini o‘z foydasiga o‘zlashrtiradi. 6) tovuq embrionida va boshqa rivojlanuvchi organizmlarda o‘sa oladi.
Viruslar odam va hayvonlarda ham turli kasallkni qo‘zgatadi. Gripp virusi (sharsimon), Hayvonlar chinchechak virusi, gepatit viruslari, OITV – Odam immun tanqislik virusi kabi kasallklarni keltirib chiqaradi. Viruslar odam va hayvonlarda ham turli kasallkni qo‘zgatadi. Gripp virusi (sharsimon), Hayvonlar chinchechak virusi, gepatit viruslari, OITV – Odam immun tanqislik virusi kabi kasallklarni keltirib chiqaradi. Gepatit viruslari Hozirgi kunda gepatit viruslarini 8 ta A, B, C, D, F, G, H, TTV tiplari ma’lum, bularda eng ko‘p A, B va C viruslari kasallik keltirib chiqaradi. Gepatit viruslari sog‘liqni saqlash tizimining asosiy muammolaridan biri hisoblanadi. Ba’zi bir davlatlarda esa bu milliy davlat muammosiga aylangan. Gepatit kasalliklari eng qadimiy kasalliklardan hisoblanib, bu to‘g‘risida Gippokrat ham yozib qoldirgan. Ibn Sino sariq kasalligi to‘g‘risida yozib: bu kasallik ko‘plab jigar jarohatlanish kasalliklarining klinik ko‘rinishi deb aytgan.
1963-yil Blumberg qon zardobidan topgan 1970-yil Deyna elektron mikroskopda topgan (Deyna bo‘l.) Morfologiyasi: Sharsimon 42-45 nm. Diyametri- 27 нм Genomi: - 2 ipli DNK – zanjir xaqasimon. DNK-polimeraza fermenti to‘ldiradi. 4-gen (S, C, P,X)
Ushbu virus ilk bor 1980-yilda AQSH va keyinchalik Fransiyada OITS ko‘rinishidagi kasallik sifatida ro’yxatiga olingan. Virion sharsimon o‘lchami- 100 nm. Murakkab tuzilgan- mag‘iz va tashqiy qobig‘dan iborat Mag‘iz qismi kesilgan konusni eslatadi delta ikosaedra tuzilishiga ega. Virioni hamma oqsillari uning antigeni ham xisoblanadi. OITV kasalligining epidemiologik holati: O‘zbekistonda 68 homilador ayollarda OITV aniqlangan; 2005-yilda umuman OITV ni yuqtirgan odamlar soni 5612 ta bo‘lib, shulardan 32 tasi bolalardir. 2004-yilda aniqlangan bemorlar soni esa 2016 ta.
Do'stlaringiz bilan baham: |