“Umumiy fizika” kursidan mustaqil ishlarni bajarishdagi uslubiy ko’rsatma
Download 0.89 Mb. Pdf ko'rish
|
umumiy fizika (1)
Foydalanadigan adabiyotlar: 1. I.V.Savelyev. “Umumiy fizika kursi”. II qism. T.O‟qituvchi. 1975 y. 144- 156 betlar. 2. S.X.Astanov, M.Z.Sharipov, N.N.Dalmuradova “Magnetizm” elektron o‟quv qo‟llanmasi. Buxoro 2007 y. 37-38 betlar.
O‟zaro induksiya hodisasiga asoslanib ishlaydigan qurilmalardan biri taransformatorlardir. Transformator deganda, o‟zgaruvchan tok kuchlanishi va tok kuchini qayta o‟zgartiradigan ikki yoki undan ortiq cho‟lg‟amli elektromagnit asbob tushuniladi. Transformatorning cholg‟amlariga EYUK li uchastka uchun Om qonunini tadbiq qilib kirish kuchlanishi uchun
1 1 1 1 1 1 1
dt dF I I U (10)
2 2
2 2 2 2 N dt dF I I U (11) ifodalarni yoza olamiz. Bu yerda 2 1 va
birlamchi va ikkilamchi cho‟lg‟amlarning qarshiligi 2
1 I
va I ulardagi tok kuchi odatda transformatorlar ikkilamchi cho‟lg‟am uchlari solt holatda ishlaydi, shuning uchun 0 2 I va
1 1 1 I deb hisoblaymiz. U holda oxirgi ikki ifodani hadma - had bo‟lib
1 2 1 2
N U U (12) munosabatni hosil qilamiz . Demak, ikkilamchi cho‟lg‟am o‟ramlari sonining birlamchi cho‟lg‟am o‟ramlari soniga nisbati qancha bo‟lsa, transformator kuhlanishni shuncha marta orttirar ekan. Bu nisbat transformatsiya yoki kuchaytirish koyfitsienti 98% gacha boradi. Shuning uchun transformatorning birlamchi va ikkilamchi cho‟lg‟amalaridagi quvvatlarni bir - biriga teng deb hisoblash mumkin, ya‟ni:
2 2
1 I U I U (13) 12 - formulani hisobga olsak
2 1 2 2
N I I (14) Matorning ikkilamchi cho‟lg‟ami salt holatda ishlaganida birlamchi va ikkilamchi g‟alataklaridagi tok kuchi cho‟lg‟am-lardagi o‟ramlar soniga teskari proporsional ekan. Transforma-torning ikkinchi cho‟lg‟ami ochiq bo‟lgandagi ish rejimiga salt ish rejimi deyiladi. Transformator ikklamchi cho‟lg‟amining 28
to‟liq nagruzkada beradigan quvvati transformatorning nominal quvvati deyiladi. Transformatorlardan elektr energiyasini uzatishda va istemolchilarga yetkazib berishda keng foydalaniladi.
Download 0.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling