407
XVII BOB. XIX ASRNING IKKINCHI YARMI VA XX ASR
BOSHLARIDA TURKISTON O‘LKASIDA TA’LIM-
TARBIYA VA PEDAGOGIK FIKRLAR
1. Markaziy Osiyoda XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr
boshlarida ta’lim-tarbiya va pedagogik fikr
Markaziy Osiyo zaminida Temuriylar
hukmronligi inqirozga
yuz tutgandan keyin, bu o‘lkani qo‘lga
kiritish uchun jahonning
ko‘pgina mamlakatlari harakat qildilar. Ana shulardan biri Chor
Rossiyasi edi.
Markaziy Osiyoni Rossiyaga qaram qilish g‘oyasi Petr 1 dan
boshlanib, uning vafotidan so‘ng Yekaterina hukumati tomonidan
davom ettirildi. Nikolay II taxtga o‘tirgach, tezlik bilan Markaziy
Osiyoni o‘ziga bo‘ysundirishga intildi.
Rossiyaning bosqinchilik yurishi XIX asrning ikkinchi yarmiga
to‘g‘ri keladi. Chunki bu davrda sobiq imperiya o‘rnida 3
ta xonlik
– Buxoro amirligi, Xiva hamda Qo‘qon xonliklari bo‘lib,
bular
o‘rtasida nizo kuchaygan edi. Bundan foydalangan chor hukumati
o‘zining yovuz niyatlarini amalga oshirishga kirishib dastlab
Qozog‘istonni o‘zlariga tobe qildilar. So‘ngra Qozog‘iston
orqali
1864 yilda Turkmaniston,
Chimkent, Avliyo otani, 1865-yilda
Toshkentni zabt etdilar. 1867-yilda
Yettisuv viloyati, 1868-yilda
Samarqand, 1876-yilda Farg‘ona viloyati Rossiya qo‘liga o‘tdi.
Do'stlaringiz bilan baham: