Umumiy psixologiya fani predmeti, ilmiy tadqiqot metodlari Umumiy psixologiya voqelikning alohida bir sohasi bo’lgan psixik (yoki ruhiy)

Bilish hodisalari boshqacha qilib aytganda aqliy, intellektual jarayonlar deb

• Bilish hodisalari boshqacha qilib aytganda aqliy, intellektual jarayonlar deb
• ataladi. Sezgilar, idrok, xotira, xayol, tafakkur va nutq - bilish jarayonlari deb
• hisoblanadi. Odatda hayotimizda psixik funktsiyalar termini o’rniga psixik
• jarayonlar terminini ishlatamiz.
• Ammo psixik funktsiyalar terminidan foydalangan ma’qulroq. Funktsiya
• tushunchasining mazmuni kengroq. Bu tushuncha psixik jarayonni ham, psixik
• holatni ham, faollikni ham, ish-harakatini ham o’z ichiga oladi. Funksiya qanday
• bo’lmasin yaxlit bir narsaning qismi emas, balki namoyon bo’lishi, amal qilishi
• demakdir. Shuning uchun sezgi, idrok, xotira, xayol, tafakkur, nutq, diqqat, hislar,roda psixika qismlari emas, balki bir butun ongning funktsiyalari, bir butun
• shaxsning funktsiyalaridir.

S e z g i l a r - muayyan paytda sezgi organlarimizga: ko’ruv, eshituv, tuyish, hid

• S e z g i l a r - muayyan paytda sezgi organlarimizga: ko’ruv, eshituv, tuyish, hid
• bilish va boshqa shu kabi organlarimizga ta’sir etib turgan narsalardagi ayrim
• xossalarning aks etishidir. Masalan, qizil, oqni, shirin, achchiqni, og’ir, engilni
• sezamiz.
• Idrok-tevarak-atrofimizdagi narsalarning yaxlit holda aks etishidir. Masalan, uy,
• gul, nutq, musiqa va boshqa shu kabilarni idrok etamiz. Narsalar sezgilar asosida
• idrok etiladi. Sezgi va idrok tevarak-atrofimizda¬gi narsa va hodisalar hamda
• ulardagi xilma-xil xossalarning miyamizdagi obrazlaridir.
• Xotira-narsa va hodisalar hamda ulardagi xossalarning sezgi va idrok orqali hosil
• bo’lgan obrazlari nom-nishonsiz yo’qolib ketmaydi ular miyamizda o’rnashib,
• saqlanib qoladi va qulay sharoitda yana esimizga tushadi. Ilgari idrok etilgan
• narsalarning esimizga tushirilgan obrazlari tasavvurlar deb ataladi. Sezgi va idrok
• kabi, ko’nglimizdan kechgan fikr, hislarimiz va qilgan ishlarimiz ham miyaga
• o’rnashib, saqlanib qoladi va yana esimizga tushadi. Idrok etilgan va ko’ngildan
• kechgan narsalarning miyamizga o’rnashib (esimizda qolib), saqlanishi va yana
• esimizga tushishidan iborat bo’lgan ana shu psixik faoliyat xotira deb ataladi.
• X a yo l - narsa va hodisalarning idrok orqali miyamizda hosil bo’ladigan
• obrazlardan tashqari, o’zimiz bevosita idrok etmagan narsalar haqidagi tasavvurlar
• ham miyamizdan katta joy oladi. M: ibtidoiy odamlarning hayot sharoitlari
• haqidagi tasavvurlarimiz, Marsdagi hayot haqidagi tasavvurlarimiz va shunga
• o’xshashlar ana shundaydir. Bu tasavurlar xotiramizda bor tasavvurlar asosida
• xayolda (fantaziyada) hosil bo’ladi.