Umumiy tabiy geografiya
arab geograflari Masʼudiy va Muqaddasiylar Tabiiy, ya'ni tabiiy geografik fanlar
Download 22.45 Kb.
|
Umumiy tabiy geografiya nazorat ishi 1
arab geograflari Masʼudiy va Muqaddasiylar
Tabiiy, ya'ni tabiiy geografik fanlar — ularga tabiiy geografiya (umumiy er bilimi ... geokriologiya, tuproklar geografiyasi va biogeografiya kiradi; Mazkur bosqich ikki davrdan iborat: birinchi davr XX asming birinchi qismini o‘z ichga oladi. Mazkur davrda tabiiy geografiyada qator muhim ta’limotlar yaratildi. V.V.Dokuchayev tomonidan tabiat zonalligi ta ’limoti yaratildi. AA.Grigoiyev tomonidan esa geografik qobiq va geografik muhit ta ’limoti yaratildi. Biosfera haqida ta’limot esa V.A.Vemadskiy tomonidan yaratildi. Geografik qobiqning bo‘ylama (vertikal) va ko‘ndalang (gori- zontal) tuzilishi, rivojlanishi va tarkibiy qismlari haqida tushuncha- lar ishlab chiqildi. Bu sohada L.S.Berg, K.K.Markov, S.V.Kalesnik, N.A.Solnsev, A.G.Isachenko, F.F.Milkov va boshqalar yirik ilmiy ishlami amalga oshirgan. S.V.Kalesnik 40-yillari geografik qobiqning tuzilishi va rivojlanishi umumiy Yer bilimi fanining o ‘rganish obyekti degan g ‘oyani olg‘a surdi. XX asming ikkinchi yarmida tabiiy geografiya fan-texnika inqi- lobi (FTI) ta’sirida rivojlana boshladi. FTI davrining asosiy xususi- yatlari quyidagilardan iborat: - fanni jamiyatning bevosita ishlab chiqarish kuchlariga aylanishi; - yangi energiya manbalarining va sun’iy materiallaming yara- tilishi; - kosmik texnikani va Yemi masofadan turib o‘rganish usullari rivojlanishi; - fanlaming o‘zaro ta’sirining kuchayishi va oraliq fanlaming (biokimyo, biofizika, geokimyo, geobotanika, geofizika va h.k.) rivojlanishi; - ekologik sharoitning keskin sur’atlarda yomonlashuvi. Bu sohada o ‘zbekistonlik olimlardan N.D.Dolimov, H.H.Ha- sanov, Z.M.Akramov, L.N.Babushkin, N.A.Kogay, V.L.Shults, M.Mamatqulov, P.N.G‘ulomov, Sh.S.Zokirov, R.U.Rahimbekov, A.A.Rafiqov, I.Hasanov, P.Baratov, A.F.Rasulov, F.Hikmatov, H.Vahobov, A.Soatovlaming xizmatlarini alohida qayd qilib o ‘tish mumkin. Jumladan, H.H.Hasanov o ‘rta osiyolik o ‘rta asr olimlari- ning geografik merosini yuksaklikka olib chiqib, o ‘nlab geograf va sayyohlami biz uchun kashf etish bilan birga butun umrini geo grafiya fani v a ta ’limiga bag‘ishladi. Download 22.45 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling