Umumrivojlantiruvchi mashqlar maktabgacha ta’lim muassasalarida va oilada umumrivojlantiruvchi mashqlarni o‘rgatish metodikasi

O’tin yoruvchi. Tik turgan holatda, oyoqlarni yozib, qo’llarni juftlab, biron narsa ko’targanday o’tin yorishga tayyorsiz. So’ng 1-2 deb qo’llarni ko’tarib, “uf” 3-4 sanoq bilan o’tin yorishni ko’rsatish kerak. Shunday qilib, 5-6, 7-8 marta mashqni bajarish kerak. Ushbu mashq bel, yelka, qo’llar bo’g’ini mushaklarini mustahkamlaydi.
Oyoq panjalari va mushaklarini mustahkamlovchi maxsus mashqlar
O’rindiqqa yoki polga o’tirib oling. O’ng oyog’ingizni barmoqlari bilan tovonni “tanishtiring” panjalar joyida qoladi, tovonni oldinga, panjalar tomon siljiting. Panjalar siljiydi. Yana qayta tovonlarni panjalarga suring, panjalar yana qochadi. Natijada oyoq panjalari to’lqinsimon bo’lib harakatlanadi. Shunday qilib, yana qayta harakat - oldinga, orqaga siljitib mashq qiling.
Oyoq panjarini “musht” qiling. Polga yoki o’rindiqqa o’tiring, oyoq panjalarini qabiq tovonga qaratib siqib oling va yana qayta rostlab oling (xuddi shunga o’xshash mashqni qo’l panjalariga ham bering).
Oyoq panjalarida tayoqni aylantiring. Polga yoki o’rindiqqa o’tiring va tikkasiga gimnastik tayoqcha yoki gantel qo’ying. Oyoq panjalarini bir oz ko’taring, tayoqchani siqib olib aylantiring.
Mashg‘ulotning umumrivojlantiruvchi mashqlarni o‘rgatish bilan olib boriladigan asosiy qismi davomiyligi :

• 
  Kichik guruhlarda 15 daqiqadan 18 daqiqagacha.
  
• 
  O‘rta guruhlarda 20 daqiqadan 22 daqiqagacha.
  
• 
  Katta guruhlarda 25 daqiqadan 28 daqiqa gacha.
  
• 
  Tayyorlov guruhlarda 25 daqiqadan 28 daqiqa bo‘ladi.
  

Mashg‘ulotning yakunlovchi qismi, mashg‘ulotning o‘yindan so‘nggi yakunlovchi qismi hisoblanib, tobora sekinlashadigan intensiv sur’atdagi yurishni o‘z ichiga oladi. Bunday yurish umumiy qo‘zgaluvchanlikning pasayishiga va bolada pulsning me’yoriylashishiga yordam beradi; yurish jarayonida ham bolalarga bir necha nafas olish mashqlarini bajartirish mumkin. Ba’zi hollarda yurishni qiziqarliroq qilish kryatev yondashib, barcha bolalar ishtirokidagi kam harakatli o‘yinlar bilan almashtirilishi ham mumkin. Yurish, yoki uni o‘rnidagi o‘yin so‘nggida jismoniy tarbiya mashg‘ulotiga yakun yasaladi va bolalar boshqa faoliyatga o‘tadilar.

Mashg‘ulotning yakunlovchi qismi davomiyligi :

• 
  Kichik guruhlarda 2 daqiqadan 3 daqiqagacha.
  
• 
  O‘rta guruhda 2 daqiqadan 3 daqiqagacha.
  
• 
  Katta guruhlarda 4 daqiqadan 5 daqiqagacha.
  
• 
  Tayyorlov 4 daqiqadan 5 daqiqagacha bo‘ladi. Olib boriladi.
  

Rivojlantiruvchi mashqlar nihoyatda xilma-xil. Ular bolalar tomonidan buyumlar yordamida va buyumlarsiz ham ba jariladi. Bunday mashqlar faqat poldagina emas, balki maxsus gimnastik asboblarda ham bajariladi (masalan, yerdagi va devor narvonchalarida, taxtalar ustida