University of management and future technologies

UNIVERSITY OF MANAGEMENT AND FUTURE TECHNOLOGIES
Mavzu: Ilmiy tadqiqotda muammo va muammoli vaziyatning o‘zaro aloqasi.
Toshkent - 2023
Ilmiy tadqiqotda muammo va muammoli vaziyatning o‘zaro aloqasi.
Reja:

• Muammo tushunchasi va uning mohiyati.
• Muammoli vaziyat va uning ahamiyati.
• Muammo va ilmiy tadqiqot uyg‘unligi.
• Dalil ilmiy muammoni yechish omili.
• Ilmiy dalilning tavsifi va xossalari.

UNIVERSITY OF MANAGEMENT AND FUTURE TECHNOLOGIES
Muammo tushunchasi va uning mohiyati
UNIVERSITY OF MANAGEMENT AND FUTURE TECHNOLOGIES
Muammo – bu yechilishi lozim bо‘lgan masala yoki vazifa. Muammoni qо‘yish hali anglab yetilmagan narsa yoki hodisaning mavjudligini anglatadi. Ayni vaqtda bu narsa yoki hodisa muayyan tarzda tavsiflangan, ajratilgan, ya’ni u haqda muayyan boshlang‘ich bilim mavjud bо‘lishi lozim. Shunday qilib, muammoni bilish – bu alohida turdagi bilim: u «bilmaslik haqidagi bilim»dir.
Muammo tushunchasi va uning mohiyati
UNIVERSITY OF MANAGEMENT AND FUTURE TECHNOLOGIES
Katta va muhim muammolarning qо‘yilishi fan tarmoqlarining rivojlanishini bir necha yillarga va hatto о‘n yilliklarga belgilab berishi mumkin. Bunga mashhur «Gilbert muammolari» - D.Gilbert 1900 yil matematiklarning Parijdagi xalqaro kongressida sо‘zlagan ma’ruzasida ta’riflab bergan va XX asr mobaynida matematikaning rivojlanish jarayonini belgilagan 23 muammo misol bо‘lib xizmat qilishi mumkin.
Muammo tushunchasi va uning mohiyati
UNIVERSITY OF MANAGEMENT AND FUTURE TECHNOLOGIES
Ilmiy muammo. Har qanday ilmiy bilish muammodan boshlanadi. Umuman olganda, inson bilimining rivojlanish jarayonini ayrim muammolarni qо‘yishdan ularni yechishga о‘tish, sо‘ngra yangi muammolarni qо‘yish sifatida tavsiflash mumkin. Biroq muammoning haqiqiy о‘rni qanday? Ilmiy muammolar nima uchun yuzaga keladi? Muammoning masaladan farqi nimada? Ilmiy muammolar doirasi qanday?