Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан

Таянчтушунчалар.
Комбинация, девор, тактиксистемалар, тоталфутбол, коллектив, диспетчер.
Назоратучунсаволлар.
Футболдақандайтактиксистемалармавжуд?
Хозиргифутболдагитактикўзгаришларқандай?
Футболўйинидастраховкақилишусулиқандайусул?
Мудофадагиўйинчиларнингасосийвазифаларинимада?
Фойдаланилганадабиётлар.
Хюс. Футбол: тактические действиякоманди.М., ФиС 1979.
Качалин.Г.Д. Тактикафутбола. М., ФиС 1986.
Сергеев. Г.М. Техникатактические действиязащитников. Всборнике научних трудов. Тошкент – 2000.
Мавзу: ЙАккатартибдагуруҳважамоабўлибҳужумдаваҳимоядаҳаракатфаолияти.
Режа:
1.Ҳужумчиларсони оз-кўпбўлгандагиҳужумҳаракатлари. Тўртҳужумчи
биланҳужумқилиш.
2.Иккитаваучтаҳужумчибиланҳужумқилиш
3.Жавобҳужумуюштириш.
4.СҲерикларфаолятинибошқариш.
5.Ҳужумтактикаси.
6.Тезҳужумгақаршиҳимоя.
7.Жамоаҳаракатлари.


Ҳужумчиларсони оз-кўпбўлгандагиҳужумҳаракатлари.Тўртҳужу-мчибиланҳужумқилиш. Тўрттаҳужумчибиланбўладиганҳужумдақанот-ларданфойдаланганмаъқул. Тезкорлик хислатлариюксакбўлганқанот хужумчиларияккакурашдаёкиенгяқинтурганшеригиёрдамдауниқўриқлаётганўйинчинидоғдақолдириб, илгарилабкетабошлайди.
Бундақуйидагичаҳаракатларниамалга оширишимумкин:
а) дарвозачизиғияқинигачиқишватўпнибошқўйибҳужумниякунлашучунмумкинқадарузоқдагиустуняқинигатепалатибузатиш;
б) дарвозачизиғияқинигачиқиб, кейиншеригизарбаберишиниёкирақиб оёғиданрикошетбўлишинимўлжаллабтўпнидарвозанингузунасигаёкисалорқароққапастданғизиллатиббериш;
в) қанотҳужумчисинингдарвозарўпарасидазарбаберишпозициясигачиқиши, яъни «бурчаккесиб» чиқиши.
Марказийҳужумчиларнингасосийвазифалари — марказданёрибўтишниуюштириш. Дарвозанизабтетишгақулайпозициядабўлганлариучунуларайланибўтишларвашерикбиланҳамкорликқилишларнибиргақўшиб олибборишданкенгфойдаланиб, дадил, кескинҳаракатқилишларикерак. Буихтисосдагиўййнчилардарвозабонданёкиштангаданқайтгантўпларниқайтаурибкиритишга, дарвозанимўлжаллабзарбаберишучунпайдо бўлибқолган озгинаимкониятданҳамфойдаланибқолишгаҳаммавақттайёртурадилар. Агарҳужуммарказданбўлаётганбўлса, ундамарказийҳужумчиларсоҳтаманёврларданважойалмашинишларданфойдаланиб, ўзгарувчантезликдаўйиаб, зарбаберадиганпозицияга очилибчиқишгаҳаракатқиладилар. Марказийҳимоячиларданбирининг орқасидан очилибчиқишенгфойдали очилишҳисобланади. Ўртақаторўйинчисиниҳужумгақўшибкомбинацияқилишдамарказийҳужумчисохтаманёврқилиб, шеригикирибкеладиганзонаданмарказийҳимоячини олибкетишикерак.
Ўртақаторнингўйинчилари олдингимарраларгачиқишимумкин, Бундауларданбириҳужумдаактивиштирокетади, иккинчисиесақанотҳимоячиларибиланбиргаликдаҳужумниқувватлабсал орқароқдаҳаракатқилади. Бироқўртақаторўйинчилариепизодиктарздагинаҳужумнингбиринчиешелонигақўшилишларикерак. Ўртақаторўйинчиларинингҳадебилгарилабкетаверишитўрттаҳужумчинингҳаракатлариниқисиб, уларни оперативўйинжойиданмаҳрумқилибқўяди.
Қанотҳимоячилариҳамҳужумгаепизодиктарздақўшилибтурадилар. Мудофаадагилартўп олганлариданкейинжавобҳужумивақтидаасосаншундайқилганларимаъқул. Марказийҳимоячиларесакамдан-камҳужумгаташлана-дилар, чункимайдонмарказидарақибларнингҳамкорликқилаётганўйиичилариборлигини, бунинг оқибатидаўздарвозалари хавфдақолишимумкинлигиниҳаммавақтёддатутадилар.
Агаррақибларфақатзонаҳимоясисистемасиниқўллансаларундаҳужумчиларҳаракатигақуйидагилар хосбўлади:
а) ўртақаторўйинчиларивақанотҳимоячилариҳужумгақўшилиб, коллективманёврқилишҳисобигаҳужумнингайримучасткасидасонжиҳат-дан ортиғликҳосилқилиш;
б) дарвоза олдидагимаълумзонадарақибларданбиринияккакураш-дашахсанютибчиқиб, кейинқўшнизонадасонжиҳатдан ортиғликҳосилқилишёкиҳужумнизарбаберибтугатиш.
Агаррақиблараралашҳимоясиетемаеипиқўлланиб, асосийўйинчиларнижудаяқинданқўриқласалар, ундаҳужумқилаётганларқуйидагиҳаракатларнибажаришларикерак:
а) ҳимоячиларнитарқатибюборишваайиивақтдақанотҳужумчисибиланиккикишиликкомбинацияларучуняхшиимкониятяратишмақсадидадиспетчерликвазифасинишериклариданбиригаўтказиб, диспетчернинтўзинишахсийқўриқчисибиланбиргақанотгаўтказибюбориш;
б) майдоннингенибўйлабвақисманмайдоничкарисидаактивманёврқилиш.