Urganch davlat universiteti Filologiya fakulteti Oʻzbek tili ta'lim yoʻnalishi 205-guruh talabasi Sapayeva Fazilatning fanidan taqdimoti

Ogahiy ijodining mavzu doirasi keng. Ammo u qaysi mavzuga murojaat qilmasin, ishqni chetlab oʻtolmaydi. Ishq uning qalamida mavzuni yoritishda, gʻoyani ilgari surishda asosiy badiiy vosita; sheʼriyatida ishq — iymon, eʼtiqod, vatan, zakovat timsoli kabi lirik qahramonning oʻy-kechinmalari, faoliyati, dunyoqarashini harakatlantiruvchi kuch. Ogahiy devonida zamon va zamondoshlari tasviri ham katta oʻrin egallagan.

• Ogahiy ijodining mavzu doirasi keng. Ammo u qaysi mavzuga murojaat qilmasin, ishqni chetlab oʻtolmaydi. Ishq uning qalamida mavzuni yoritishda, gʻoyani ilgari surishda asosiy badiiy vosita; sheʼriyatida ishq — iymon, eʼtiqod, vatan, zakovat timsoli kabi lirik qahramonning oʻy-kechinmalari, faoliyati, dunyoqarashini harakatlantiruvchi kuch. Ogahiy devonida zamon va zamondoshlari tasviri ham katta oʻrin egallagan.

Bularning barisi tinimsiz mehnat, ilm olish, izlanishlar, Olloh bergan iste’dodiy ijod mulkidan samarali foydalanish mahsulidir. Shuning uchun ham Ogahiy avvalam bor ilmni yuqori darajada sharaflaydi: “Ilm andoq ganji nofi’dur bani odamg‘akim, kimda ul bo‘lsa, iki olam bo‘lur obod anga”, deya ulug‘lovchi shoir, keyinlarda oyog‘ida quvvat yo‘qligi ishorasida, ilmga nisbatan yanada yuksak martabada urg‘u beradi:

• Bularning barisi tinimsiz mehnat, ilm olish, izlanishlar, Olloh bergan iste’dodiy ijod mulkidan samarali foydalanish mahsulidir. Shuning uchun ham Ogahiy avvalam bor ilmni yuqori darajada sharaflaydi: “Ilm andoq ganji nofi’dur bani odamg‘akim, kimda ul bo‘lsa, iki olam bo‘lur obod anga”, deya ulug‘lovchi shoir, keyinlarda oyog‘ida quvvat yo‘qligi ishorasida, ilmga nisbatan yanada yuksak martabada urg‘u beradi:
• Ey, keldi fununu ilm taslim sanga,
• Qilmoq manga lozim o‘ldi ta’zim sanga.
• Garchi yo‘q edi quvvat ayoqimda,
• vale,Keldim bosh ila olg‘oli ta’lim sanga.

Shoir oʻzi yashab ijod etgan murakkab davrni mahorat bilan badiiy umumlashtirganda, zamon va uning ahliga munosabat bildirganda, baho berganda, insonparvarlik, xalqparvarlik nuqtai nazaridan yondashgan. Ogahiy janr imkoniyatlariga ijodiy yondashib, ularni takomillashtirgan: oʻzigacha boʻlgan 7—8, 10—12 baytli gʻazal yozish tartibini 23 baytgacha yetkazgan, mustazod janrining qoʻsh orttirma misrali yangi shaklini kashf etgan: Ey yor, sango ushbu jahon bogʻi aro gul bir oshiqi hayron, diydoriga shaydo, Bir shuyftadur kokili mushkulinga sumbul ham holi parishon, ham boshida savdo.