Urganch davlat universiteti kimyo texnika fakulteti
Download 0.89 Mb. Pdf ko'rish
|
ko’rsatishicha xlorid kislota bazaltga sezilarli ta’sir ko’rsatadi. Ushbu ko’rsatkich “Aydarko’l” bazaltida yaqqol namoyon bo’ldi. Bazaltga eng kam ta’sirni sulfat kislota ko’rsatdi. Ushbu xolat ko’pincha “Gavasay” koni bazaltida uchradi. Barcha xollarda bazaltga suyultirilgan kislotalar konstentrlanganlarga nisbatan kuchli ta’sir ko’rsatdi, u ortiqcha ionlarni suyultirilgan kislotalarga ta’sirida paydo bo’ladi, ular esa qo’shimcha ionli birikmalar xosil qilish maqsadida bazaltni erishida uning strukturasini o’zgartirishga intiladilar. Umumiy xolda, bazaltlarning qayta ishlash jarayoni va suyuqlanish xarorati quyidagi omillarga asoslanadi: asosan olivin, piroksen va plagioklazdan iborat kimyoviy – minerologik tarkibiga, jinsning fizik-mexanik va kimyoviy xossalariga, shuningdek konni tuproq sho’rlanishiga bog`liq bo’lgan paydo bo’lish sharoitiga. O’zbekiston bazaltlarini fizik-kimyoviy xossalarini tadqiq qilish ko’rsatishicha bazalt maxsulotlarini amalda ishlatishni iqtisodiy samaradorligini va yangi, kislota- ishqorga chidamli, dielektrik, yuqori xaroratli, issiqlik izolyastion va arzon maxsulot olishga yangi imkoniyatlar ochishini ko’rsatadi.
38
3.5. Texnologik hisob kitoblar. Material balansi. Asosiy uskuna va uning xisobi, tavsifi Material balans Ishlab chiqarish unumdorligi G-soatiga 200 kg bazalt qoplamasiga teng. Razmer (500/1000*1000*(20/80mm)) qalinligi yillik unumdorlik G-yiliga 1632000 tonna. Effektiv ish vaqtini topamiz. 365-P=365-25=340 P-yiliga prafilaktik ish kuni 25 kun. Bu maxsulotni ishlab chiqish jarayonida faqatgina bazalt mineralidan foydalanamiz. Boshqa minerallar men ishlayotgan loyixamda ishtirok qilmaydi. Material balansni hisoblash bo`yicha texnologik jarayonlarning oxiridan oldinga qarab hisoblaymiz. Men loyihalayotgan korxonada kuniga 4800 t maxsulot chiqarilmoqda. Yo’qotishlar Tayyor mahsulot omboridagi yo’qotish 0,5% deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.632.000-100 % M 1 -0,5 %
M 1 -8160 t y 1=
1.632.000+8160=1.640.160 t. Ko`ndalang kesish pichog`idan o`tuvchi yo’qotish 1 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.640.160 -100 % M 2 -1 % M 2 -16401 t Y 2=
1.640.160+16401=1.656.561 t. Konveyerdagi yo’qotish 1 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.656.561 -100 % M 3 -1 %
M 3 -16565,61 t Y 3=
1.656.561+16565,61=1.673.126,61 t. 39
Siqilish konveyeridagi yo’qotish 1 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.673.126,61 -100 % M 4 -1 % M 4 -16731,26 t Y 4=
1.673.126+16731,26=1.689.857,26 t. Qurutish konveridagi yo’qotish 10 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.689.857,26 -100 % M 5 -10 %
M 5 -168985,72 t Y 5=
1.689.857+168.985,72=1.858.842,72 t. Qabul qilish konveyerdagi yo’qotish 2 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.858.842 -100 % M 6 -2 %
M 6 -37174,84 t Y 6=
1.858.842+37176,84=1.896.018,84 t. Tolalash kamerasidagi yo’qotish 2 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.896.018,84 -100 % M 7 -2 %
M 7 -37920,3 t Y 7=
1.896.018,84+37920,3=1.933.939,14 t. Tola xosil qilish jarayonidagi yo’qotish 1 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.933.939,14 -100 % M 8 -1 % M 8 -19339,39 t Y 8=
1.933.939,14+19339,39=1.959.278,53 t. Vannali pechdan ishlov berishdagi texnologik yo’qotish 1 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.953.278,53 -100 % 40
M 9 -1 % M 9 -19532,78 t Y 9=
1.953.278,53+19532,78=1.972.811,31 t. 5,15 % mat.(ppp) kuydirish jarayonidagi yo’qotish deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 1.972.811,31 -100 % M 10
-5,15 % M 10 -101599,7 t Y 10=
1.972.811,31+101599,7=2.074.411,01t. Sharli tegirmondagi yo’qotish 2 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 2.074.411,01 -100 % M 11 -2 %
M 11
-41488,22 t Y 11= 2.074.411,01+41488,22=2.115.899,23t. Valli maydalagichdagi yo’qotish 2 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 2.115.899,23 -100 % M 12
-2 % M 12 -42317,98 t Y 12=
2.115.899,23+42317,98=2.158.217,21 t. Bolg`ali maydalagichdagi yo’qotish 2 % deb qabul qilamiz va uni hisoblaymiz. 2.158.217,21 -100 % M 13 -2 %
M 13
-43164,34 t Y 13= 2.158.217,21+43164,34=2.201.381 t. Jami kirim chiqim balansi.
41
Jadval 2 KIRIM CHIQIM Bolg`ali maydalagichdagi yo`qotish 2 % 2.201.381 t Bolg`ali maydalagichdagi yo`qotish 2 % 2.158.217 t Valli maydalagichdagi yo`qotish 2 % 2.158.217 t Valli maydalagichdagi yo`qotish 2 % 2.115.899 t Sharli tegirmondagi yo`qotish 2 % 2.115.899 t Sharli tegirmondagi yo`qotish 2 % 2.074.411 t Kuydirish jarayonidagi yo`qotish 5,15 % 2.074.411 t Kuydirish jarayonidagidagi yo`qotish 5,15 %
1.972.811 t Vannali pechdagi texnologik yo`qotish 1 % 1.972.811 t Vannali pechdagi texnologik yo`qotish 1 %
Tola xosil qilishdagi yo`qotish 1 % 1.953.278 t Tola xosil qilishdagi yo`qotish 1 % 1.933.939 t Tolalash kamerasidagi yo`qotish 2 % 1.933.939 t Tolalash kamerasidagi yo`qotish 2 % 1.896.018 t Qabul qilish kamerasidagi yo`qotish 2 % 1.896.018 t Qabul qilish kamerasidagi yo`qotish 2 % 1.858.842 t Quritish konveyidagi yo`qotish 10 % 1.858.842 t Quritish konveyidagi yo`qotish 10 % 1.689.857 t Siqilish konveyerdagi yo`qotish 1 % 1.689.857 t Siqilish konveyerdagi yo`qotish 1 % 1.673.126 t Konveyerdagi yo`qotish 1 % 1.673.126 t Konveyerdagi yo`qotish 1 % 1.656.561 t 42
Pichoqdan o`tuvchi yo`qotish 1 % 1.656.561 t Pichoqdan o`tuvchi yo`qotish 1 % 1.640.160 t Ombordagi yo`qotish 0,5 % 1.640.160 t Ombordagi yo`qotish 0,5 % 1.632.000 t Bazalt minerali 2.201.381 t Tayyor maxsulot 1.632.000 t
Men loyihamda yiliga bir million olti yuz o`ttiz ikki ming tonna maxsulot ishlab chiqaryapman. Yillik xom ashyo – 2.201.381 t Yillik unumdorlik – 1.632.000 t Yillik yo`qotilish – 569.381 t Bazalt pishirish jarayonida vannali pechning xisobi. 1 soatdagi pech unumdorligini xisoblaymiz. P= soat
kg / 200
* 24 4800 Qaynash qatlamidagi (qaynash desatsiyalash).Kuchsimon qismining yuzasini topamiz. Bazalt maxsulotlarini ishlab chikarish jarayonida 1m 2
qaynash qismidagi bazalt massasining zichligi P60 kg/soat yoki (1,44tonna M 2 /sutka) ligidan foydalanib oqartirish yuzasini topamiz. F= 2 3
3 60 200 M P P f Oqartirilgan bazalt yuzasini b oqar
F F 2 , 1 qabul qilamiz va oqartirish zonasining yuzasini topamiz.
2 8
20 2 , 1 M F F V B .Shu formuladan F B ning qiymatini xisoblaymiz F V = 2 4 , 9 2 , 2 8 , 20 M F oqar =1,2*9,4=11,28 M 2
bazalt qaynatish qismi uchun quyidagi o’lchamlarda uzunligi, eni ,balandligini xisoblaymiz. Eni =2m
2 uzunligini =2,13M 2 qilib balandligi esa =0,6 M 2 xisoblabmiz. 43
(Qaynash qismi yuzasini )Pechning ko’zgu xosil qilish yuzasini quyidagi formula bilan aniqlaymiz. F V = 2 * 60 , 3 ) 1 ( M Q a P qcut
Bu yerda P = pecning unumdorligi Q ct
A= bazaltga pastdan beriliyotgan konvektiv issiqlil berish uchun koeffisenti .a=0,10 dan 0,15 gacha qiymatga ega bo’ladi.
=Ko’zgusimon qismning bazalt bilan to’lganligini etiborga oluvchi koefisent. Q=1 M 2
Q C = 2850 kj/kg 2 ga teng. Yoqilg’ining yonishida xosil bo’lgan pech gazlarning o’rtacha qoraliq darajasini quyidagi formuladan xisoblaymiz. E gaz
=E CO2
+ O H 2
H 2 O va CO 2 ning tuzatish koeffisenti Devorning qoraliq darajasi E 2 =0,22 bazalt massaning qoraliq darajasi E k
gazlarning o’rtacha xororati T gaz =1610+273=1883K bazalt massasining xarorati T m =1400+273=1673K Pechning ishchi qismidagi bazalt material yuzasini devor yuzasiga nisbatini xisoblab chiqamiz.
52
0 6 , 0 2 6 , 0 13 , 2 2 13 , 2 2 13 , 2 2
Gazdan devorga yuzasiga nurlanishdan o’tadigan koefisentni buni quyidagicha formula orqali xisoblaymiz. C
v =5,7E
m *Kvt/m
2 *grad
4
K ning qiymatini graviefdan va uning qiymatini formulaga qo’yib xisoblaymiz. 44
93 , 1 52 , 0 1 4 1
86 , 0 18 , 0 * 22 , 0 8 , 0 ) 1 ( 2 m m
K= 545 , 0 193 22 , 0 22 , 0 1 22 , 0 1 93 * 1 86 , 0 1 1 2 2
C v =5,7*0,82*0,545=2,54 vt/M 2 *grad
4
Issiqlik gazdan devor yuzasidan o’tib qizdirilayotgan materialga uzatilishini quyidagi formula bilan xisoblaymiz. Q= 410592 1673 100
1883 4 9 4 142520
4 98840
100 б Pastdan konvektiv oqim orqali bazalt beriliyotgan issiqlik miqdorining koeffisentini a=0,10 qabul qilamiz.Vannaning bazalt bilan qaynash qismidagi to’ldirish koeffisenti yani 75 ,
deb qabul qilamiz.Olingan natijalarni o’rni o’rniga qo’yib ko’zgusimon qaynash yuzasini topamiz. F
b = 2 2 , 3 75 , 0 * 410592
* 6 , 3 ) 10 , 0 1 ( 2850
* 1250
M Quyidagi o’lchamlarda pechni tanlaymiz. L*B=2*2,13=4,26M 2
2*0,8=1,6M 2
Xovuzning chuqurligini 0,8 M 2 deb qabul qildim.
Tabiiy gaz yonish hisobi.
Biz o’z loyihamizda Gazlida chiqayotgan tabiiy gazdan foydalanishni maqsad qilib qo’yganmiz.
Uning tarkibi quyidagi birikmalardan tashkil topgan: 45
CH 4 C 2 H 6
C 3 H 8
C 3 H 12 CO 2 N 2 H 2 O
95,6 2,6
0,3 0,3
2,1 4 - 100
Gaz yonishi uchun havoning sarflanishi koeffisinti ni 1,2 ga teng qilib qabul qilamiz. Tunel ichidan chiqayotgan maxsulotni sotish vaqtida uning ichidan havo 800 0 C gacha qizib keyin gaz bilan aralashib yonish uchun pechga kiradi.Gaz tarkibidagi namlik miqdorini 1% ga teng deb qabul qilamiz . Shundan keyin quruq tarkibli gazni ishchi tartibli gazga o’tkazib olamiz. Uni quyidagicha amalga oshiramiz. 0 0 2 4 4 6 , 94 100 1 100 6 , 95 100 100
O H CH CH K K Gaz tarkibidagi boshqa birikmalar o’zgarishsiz qoladi. Shuning uchun qolgan moddalarni hisoblamasdan o’zini yozib qo’ysak ham bo’ladi.
C H 4
C 2 H 6 C 3 H 8
C 4 H 10
C 5 H 12 CO 2 N 2 H 2 O 94,6
2,6
0,3 0,3 - 0,1 1,1 1
Gazning yonish issiqligini quyidagicha fo’rmula orqali hisoblaymiz. QH=358,12 CH 4 +637,5C
2 H 6 +912,5C 3 H 8 +486,5C
4 H 10 +1460,8C 5 H 12 = =358,2+94,6+637,2*2,6+912,5*3-1186*0,3=36201k dt/nm 3
Kerak bo’lgan quruq havoning nazariy miqdorini hisoblaymiz. Z o =0,0476*k nm 3 /nm
3
C=2CH 4 +3,5 C
2 H 6 = + 5 C 3 H 8 +6,5 C
4 H 10 +8C 5 H 2
C=2*94,6+3,5*2,6+5*0,3+6,5*0,3=202 Z o =0,0476*202=9,6nm 3 / nm
3 46
Atmosfera havosining namligini d=8 2/k 2 deb qabul qilib,uning namligini e’tiborga olgan holda nazariy jihatdan atmosfera havosining sarflanish miqdorini aniqlaymiz. Z 0
0 =(1=0,0016*8)*9,6=9,72 nm 3 /nm
3 Sarflanish koeffisinti L= 1,2 ga bo’lgandagi haqiqiy sarflanish koeffinsenti quyidagi formula orqali hisoblaymiz. Quruq xavo Z =
xZo=1,2+9,6=4,52nm 3 /nm 3 Atmosfera xavosi Z =
xZo=1,2*9,72 =4,66 nm 3 /nm 3 Tabiiy gaz yonganidan keyin hosil bo’ladigan moddalarning tarkibi va miqdorini hisoblab topamiz.VCO 2 =0,01(CO 2 +CH
4 +2C
2 H 6 +3 C 3 H 8 +4C 4 H 10 +5C 5 H 10 )=0,01(0,1+94,6+2+2,6+3x0,3+4x0,3)=1,021nm 3 /nm
3
H 2 O=0,01(2xCH 4 +3C
2 H 6 +4C- 3 H 8 +5C
4 H 10 +6C 5 H 12 +H 2 o+0,16dZj)=0,01(2x94,6+3x2,6+4x0,3+5x0,3+1+0,16x8+ 11,52)=2,19 nm 3 /nm
3
Gazning yonish jarayonida chiquvchi moddalarning yig’indisini hisoblaymiz V 2 = V CO2
+V H2O
+V N2 +V O2
V 2 =1,021+2,19+9,111+0,4032=1272 nm 3 /nm 3 Tabiiy gaz yonish jarayonida xosil bo’lgan moddalarning prosentini hisoblaymiz. Download 0.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling