Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш

6 - LABORATORIYa ISHI
G’ovak to‘ldiruvchining donalari orasidagi bo‘shliqni aniqlash
To‘ldiruvchilarning donalar orasidagi bo‘shliqligi–bu to‘ldiruvchilarning muhim xarakteristikasi xisoblanadi. Zich konstruktsion betonda barcha bo‘shliqlar tsement qorishmasi bilan to‘lishi kerak. SHu sababli, bo‘shliqlik qancha kam bo‘lsa, betonda tsement sarfi ham shuncha kam bo‘ladi.
Yirik g’ovakli betonda esa aksincha, yaьni to‘ldiruvchilarning bo‘shliqligi
katta bo‘lishi kerak
G’ovak to‘ldiruvchining donalari orasidagi bo‘shliq deb, to‘ldiruvchi namunasining erkin to‘kilgandagi donalar orasidagi bo‘shliqni uning umumiy hajmiga bo‘lgan nisbatiga aytiladi va %da aniqlanadi. Agar to‘ldiruvchining uyilma zichligi- ρ_u (kg/m³) va uning zarrachalar zichligi- ρ_z (g/sm³) ma’lum bo‘lsa, unda to‘ldiruvchining donalari orasidagi bo‘shliq quyidagi formula asosida topiladi:
V_bo‘shl. = ( 1 - , % (6.1)
Ishning maqsadi: Talabalarni g’ovak to‘ldiruvchilarning donalari orasidagi bo‘shliqni hisoblash tartibini o‘rgatish..
Ishlatiladigan asbob-uskunalar: o‘lchov idishi, elektron tarozi, mayda ko‘zli elak
Ish tartibi: G’ovakli to‘ldiruvchining donalari orasidagi bo‘shliqni tajri-bada aniqlashda, to‘ldiruvchi namunasi o‘lchov idishiga (2-jadval) solinadi va ustidan suv quyiladi. Maьlum vaqtdan so‘ng idish usti mayda ko‘zli elak bilan yopiladi, idishdagi suv to‘kiladi. So‘ngra suvga shimdirilgan to‘ldiruvchi bilan idish birga-likda tarozida tortiladi. Idishga lim to‘lguncha suv solinadi va yana tarozida tor-tiladi, tajriba yo‘li bilan aniqlangan g’ovak to‘ldiruvchining donalari orasidagi bo‘shliq quyidagi formula asosida topiladi:
V_bo‘shl. = 100, %
Bu yerda: m_suv - oxirgi to‘ldirib solingan suvning massasi , kg;

V- idishning hajmi, l

G’ovak to‘ldiruvchining donalari orasidagi bo‘shliqni tajribada aniqlagandan so‘ng zarrachalar zichligi ρ_z (g/sm³)ni aniqlash mumkin:
ρ_z =