Қурилиш материаллари иссиқлик-физик хоссаларининг структурасига боғлиқлиги. Энергия самараор табиий тош материаллари ва технологиялар

3	Оғир бетон	2100-2600	1,10-1,60
0,21
4	Енгил бетон	1200-1800	0,80-0,35	-
5	Қарағай (толасига перпендикуляр)	600	0,15	-
6	Минерал пахта	200-400	0,05-0,08	-
7	Ёғоч толали прессланган плиталар	300	0,08	0,07
8	Ғовакли пластмасса	20	0,035	-
9	Пўлат	7850	58	0,11
10	Сув	1000	0,58	1,0
11	Ҳаво	0,00129	0,02	-

Оловга бардошлик-материални 15800С ва ундан юқори ҳароратда юмшамаслик ва деформацияланмаслик хусусиятидир. Оловбардош материаллар саноатда пишириш ҳумдонларини қоплашда ишлатилади. Бу жихатдан материаллар эрийдиган (13500С кам), қийин эрийдиган (1350-15800С) ва эримайдиган (15800С юқори) турларга бўлинади.

Оловга бардошлик-материални 15800С ва ундан юқори ҳароратда юмшамаслик ва деформацияланмаслик хусусиятидир. Оловбардош материаллар саноатда пишириш ҳумдонларини қоплашда ишлатилади. Бу жихатдан материаллар эрийдиган (13500С кам), қийин эрийдиган (1350-15800С) ва эримайдиган (15800С юқори) турларга бўлинади.

Материалларнинг термик чидамлилиги уларнинг ҳароратни циклли кўп марта ўзгаришига бузилмасдан чидаш хусусиятидир. Термик чидамлилик материалнинг таркибига, ҳароратдан кенгайиш коэффициентига боғлиқ бўлади. Ҳароратдан кенгайиш коэффициенти кичик бўлса, материалнинг термик чидамлилиги шунчалик юқори бўлади. Гранит, ойна ва шу каби материалларнинг термик чидамлилиги кичик.

Ёнувчанлик материалнинг олов таъсирида маълум муддатда ёнмаслик хусусиятидир. Бу жихатдан материаллар-ёнмайдиган, қийин ёнадиган ва ёнадиган турларга бўлинади. Масалан, ёнмайдиган материалларга бетон, ғишт, пўлат, гранит ва х.к.,қийин ёнадиганига асфалтбетон, фибролит, баъзи пенопластлар, шимдирилган ёғоч ва ш.к., ёнадиганларига ёғоч, гулқоғоз, битум, бўёқлар ва ш.к. лар киради.

Энергия самарадор табиий тош материаллари

Энергия самарадор табиий тош материаллари

Магматик тоғ жинслардан пемза, вулқон туфи иссиқлик изоляцияси материаллари сифатида ишлатилади. Пемза ташқи кўринишидан қотиб қолган кўпикка ўхшаган ғовакли оч кулранг жинс. Ғоваклиги 60%, зичлиги 2-2,5 г/см3, ўртача зичлиги 0,3-0,9 г/см3, сиқилишдаги мустаҳкамлиги 2-4 МПа. Пемзадан енгил бетонлар учун тўлдиргичлар, плиталар ва деворбоп блоклар тайёрлаш мумкин.

Вулқон туфи зичлашиб ва ёпишиб қолган вулқон кулидан иборат ғовакли тош жинси. Туфлар пушти, тўқ сариқ, қизил, жигарранг бўлади. Етарли ғоваклиги, мустаҳкамлиги ва ғоваклилиги улардан иссиқлик изоляцияловчи материаллар олишга имкон беради.

Чўкинди тоғ жинсларидан чиғаноқли оҳактош зичлиги 0,8-1,8 г/см3, енгил арраланувчан, текстураси чиройли жинс бўлгани учун қурилишда ички ва ташқи, девор ва полларни қоплашда ишлатилади. Диатомит, трепел ва опокалар иссиқлик изоляцияловчи материаллар ва цемент ишлаб чиқаришда минерал фаол қўшимчалар сифатида ишлатилади. Цемент таркибига 20% атрофида минерал фаол қўшимчаларни киритиш ҳароратда куйдириб олинадиган цемент клинкерини тежайди, натижада цемент ишлаб чиқаришда 20% атрофида энергия иқтисод қилинади.

Чўкинди тоғ жинсларидан чиғаноқли оҳактош зичлиги 0,8-1,8 г/см3, енгил арраланувчан, текстураси чиройли жинс бўлгани учун қурилишда ички ва ташқи, девор ва полларни қоплашда ишлатилади. Диатомит, трепел ва опокалар иссиқлик изоляцияловчи материаллар ва цемент ишлаб чиқаришда минерал фаол қўшимчалар сифатида ишлатилади. Цемент таркибига 20% атрофида минерал фаол қўшимчаларни киритиш ҳароратда куйдириб олинадиган цемент клинкерини тежайди, натижада цемент ишлаб чиқаришда 20% атрофида энергия иқтисод қилинади.

•  

•