4-Mavzu: TILNING TASVIRIY VOSITALARI VA NUTQ MADANIYATI.
R e j a.
1. Til vositalari va ularni qo`llash shartlari.
2. Trop va uning turlari.
3. Uslubiy figuralar.
So`zlovchi yoki yozuvchi o`zi bayon qilayotgan tinglovchiga ixcham, aniq,
ta’sirchan va tushunarli qilib yetkazib borishga harakat qilishi shart. Ko`pincha
biror narsa belgi xususiyatini tinglovchi yoki o`quvchiga tushunarli, aniq qilib
tasvirlab berish uchun uzundan-uzoq va birdan ortiq gaplarga murojaat qilishga
to`g`ri keladi. Shunday vaqtlarda so`zlovchi yoki yozuvchi ayni shu fikrni bayon
qilib berishda uzundan-uzoq gaplarni qatorlashtirishdan qochib, boshqa
vositalardan foydalangan holda lo`nda va aniq qilib tushuntirishga erisha oladi.
Bunday vositalarni tilshunoslik va adabiyotshunoslikda ifoda-tasviriy vositalar
deyiladi.
Tasviriy vositalarni og`zaki va yozma nutqda qo`llashda quyidagi
shartlarga rioya qilinadi:
1. Tasviriy vosita turini, tabiati va xususiyatini yaxshi bilish.
2. Tasviriy vositadan o`rinli, me’yorda foydalanish.
3. Tasviriy vositani qo`llashda muayyan tizimga amal qilish.
4. Tasviriy vositaning ruhiy tasvirini hisobga olish.
5. Tasviriy vosita bilan mazmunning uyg`unligini ta’minlash.
17
Do'stlaringiz bilan baham: |