Узбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети оила щу+У+и асослари


Алимент ундиришнинг конуний асослари


Download 0.5 Mb.
bet29/58
Sana02.11.2023
Hajmi0.5 Mb.
#1740124
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   58
Bog'liq
оила хукуки

Алимент ундиришнинг конуний асослари

Алимент ундириш тыгрисидаги суд карорлари суд ижрочиси томонидан ыз вактида конунга мувофик амалга оширилиши керак. Ижро этиш Узбекистон Республикасининг Фукаролик-процессуал кодекси нормалари ва суд карорини бажаришга оид меъёрий щужжатлар асосида амалга оширилади. Суд карори жавобгар яшаб турган жойнинг суд ижрочиси томонидан унинг иш щакидан ёки мулки жойлашган ердаги мулкдан ундирилади. Алимент ундириш щакидаги ижро варакасини олган суд ижрочиси алимент тылашга масъул былган шахснинг яшаш ва ишлаш жойини топиб, ундан иш щаки ва бошка даромадларини аниклайди. Агар унинг яшаш ва иш жойи аник былмаса, у щолда бу шахсга нисбатан кидирув эълон килиш щакидаги масалани суд олдига кыяди. Алимент тылашга масъул шахснинг яшаш ва иш жойи аникланмаган такдирда, алимент ундирувчининг ижро варакасини кайтаришга йыл кыйилмайди. Бутун кидирув давомида болага алимент ундириш тыгрисидаги суднинг ижро варакаси алимент ундириш вояга етмаган ёки вояга етган лекин мещнатга лаёкатсиз, ёрдамга мущтож бобо ва бувиларининг зиммасига юклатилиши мумкин.


Алимент микдорининг бир бола учун иш щаки ва бошка даромаднинг тыртдан бир кисми, икки бола учун учдан бир кисми, учта ва ундан кып бола учун иш щаки ва бошка даромадларнинг ярми микдорида ундирилиши белгиланган.
Алимент тылашга масъул шахс 50% дан ортик микдорда алимент тылаётган бир вактда, мещнатга яроксиз, моддий таъминотга мущтож ота-онасига щам моддий ёрдам бериши щакида суднинг карори ёки ызаро келишув мавжуд былса, бу щолат алимент микдорини камайтиришни талаб килиш учун янги асос былиб щисобланади.
Вояга етмаган ёки вояга етган мещнатга лаёкатсиз, ёрдамга мущтож болаларига алимент тылаш щакидаги суднинг щал килув карорини бажаришдан быйин товлаган шахслар ота-оналик хукук идан мащрум килиниши ёки жиноий жавобгарликка тортилиши мумкин.
Ота-онасига моддий ёрдам бериш тыгрисидаги суднинг щал килув карорларини бажармаслик жиноий жавобгарликка сабаб былади.
Эр-хотин бир-бирини ызаро моддий кыллаб -кувватлаши никох тузилган пайтдан бошлаб юзага келадиган энг мущим мажбуриятлардан биридир. конунда назарда тутилган асос мавжуд былган такдирда, бундай мажбурият сызсиз бажарилиши шарт. Бундан шу нарса далолат берадики, агар эр хотинга (хотин эрга) ихтиёрий равишда зарурий моддий ёрдам кырсатмаса ёки эр ва хотин ыртасида муайян таъминот тылаш тыгрисидаги келишув мавжуд былса-ю, ушбу келишув бажарилмаса, бири бошкасидан тегишли моддий ёрдам кырсатилишини суд тартибида талаб килиш хукук ига эгадир.
Эркак ва аёл ыртасидаги расман кайд этилган никох мавжуд былмаган пайтда бу щолат (хакикий никох муносабатида былмаганлари сабабли) уларнинг бирига бошкасидан тегишли моддий ёрдам беришни талаб килиш хукук ини бермайди. Бу коида мутлак тусга эга былиб, эркак ва аёлнинг амалда канча вакт никох муносабатларида былганига боглик былмайди.
Эр-хотин никохдан ажралгандан кейин таъминот (алимент) беришни талаб килиш хукук ини берадиган асосларнинг узил-кесил рыйхати назарда тутилган. Собик эр (хотин) щам собик хотин (эри) дан моддий ёрдам талаб килиш хукук ига эга. Эр-хотин никохдан ажралганда биринчи навбатда собик хотин никохдан ажралмасдан олдин щомиладор былса, шу щомиладорлиги даврида ва ыртадаги бола тугилган кундан бошлаб уч йил давомида алимент олиш хукук ига эга былади. Щакикатда, никох муносабатларида былишининг тугатилиши бу муносабатлар канча давом этганлигидан катъий назар, хотинга эридан алимент талаб килиш хукук ини бермайди. Эр-хотин ыртасидаги бола улар никохдан ажралгунга кадар тугилиб, ын саккиз ёшга тылгунича собик эр (хотин)нинг карамогида былса ёки болаликдан 1 гурущ ногирони былган болага караётган мущтож собик эр (хотин) алимент олиш хукук ига эга.
Алимент тылаш учун агар эр-хотин ыртасида келишув тузилмаган былса, манфаатдор эр (хотин) тегишли даъво билан судга мурожаат килиши мумкин.
Суд куйидаги щолларда эр ва хотинни бир-бирларига таъминот бериш мажбуриятидан озод килади:

  1. агар эр-хотин никохда киска вакт былган былса;

  2. агар ыз таъминоти учун маблаг тылашни талаб килаётган эр ёки хотиннинг нолойик щулк-атвори туфайли никохдан ажратилган былса;

  3. агар ёрдамга мущтож эр ёки хотиннинг мещнатга лаёкатсиз былиб колиши унинг спиртли ичимликларни, гиёвандлик воситаларини ва щ.з. суиистъемол килиш ёки касддан жиноят содир этиши туфайли юз берган былса.




Download 0.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   58




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling