Uzbеkiston rеspublikasi oliy va urta mahsus ta'lim vazirligi jizzah politеhnika instituti fizika kafеdrasi fanidan sirtdan ta'lim olayotgan talabalar uchun nazorat ishi savollari. Jizzax 2020 Тузувчилар: A


Download 0.59 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/8
Sana08.03.2023
Hajmi0.59 Mb.
#1252206
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Fizika nazorat ishi

s
/
15


tezlik bilan tarqalmoqda. Shnurning tebranish 
davri T=1.2 s. Manbadan ℓ=45 m masofa da yotgan nuqtaning vaqtni t=4 s momentdagi tezligi 

=5.2 m/s. 
Shnur nuqtalarining tebranish amplitudasi aniqlansin. 
105. Davri T=0.01 s bo‘lgan to‘lqin to‘g‘ri chiziq bo‘ylab 

=40 m/s tezlik bilan tarqalmoqda. Shu to‘g‘ri 
chiziqda fazalar farqi

=3/2

bo‘lgan ikki nuqta oralig‘i 

x–topilsin. 
106. Tebranishlar manbadan to‘g‘ri chiziq bo‘ylab amplitudasi A=15 sm bo‘lgan to‘lqin tarqalmoqda. 
Manbadan ℓ=0.8 to‘lqin uzunligiga teng masofada t=0.8 tebranish davriga teng vaqt momentida nuqtaning 
siljish x-ning kattaligi topilsin. 
107. Chastotasi 

=25 Hz tezligi

=15 m/s. Elastik to‘lqinning bir-biridan

x=15 sm masofada joylashgan 
nuqtalardagi tebranishlarni fazalar farqi

topilsin. 
108. Vibrator tarqalayotgan to‘lqinning tezligi 

=340 m/s, davri T=0.01 s. To‘lqin nurining yo‘nalishi 
bo‘ylab oralig‘lari 

ℓ=3,4,8 m bo‘lgan nuqtalardagi tebranishning fazalar farqi - 

topilsin. Tebranish 
nuqtalarining amplitudasi bir xil A=1 sm. Boshlang‘ich momentida siljish x=0 bo‘lganda shu nuqtalarning 
siljishi topilsin. 
109. Bir nurda joylashgan va tebranishlar manbaidan ℓ
1
=12 m va ℓ
2
=14.7 m masofada bo‘lgan ikki nuqta

=3/2 P rad fazalar farqi bilan tebranmoqdalar. Agar manbaning tebranish davri T=10
-2
s bo‘lsa, shu 
muxitda tebranishlarning tarqalish tezligi aniqlansin. 
110. Agar bir-biridan

x=10 sm masofada joylashgan nuqtalarning fazalar farqi 

=p/4 ga teng bo‘lsa, 

=6000 Hz chastotada to‘lqin qanday tezlik bilan tarqaladi? 
111. So‘nmas tebranishlarning tenglamasi x=4sin600 

t ko‘rinishda berilgan. Tebranishlar boshlangandan 
so‘ng t=0.01 s o‘tgach, tebranishlar manbaidan ℓ=75 sm masofada joylashgan nuqtaning muvozanat 
holatdan siljishi aniqlansin. Tebranishlarning tarqalish tezligi 

=300 m/s. 
112. Agar 

=10 m/s tezlik bilan to‘lqin tarqalayotgan to‘g‘ri chiziqdagi ikki nuqtaning tebranishlarining 
fazalarini farqi

=p bo‘lsa, shu nuqtalar orasidagi masofa 

x topilsin. Tebranishlarning davri T=0.2 s. 


113. Yassi tovush to‘lqini 

=200 Hz chastotali tebranishlar manbaidan vujudga keltirilmoqda. Manbaning 
tebranish amplitudasi A=4 mm. t=0.1 s momentda manbadan x=100 sm masofada joylashgan muxit 
nuqtalarining

(x, t) siljish aniqlansin. Tovush to‘lqinining tezligi 

=300 m/s. So‘nish e`tiborga olinmasin. 
114. Manba tebranishlarining tenglamasi x=3sin20pt sm. Tebranishlar boshlangandan so‘ng t=0.1 s vaqt 
o‘tgach, tebranishlar manbaidan ℓ=5sm masofada joylashgan nuqtaning siljishi aniqlansin. To‘lqinning 
tarqalish tezligi

=200 m/s. 
115. So‘nmas to‘lqin biror nuqtasining harakat tenglamasi x=0.05cos2Pt ko‘rinishga ega. To‘lqin 
tarqalayotgan to‘g‘ri chiziqda, berilgan nuqtadan ℓ
1
=15 sm va ℓ
2
=30 sm masofada joylashgan nuqtalarning 
harakat tenglamalari yozilsin. To‘lqinning tarqalish tezligi 

=0.6 m/s. 
116. Chastotasi 

=440 Hz bo‘lgan yassi to‘lqin manbaidan ℓ=4m masofada, to‘lqin tarqalish yo‘nalishiga tik 
ravishda devor joylashgan. Chopar to‘lqin bilan devordan qaytgan to‘lqinlarning qo‘shilishi natijasida hosil 
bo‘ladigan turg‘un to‘lqinning birinchi uchta do‘ngliklardan to‘lqin manbaigacha bo‘lgan masofalar 
aniqlansin. To‘lqin tezligi 

=440 m/s. 
117. Yassi tovush to‘lqin davri T=3 sm, amplitudasi A=0.2 mm: to‘lqin uzunligi esa

=1.2 m ga teng. 
Tebranishlarning boshlang‘ich fazasini nolga teng deb olib, tebranishlar manbaidan x=2 m masofada 
joylashgan muxit nuqtalari uchun: 1) vaqtning t=7 s momentidagi siljish; 2) vaqtning shu momenti uchun 
tezlik 

va a topilsin. 
118. Rezinali shnur bo‘ylab to‘lqin 

=2 Hz da tarqala boshlaydi. Bir-biridan

x=0.2 m masofada joylashgan 
shnurdagi nuqtalarning tebranishlarini fazalar farqi

=5/8 P ga teng. To‘lqin necha sekunddan so‘ng 
to‘lqin manbaidan r=3.2 m masofada joylashgan shnur nuqtasiga yetib boradi? 
119. So‘nmas tebranishlarning tenglamasi x=sin2.5Pt ko‘rinishga ega. Tebranishlar boshlangandan so‘ng t=1 
s o‘tgach, tebranishlar manbaidan ℓ=20 m masofada joylashgan nuqtaning tezlanishi a topilsin. 
120. Yassi to‘lqin to‘g‘ri chiziq bo‘ylab

=20 m/s tezlik bilan tarqalmoqda. To‘lqin manbaidan ℓ
1
=12 m va 

2
=15 m masofada, shu to‘g‘ri chiziqda joylashgan ikki nuqta A=0.1 m amplitudaga va 

=0.75 P fazalar 
farqiga ega. Vaqtning t=1.2 s momenti uchun shu nuqtalarning siljishi topilsin. 
121. Yassi to‘lqinining tenglamasi 

=Acos(

t-kx), bu yerda A=0.5 sm;

=628 s
-1
; k=2 m
-1
. Aniqlansin. 1) 
To‘lqin uzunligi 

va tebranishlar chastotasi. 2) To‘lqinning faza tezligi 

. 3) Muhit zarrachalari tezligi va 
tezlanishlarining maksimal qiymatlari. 
122. Ko‘ndalang to‘lqin 

=15 m/s tezlik bilan elastik shnur bo‘ylab tarqalmoqda. Shnur nuqtalarning 
tebranish davri T=1.2 s. To‘lqin nurida joylashgan va to‘lqin manbaidan x
1
=20 m va x
2
=30 m masofada 
bo‘lgan nuqtalarning tebranishlarini fazalar farqi topilsin. 
123. Quyidagi 

=Acos(

t-kx) ifoda, 

=k

bo‘lganda, 
2
2
2
2
2
1

Download 0.59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling