Узбекистон республикаси урта махсус ва олий таълим вазирлиги
Download 6.71 Mb. Pdf ko'rish
|
Arxitektura shakllarini uygunlashtirish va bezash
- Bu sahifa navigatsiya:
- 42-rasm davomi.
|
42-rasm. Turkiston. Xoja Ahmad Yassaviy
maqbara-xonaqosining me’moriy loyihalash uslublari (K.S.Kryukov bo’yicha): а–tarhi; b– qirqimi. а b 77 Bino shakllari va xonalarining balandligini topishda me’mor lar bino tarhi chizilgan modul to’ridan foydalanilgan. Majmuaning markaziy va eng katta xonasi bo‘lgan jamoatxona tamonlarining tarhdagi nisbati M:M (ya’ni kvadrat); jamoat- xona asosining balandligiga nisbati M:2M; peshtoq ravog‘i enining ravoq uchi balandligiga nisbati ham o‘shancha, ya’ni M:2M; gumbaz gardishi diametrining Ahmad Yassaviy go‘rxonasi balandligiga nisbati 1:2,5 ga teng qilib olingan. Yuqorida keltirilgan tahlildan ko’rinib turibdiki, Xoja Ahmad Yassaviy xonaqosini loyihalashda me’morlar modul to‘ri, ya’ni miqyosiy kataklash uslubini me’moriy shakllarni handasaviy yasash uslubi bilan hamohang bog‘lagan va to‘ldirgan. Endi "Bibixonim" – Temurning jome masjidiga xos me’moriy shakllar uyg‘unligini ko‘rib chiqaylik (43-rasm). Bino tarhining asosiy moduli M sifatida masjid bosh xonaqosining tomoni olingan, chunki mahobatli binolarda bosh gumbaz bilan yopilgan asosiy xona o‘lchami va peshtoq ravoqlaring qurilmalari katta rol o‘ynaydi. 42-rasm davomi. v- Xoja Ahmad Yassaviy maqbara-honaqosi tarzining uyg’unlik tamoyillari. 78 Asosiy modul M 24 gazga yoki 14,6 metrga teng (1 gaz – 60,4 sm ni tashkil qilgan). Kichik modul 3 gazga yoki katta asosiy modulning 1/8 qismiga teng. Masjid tarhining umumiy o‘lchamlari 145x106,5 metr bo‘lib, bu asosiy modulning 7:10 nisbatiga yoki kvadrat tomonining diagonali nisbatiga to‘g‘ri keladi. Boshqacha qilib aytganda masjid tarhining eni kvadrat tomoniga, uzunligi esa kvadrat diagonaliga teng qilib olingan. Hovli o‘lchamlari 76,1x64,2 m. Buni gazda ifodalasak 212x252 yoki an’anaviy 5:6 nisbatni beradi. Sharq tomonda bosh peshtoq joylashgan bo‘lib, uning ravog‘i eni 18,8 metr. G‘arb tomondan masjid bosh xonaqosi - bosh masjid joylashib, uning peshtog‘i balandligi 40,6 metr, ravog‘ining eni 17,6 metr. Download 6.71 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|