Узбекистон республикаси урта махсус ва олий таълим вазирлиги

51
а-rasm. Modul tizimining zamonaviy 
me'morchilikdagi ifodasi: 
1-qurilishga moslashtirilgan modul to'rining yagona 
qatori; 2-modulli o'lchamlar to'rining fazoviy panjarasi; 

---

95 
bo‘lmaydi, chunki metr inson parametrlarini emas, balki sanoat va tekstil 
mahsulotlarini o‘lchash uchun qabul qilingan xalqaro 
o‘lchov birligidir. 
Shu boisdan metrga asoslangan kvadrat to‘rdan tashqari tomonlarining 
nisbati inson qomati mutanosibliklariga, ya’ni "oltin kesim"ga yaqin keluvchi 
to‘g‘ri burchakli modul to‘ridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. 51, b-rasmda 
ko‘rsatilganidek kvadrat yacheykadan ko‘ra (masalan 6x6 m) me’morchilikda 
tomonlari oltin nisbatga (5x8 m) 
yoki istalgan boshqa irratsional 
mutanosibliklarga mos keluvchi to‘g‘ri burchaklar to‘ridan foydalanish keng 
kompozitsiyali imkoniyatlar yaratishi isbotlangan. 
Shunday qilib, zamonaviy me’morchilikda modul tizimini qo‘llash bu 
me’moriy shakllar va bino o‘lchamlarini inson qomati va uning harakatlariga mos 
holda yaratish imkoniyatini tug‘diruvchi yo‘llardan biridir. 
 
6х6 
5
х8 
катак композиция 
51a-rasm davomi. Modul tizimining zamonaviy me'morchilikdagi 
ifodasi: 
3-zamonaviy sekciyali uy tarhida qo'llanilgan modulli mutanosiblik; 4-
Katsura villasi (Yaponiya)da "tatami" moduliga moslangan uy tarhi (1 
tatami, ya'ni sholcha o'lchami odamning yotgandagi o'lchamlariga teng). 
51 b-rasm. Kvadrat (6h6 m) va tomonlari oltin 
nisbatda (5h8 m) bo'lgan kataklarning 
kompozitsiyavi imkoniyatlarini taqqoslash.
 

---

96