Uzluksiz to’sinli oraliq qurilmalar

Konsoli inshootlarni o'rnatish usullari

№ n / n	Qurilish usuli	Eslatmalar
1	2	3
1. To'liq tashiladigan T-nurlar va plitalardan yasalgan prefabrik temir-beton nurli bo'linishli konstruktsiyalar
1.1.	O'rnatish bloklar oraliqlar o'q yerdan to'liq burilishli o'ziyurar kranlar	Bir yoki ikkita teginish
1.2.	Ko'prikning yig'ilgan qismining tepasiga o'rnatilgan to'liq burilishli o'ziyurar kranni o'rnatish ("oldingizda")
1.3.	O'rnatish yig'iladigan yoki mobil shlyuzli kranlar 1,2,13
1.4.	Portalli kranlar 1,13 tomonidan loyiha holatida nurlarni o'rnatish	Birining uzunligi 33 m yoki uzunligi 42 m bo'lgan ikkita kran
1.5.	Suzuvchi kranlar tomonidan dizayn holatida nurlarni o'rnatish
1.6.	Ishchi ko'priklardan bloklarni (nurlarni) o'rnatish	Bloklar ishlaydigan ko'prikda balkovozda oziqlanadi
1.7.	Yo'l o'tkazgichlarni ko'ndalang harakat bilan ag'darish	Katta yuk ko'taruvchi kranlar yo'qligida
2. Uzluksiz temir-beton to'sinli oldindan zo'riqtirilgan monolitik quti oraliq konstruktsiyalar
2.1.	To'liq iskala ustidagi betonlash Uzunligi parvoz binolar yoki betonlash bo'limlari	Bir oraliq strukturaning uzunligida endi yo'q 50 ... 70 m

Jadvalning davomi. 3

1	2	3
2.2.	Bahor betonlash yoqilgan qayta tashkil etilgan iskala	42 m dan oshmaydigan masofalarda
2.3.	Konveyer-orqa betonlash bilan birgalikda avanbek bilan tsiklik uzunlamasına harakat (faqat doimiy nur balandligida)	Ularning qo'lidan keladi foydalanish uchunyordamchi tayanchlar
2.4.	Menteşali betonlash	Konsolni mentli betonlash uchun bloklar – oyoq yoki shlyuz turi
2.5.	Uzunlamasına harakatlanuvchi iskala yordamida bahorgi betonlash	Ko'p sonli reyslar bilan
3. Temir-beton yig'ma to'sinli va karkasli oldindan zo'riqtirilgan oraliq konstruktsiyalar
3.1.	Konsolli kranlar bilan menteşeli yig'ish	Parvozlar soni bilan 5 dan ortiq emas
3.2.	Shlyuzli kranlar yordamida menteşeli yig'ish (birliklar)	Parvozlar soni 5 dan ortiq
3.3.	Keyinchalik kranlar yoki suzuvchi vositalar yordamida o'rnatish bilan keng ko'lamli yig'ish	Taqdim etish "Qushlar" suzuvchi (5 dan ortiq reyslar bilan)
3.4.	Avanbek bilan uzunlamasına harakat	Nur oralig'idagi tuzilmalar uchun doimiy balandlikda va oraliqlarda uchun 42…63 m

Jadvalning davomi. 3

1	2	3
3.5.	Qattiq iskala ustida yig'ish
3.6.	Harakatlanuvchi iskala ustida yig'ish	42 ... 63 m gacha bo'lgan masofalarda
4. Prefabrik yoki monolitik temir-beton plita bilan temir-beton nurli konstruktsiyalar
4.1.	Avanbek bilan doimiy tayanchlarda uzunlamasına harakat	Olovsiz vagonlar yoki toymasin qurilmalardan foydalanish
4.2.	Doimiy va vaqtinchalik tayanchlarda uzunlamasına harakat	Maksimal oraliqning o'rtasida qisqa tutashuv bilan bitta bankdan yoki ikkita bankdan
4.3.	Suzuvchi tayanch bilan uzunlamasına harakat
4.4.	Prujinali uzunlamasına harakat
4.5.	Katta bloklarni kranlar bilan o'rnatish	Echki yoki suzuvchi ishlatiladi Kranlar bilan bog'liq holda mahalliy sharoitlar
4.6.	Yordamchi tayanchlar yordamida yig'ish
4.7.	Menteşali yig'ish	Suzuvchi yoki derrik kranlar

Temirbeton konstruksiyalar — temirbetonlai tayyorlangan elementlar va ularning birikmalari. Tayyorlanish usuliga koʻra, monolit (yaxlit), yigʻma va yigʻmakuyma xillari boʻladi. Temirbeton konstruksiyalar k. yangi paydo boʻlgan davrlarda (19-asr oxiri, 20-asr boshlari) monolit varianti kengtarkaldi. 20-asr oʻrtalaridan boshlab yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. ham paydo boʻla boshladi. Endilikda qurilishni yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. siz tasavvur etib boʻlmaydi.
Monolit Temirbeton konstruksiyalar k. poydevorlar, gidrotexnika va melioratsiya inshootlari, rezervuarlar, suv bosimi minoralari, bunker va silos minoralari qurishda ishlatiladi. Ayniqsa, zilzilabardosh imoratlarni qurishda juda qoʻl keladi, chunki poydevor, ustun, toʻsin va yopmalarning yaxlit holda ishlanishi binoning zilzila bardoshligini taʼminlaydi.
Yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. ixtisoslashgan zdlarda, mexanizatsiyalashgan ochiq poligonlarda yoki qurilish maydonlarida tayyorlanadi va inshoot kuriladigan joyga tashib keltirilib, koʻtarish kranlari vositasida yigʻiladi (montaj qilinadi). Yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. ning monolit konstruksiyalardan afzalligi shundaki, qolip tayyorlash uchun ketadigan mehnat va yogʻoch sarfi bir necha marta qisqaradi (Oʻzbekistonda yogʻoch kamligi uchun buning ahamiyati katta), qurilish muddati kamayadi va narxi ham ancha arzonlashadi, konstruksiyalarning sifati ortadi.
Metall va yogʻoch konstruksiyalarga nisbatan yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. chidamliligi, olovbardoshligi hamda zanglashga chidamliligi bilan farqlanadi. Sanoat, uyjoy va fuqaro qurilishi uchun temirbeton qoziqlar, poydevor bloklari, ustunlar, toʻsinlar, ferma elementlari, tom, orayopma va devor panellari, kranosti toʻsinlari, zinapoya marshlari va maydonchalari, balkon va karniz plitalari, deraza va eshik oʻrni panellari, sarbasta (tepadon), deraza osti plitalari va boshqa ishlab chiqariladi. Sanoat binolarining 85% ini yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. tashkil etadi. Yoʻltransport qurilishi uchun temirbeton shpallar, koʻpriklarning yigʻma elementlari, yoʻlovchi va yuk tashish platformalari detallari, oqova suv quvurlari va ariqlari, avtomobil yoʻllariga toʻshaladigan yigʻma plitalar va boshqa ishlab chiqariladi.
Gidrotexnika inshootlari uchun qobiq plitalar; qishloq xoʻjaligi qurilishi uchun ustunlar, toʻsinlar, turli xil plitalar, molxonalar hamda issiqxonalar, yem saqlanadigan transheyalar uchun kerakli detallar, quduqlar uchun xalkalar va boshqa ishlab chiqariladi. Bulardan tashqari bosim ostida yoki bosimsiz ishlaydigan temirbeton quvurlar, elektr va aloqa simlari uchun temirbeton ustunlar ham tayyorlanadi. Bunday mahsulotlarning aksariyati standart oʻlchamlarda bajariladi. Yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. uchun betonning mustahkamligi yuqori boʻlgan turlari (V20— V40)dan foydalaniladi. Temirbeton elementlarning choʻziladigan zonalariga qoʻyiladigan armaturalar oldindan zoʻriqtirilsa (tortib taranglashtirilsa), Temirbeton konstruksiyalar k. ning yoriqlar hosil boʻlishiga qarshiligi ortadi. Choʻzuvchi kuchlanishlar paydo boʻladigan konstruksiyalar (egiluvchan elementlar, quvurlar, rezervuarlar, minoralar va boshqalar) da oldindan zoʻriqtirilgan armaturali temirbetondan foydalanish yaxshi samara beradi. Krlipga quyilgan beton qorishmasi mexanizatsiyalashgan usulda zichlashtiriladi. Koʻpincha (ayniqsa, oldindan zoʻriqtirilgan konstruksiyalarni tayyorlashda) armaturaning oʻta mustahkam xillaridan, tez qotuvchan sementlardan foydalaniladi; betonning qotishini tezlashtirish uchun maxsus kameralarda bugʻlantiriladi. Yigʻmaquyma (monolit) Temirbeton konstruksiyalar k. yigʻma elementlarning kuyma beton bilan mustahkam birikmasi. Bunda barcha tarkibiy qismlar birgalikda ishlaydi, konstruksiyaga qoʻyiladigan yuk barcha elementlarga tekis taqsimlanadi; Temirbeton konstruksiyalar k. ning yaxlitligi taʼminlanadi. Temirbeton konstruksiyalar k. ning yuk koʻtarish imkoniyati boʻyicha hisoblash nazariyasi oʻzining rivojlanish jarayonida 3 asosiy davrni bosib oʻtdi. Birinchi — dastlabki davrda Temirbeton konstruksiyalar k. ni hisoblashda ruxsat etilgan kuchlanishlar nazariyasidan foydalanilgan. Bu nazariya materiallar qarshiligi fanining formulalariga asoslangan edi. Rivojlanishning ikkinchi davri A. F. Loleyt va A. A. Gvozdevning ilmiy ishlaridan boshlandi (1931). Bu ishlar asosida yaratilgan buzilish bosqichi nazariyasi 1938—55 yillarda qurilish meʼyorlarida asosiy qisoblash nazariyasi boʻlib keldi. Shu davr mobaynida Temirbeton konstruksiyalar k. larining mustahkamligi shu nazariya asosida hisoblanib kelindi.
Rivojlanishning uchinchi davrida (1955-yildan) yangi usul — chegaraviy holatlar boʻyicha hisoblash usuli yaratildi. Bu usul hozirgi kunda ham qoʻllaniladi va davr talabiga moye ravishda yil sayin takomillashib boradi. Zamonaviy qurilish texnologiyasining muhim vazifalaridan biri temirbeton, shu jumladan, yengil Temirbeton konstruksiyalar k. yaratish va amalda joriy etishdan iborat.