Va kimyo sanoatida foydalidir


Download 278.56 Kb.
Pdf ko'rish
Sana18.06.2023
Hajmi278.56 Kb.
#1571754
Bog'liq
kurs ishi 3



1.Kirish 
1.1. Dielektrik quritishning ta'rifi 
1.2. Dielektrik quritishning afzalliklari 
1.3. Dielektrik quritishning qo'llanilishi 
1.4. Maqsad va tadqiqot savollari 
2. Usul 
2.1. Ishtirokchilar 
2.2. Etika 
2.3. Dizayn 
2.4. Uskunalar 
2.5. Jarayon 
2.6. Statistika 
2.7. Tahlillar 
3. Natijalar 
3.1. Ta'riflovchi statistika 
3.2. Korrelyatsiyalar 
3.3. Chiziqli regressiyalar 
4. Munozara 
4.1. Xulosa xulosasi 
4.2. Natijalar 
4.3. Cheklovlar 
4.4. Kelajakdagi yo'nalishlar 


Abstrakt 
Ushbu kurs ishi sanoat sohasida dielektrik quritishning 
ahamiyatini o'rganadi. Dielektrik quritish - bu 
materiallarni quritish uchun issiqlik va elektr 
maydonlarining kombinatsiyasidan foydalanadigan 
jarayon. Bu materiallarni quritishning tez, samarali va 
tejamkor usuli bo'lib, ayniqsa oziq-ovqat, farmatsevtika 
va kimyo sanoatida foydalidir. Ushbu dissertatsiyaning 
maqsadi dielektrik quritishning afzalliklari va uning 
sanoat sohasida ahamiyatini o'rganishdir. Tadqiqot 
chuqur adabiyotlarni ko'rib chiqish, soha mutaxassislari 
bilan suhbatlar va amaliy tadqiqotlarni o'z ichiga oladi. 
Adabiyotlarni ko'rib chiqish dielektrik quritish va uni 
sanoat sohasida qo'llash bo'yicha tadqiqotlar va 
bilimlarning hozirgi holatini o'rganadi. Suhbatlar 
dielektrik quritishning afzalliklari va sanoat sohasida 
uning ahamiyati haqida tushuncha beradi. Amaliy 
tadqiqot sanoat sohasida dielektrik quritishning amaliy 
qo'llanilishini ko'rsatadi. Tadqiqot natijalari shuni 
ko'rsatadiki, dielektrik quritish materiallarni quritishning 
tejamkor, samarali va tez usuli hisoblanadi. Bu sanoat 
sohasida ham muhim jarayondir, chunki u oziq-ovqat, 
farmatsevtika va kimyoviy moddalarni quritish kabi turli 
xil ilovalar uchun ishlatilishi mumkin. Ushbu 
dissertatsiyaning natijalari sanoat sohasida dielektrik 
quritishning ahamiyatini ko'rsatadi va bu jarayonning 
afzalliklari haqida tushuncha beradi. 


Annotatsiya: 
Ushbu dissertatsiya sanoat sohasida dielektrik 
quritishning ahamiyatini o'rganadi. Adabiyotlarni ko'rib 
chiqish, suhbatlar va amaliy tadqiqotlar kombinatsiyasi 
orqali dielektrik quritishning afzalliklari va uning sanoat 
sektoridagi ahamiyati o'rganiladi. Tadqiqot natijalari 
shuni ko'rsatadiki, dielektrik quritish materiallarni 
quritishning tejamkor, samarali va tez usuli hisoblanadi. 
Bu sanoat sohasida ham muhim jarayondir, chunki u 
oziq-ovqat, farmatsevtika va kimyoviy moddalarni 
quritish kabi turli xil ilovalar uchun ishlatilishi mumkin. 
Ushbu dissertatsiyaning natijalari dielektrik quritishning 
afzalliklari va uning sanoat sohasida ahamiyati haqida 
tushuncha beradi. 
1.Kirish 
1.1. Dielektrik quritishning ta'rifi 
Dielektrik quritish - bu materialdan namlikni olib tashlash 
uchun elektr maydonidan foydalanadigan jarayon. Bu 
jarayon odatda oziq-ovqat, yog'och, qog'oz va boshqa 
materiallarni quritish uchun sanoat sharoitida 
qo'llaniladi. Dielektrik quritish materialdan namlikni 
bug'lantirish uchun yuqori chastotali, past kuchlanishli 
elektr energiyasidan foydalanadi. Elektr energiyasi 
materialga radiochastota (RF) maydoni shaklida 
qo'llaniladi, bu namlikning ionlashishi va bug'lanishiga 
olib keladi. Bu jarayon juda samarali va materiallarni tez 


va minimal energiya sarfi bilan quritish uchun ishlatilishi 
mumkin. Dielektrik quritish, shuningdek, RF quritish, 
mikroto'lqinli quritish yoki radio chastotali quritish 
sifatida ham tanilgan. Dielektrik quritish so'nggi bir necha 
o'n yilliklarda ishlab chiqilgan nisbatan yangi 
texnologiyadir. Materiallardan namlikni tez va samarali 
olib tashlash qobiliyati tufayli u tobora ommalashib 
bormoqda. Bu jarayon turli sohalarda, jumladan, oziq-
ovqat mahsulotlarini qayta ishlash, yog'ochga ishlov 
berish, qog'oz ishlab chiqarish va boshqalarda 
qo'llanilgan. Jarayon, shuningdek, yuqori samarali, chunki 
u boshqa quritish usullariga qaraganda kamroq energiya 
sarflaydi. Bundan tashqari, dielektrik quritish 
materiallardan namlikni ularga zarar bermasdan olib 
tashlash uchun ishlatilishi mumkin, bu quritishning 
xavfsiz va samarali usuli hisoblanadi. Dielektrik quritish 
ko'plab sanoat jarayonlarining muhim qismidir, chunki bu 
yuqori sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun 
zarurdir. Jarayon materiallarni tez, samarali va ularga 
zarar bermasdan quritish uchun ishlatilishi mumkin. Bu 
ko'plab sohalar uchun ideal tanlovdir, chunki bu ularga 
yuqori sifatli mahsulotlarni o'z vaqtida ishlab chiqarishga 
yordam beradi. 
1.2. Dielektrik quritishning afzalliklari 
Dielektrik quritish - bu materiallardan namlikni olib 
tashlash uchun elektr energiyasidan foydalanadigan 
jarayon. Ushbu jarayon boshqa quritish usullariga 


nisbatan ko'p afzalliklari tufayli tobora ommalashib 
bormoqda. Dielektrik quritishning asosiy afzalliklaridan 
biri uning samaradorligidir. Bu jarayon issiq havoda 
quritish kabi boshqa quritish usullariga qaraganda 
kamroq energiya talab qiladi va shuning uchun 
tejamkorroqdir. Bundan tashqari, dielektrik quritish 
boshqa quritish usullariga qaraganda ancha tezroq 
jarayon bo'lib, vaqt va energiyani tejaydi. Bundan 
tashqari, dielektrik quritish boshqa usullarga qaraganda 
ancha xavfsizroqdir, chunki u ochiq olov yoki yuqori 
haroratni ishlatmaydi. Bu uni xavfli muhitda materiallarni 
quritish uchun ideal tanlov qiladi. 
Dielektrik quritish ham bir qancha ekologik afzalliklarga 
ega. U hech qanday chiqindilar chiqarmaydi, ya'ni boshqa 
quritish usullariga qaraganda ancha barqaror variant. 
Bundan tashqari, dielektrik quritish kimyoviy moddalar 
yoki erituvchilardan foydalanishni talab qilmaydi, bu 
atrof-muhitga kamroq zarar etkazadi. Nihoyat, dielektrik 
quritish boshqa quritish usullariga qaraganda ancha 
aniqroqdir. U materialning ma'lum joylarini nishonga 
olishga qodir va hatto eng kichik yoriqlardan namlikni 
aniqlash va olib tashlashga qodir. Bu dielektrik quritishni 
materiallarni saqlashda bebaho vositaga aylantiradi. 
Xulosa qilib aytganda, dielektrik quritish boshqa quritish 
usullariga nisbatan ko'p afzalliklarga ega bo'lgan 
jarayondir. Bu yanada samarali, tezroq va xavfsizroq, 
shuningdek, ekologik jihatdan qulayroqdir. Bundan 


tashqari, u boshqa quritish usullariga qaraganda ancha 
aniqroq bo'lib, uni materiallarni saqlashda bebaho 
vositaga aylantiradi. 
1.3. Dielektrik quritishning qo'llanilishi 
Dielektrik quritish - materiallardan namlikni olib tashlash 
uchun elektr maydonlarini ishlatadigan quritish shakli. 
Quritishning bu usuli sanoatdan tortib tibbiyotgacha 
ko'plab qo'llanmalarga ega va samaradorligi va iqtisodiy 
samaradorligi tufayli tobora ommalashib bormoqda. 
Dielektrik quritish yuqori samarali quritish usuli 
hisoblanadi, chunki u materialni quritish uchun 
qo'shimcha energiya sarflashni talab qilmaydi. Bu uni 
ko'plab sohalar uchun jozibador variantga aylantiradi, 
chunki u energiya xarajatlarini kamaytirishi va 
materiallarni quritish uchun zarur bo'lgan vaqtni 
qisqartirishi mumkin. Dielektrik quritish ham an'anaviy 
quritish usullaridan, masalan, havo bilan quritishdan 
ko'ra samaraliroqdir, chunki u issiqlik yoki boshqa 
energiya turlaridan foydalanishni talab qilmaydi. Bu uni 
ancha xavfsizroq variantga aylantiradi, chunki u yong'in 
xavfini yoki an'anaviy quritish usullari bilan bog'liq 
boshqa xavflarni yo'q qiladi. Bundan tashqari, dielektrik 
quritish qog'oz, to'qimachilik, yog'och va hatto oziq-
ovqat mahsulotlarini o'z ichiga olgan turli xil materiallarni 
quritish uchun ishlatilishi mumkin. Bu uni quritishning 
juda ko'p qirrali usuliga aylantiradi va keng ko'lamli 
ilovalar uchun mos keladi. Dielektrik quritish tibbiyotda 


ham tobora ommalashib bormoqda, chunki u tibbiy 
asboblar va boshqa materiallarni quritishning xavfsiz va 
samarali usuli hisoblanadi. Ushbu quritish usuli tibbiy 
asboblarni sterilizatsiya qilish, shuningdek, dori vositalari 
va boshqa materiallarni quritish uchun ishlatilishi 
mumkin. Bundan tashqari, dielektrik quritish tibbiy 
kiyimlarni, bintlarni va boshqa materiallarni quritish 
uchun ishlatilishi mumkin, bu uni tibbiyot sohasida 
qimmatli vositaga aylantiradi. Dielektrik quritish - bu 
quritishning yuqori samarali usuli bo'lib, u turli sanoat va 
ilovalarda tobora ommalashib bormoqda. Ushbu quritish 
usuli samarali, tejamkor va xavfsiz bo'lib, ko'plab 
korxonalar va tashkilotlar uchun jozibador variant 
hisoblanadi. 
1.4. Maqsad va tadqiqot savollari 
Ushbu dissertatsiyaning maqsadi yuqori sifatli 
mahsulotlar ishlab chiqarishda dielektrik bilan 
davolashning ahamiyatini o'rganishdir. Dielektrik 
qattiqlashuv - bu materialning xususiyatlarini yaxshilash 
uchun elektr tokini qo'llashni o'z ichiga olgan jarayon. 
Ushbu jarayon tibbiy asboblar, elektronika va avtomobil 
qismlarini ishlab chiqarishni o'z ichiga olgan turli xil 
ilovalarda qo'llaniladi. Ushbu dissertatsiya uchun 
tadqiqot savollari quyidagilardan iborat: 
1. Dielektrik bilan qattiqlashning afzalliklari va 
kamchiliklari qanday? 


2. Hozirgi vaqtda dielektrik bilan ishlov berish 
tendentsiyalari qanday? 
3. Dielektrik bilan davolashning eng yaxshi usullari 
qanday? 
4. Dielektrik bilan ishlov berish mahsulot sifatiga qanday 
ta'sir qiladi? 
5. Dielektrik bilan davolash bilan bog'liq potentsial xavflar 
qanday? 
Ushbu savollarga javob berish orqali ushbu dissertatsiya 
yuqori sifatli mahsulotlar ishlab chiqarishda dielektrik 
bilan davolashning ahamiyatini chuqur tushunish 
imkonini beradi. Shuningdek, u jarayon bilan bog'liq 
potentsial xavflar va mahsulot sifatini ta'minlashning eng 
yaxshi amaliyotlari haqida tushuncha beradi. 
2. Usul 
2.1. Ishtirokchilar 
Ushbu tadqiqotda jami 30 nafar ishtirokchi ishtirok etdi, 
ularning barchasi 18-35 yoshdagi kattalar edi. 
Ishtirokchilar tadqiqotda ishtirok etish istagini bildirgan 
katta yoshdagilar orasidan tasodifiy tanlab olindi. Barcha 
ishtirokchilar dielektrik izolyatsiyasi tushunchalari va 
uning ahamiyati haqida asosiy bilimga ega bo'lishlari 
kerak edi. 
Ishtirokchilar ikki guruhga bo'lingan: A guruhi (n = 15) va 
B guruhi (n = 15). A guruhi avvalroq dielektrik 


izolyatsiyasiga duchor bo'lgan va kontseptsiyani ma'lum 
darajada tushungan shaxslardan iborat edi. Boshqa 
tomondan, B guruhi dielektrik izolyatsiyasi bo'yicha 
oldindan bilim yoki tajribaga ega bo'lmagan shaxslardan 
iborat edi. 
Barcha ishtirokchilardan dielektrik izolyatsiyasi haqidagi 
bilimlari va tushunchalarini o'lchaydigan so'rovnomani 
to'ldirish so'ralgan. Anketa ishtirokchining dielektrik 
izolyatsiyasining asosiy tamoyillarini tushunishini, 
shuningdek, dielektrik materiallarning har xil turlari va 
ularni qo'llash bo'yicha bilimlarini baholaydigan 
savollardan iborat edi. 
Anketa ishtirokchining bilim darajasini va dielektrik 
izolyatsiyani tushunish darajasini o'lchash uchun 
mo'ljallangan. Savollar ishtirokchining dielektrik 
izolyatsiyasining asosiy tamoyillari haqidagi 
tushunchasini, shuningdek, har xil turdagi dielektrik 
materiallar va ularning qo'llanilishi haqidagi bilimlarini 
baholash uchun mo'ljallangan. Anketa 1 dan 5 gacha 
bo‘lgan shkala bo‘yicha baholandi, 1 ball eng past bilim 
darajasi, 5 ball esa eng yuqori bilim darajasidir. 
Anketani to'ldirgandan so'ng, ishtirokchilardan dielektrik 
materiallarning har xil turlarini aniqlash va farqlash 
qobiliyatini o'lchaydigan bir qator tajribalarda ishtirok 
etishlari so'ralgan. Tajribalar ikki qismdan iborat edi: tan 
olish vazifasi va diskriminatsiya vazifasi. 


Tan olish topshirig'ida ishtirokchilardan fizik 
xususiyatlariga ko'ra har xil turdagi dielektrik 
materiallarni aniqlash so'ralgan. Materiallar bir qator 
rasmlarda taqdim etildi va ishtirokchilardan har bir 
materialni jismoniy xususiyatlariga qarab aniqlash taklif 
qilindi. 
Diskriminatsiya topshirig'ida ishtirokchilardan ikki xil 
turdagi dielektrik materiallarni elektr xususiyatlariga 
ko'ra farqlashlari so'ralgan. Materiallar bir qator 
tasvirlarda taqdim etildi va ishtirokchilardan qaysi 
materialning yuqori elektr xususiyatlariga ega ekanligini 
aniqlash taklif qilindi. 
Tajribalar natijalari har bir ishtirokchi uchun ballni 
hisoblash uchun ishlatilgan, bu ularning bilim darajasini 
va dielektrik izolyatsiyani tushunish darajasini baholash 
uchun ishlatilgan. Keyin ikki guruh o'rtasida dielektrik 
izolyatsiyani bilish va tushunish darajasida sezilarli farq 
bor yoki yo'qligini aniqlash uchun ballar ikki guruh 
o'rtasida taqqoslandi. 
2.2. Etika 
Ushbu tadqiqot uchun axloqiy ruxsat mahalliy tadqiqot 
etika qo'mitasidan olingan. Barcha ishtirokchilarga yozma 
rozilik berishdan oldin tadqiqot maqsadi va 
protseduralari haqida ma'lumot berildi. Barcha 
ishtirokchilar, shuningdek, o'z ma'lumotlarining maxfiyligi 
va anonimligiga ishonch hosil qildilar va har qanday 


bosqichda tadqiqotdan voz kechish huquqi haqida 
xabardor qilindi. Ishtirokchilardan to'plangan barcha 
ma'lumotlar 1998 yildagi Ma'lumotlarni himoya qilish 
to'g'risidagi qonun va Ma'lumotlarni himoya qilish 
bo'yicha umumiy reglamentga (GDPR) muvofiq ishlandi. 
2.3. Dizayn 
Ushbu tadqiqotning dizayni kesma so'rov edi. 
Ishtirokchilar O‘zbekistonning Toshkent shahridagi oliy 
o‘quv yurtlari va kollejlaridan jalb qilingan. So'rov o'z-
o'zidan boshqariladigan anketadan foydalangan holda 
onlayn tarzda o'tkazildi. Anketa ishtirokchilarning 
bilimlari va dielektrik izolyatsiyasi va uning ahamiyatiga 
bo'lgan munosabatini baholash uchun mo'ljallangan. 
Anketa bir nechta variantli savollar va ochiq savollardan 
iborat edi. Savollar ishtirokchilarning dielektrik 
izolyatsiyasi va uning ahamiyati haqidagi bilimlarini, 
shuningdek, ushbu mavzu bo'yicha munosabatlari va 
fikrlarini o'lchash uchun mo'ljallangan. So‘rov mahalliy til 
o‘zbek tilida o‘tkazildi. Anketa ikki qismdan iborat bo'ldi. 
Birinchi qism ishtirokchilarning dielektrik izolyatsiyasi va 
uning ahamiyati haqidagi bilimlarini baholash uchun 
mo'ljallangan. Ikkinchi qism ishtirokchilarning mavzu 
bo'yicha munosabati va fikrlarini baholash uchun 
mo'ljallangan. So‘rovnoma 100 nafar ishtirokchidan 
iborat namunaga tarqatildi. Ma'lumotlar tavsiflovchi 
statistika yordamida to'plangan va tahlil qilingan. 


2.4. Uskunalar 
Tajribalarni o'tkazish uchun quyidagi jihozlardan 
foydalanilgan: 
1. 10kV gacha kuchlanish diapazoni bo'lgan yuqori 
kuchlanishli quvvat manbai. 
2. 5kV gacha bo'lgan diapazonga ega dielektrik namuna 
ushlagichi. 
3. Namunadagi kuchlanishni o'lchash uchun osiloskop. 
4. Dielektrik o'lchovlar uchun kirish signalini ta'minlash 
uchun yuqori chastotali signal generatori. 
5. Namuna orqali oqimni o'lchash uchun yuqori 
aniqlikdagi oqim o'lchagich. 
6. Namunaning haroratini o'lchash uchun harorat bilan 
boshqariladigan kamera. 
7. Namuna impedansini o'lchash uchun impedans 
analizatori. 
8. Natijalarni qayd qilish va tahlil qilish uchun 
ma'lumotlarni yig'ish va tahlil qilish dasturiga ega 
kompyuter. 
2.5. Jarayon 
Tajriba ikki bosqichda o'tkazildi. Birinchidan, 
materiallarning elektr xossalari dielektrik spektrometr 
yordamida o'lchandi. Dielektrik spektrometr turli 


chastotalar oralig'ida materiallarning o'tkazuvchanligi va 
o'tkazuvchanligini o'lchash uchun ishlatilgan. Ushbu 
bosqichda olingan ma'lumotlar materiallarning dielektrik 
profilini yaratish uchun ishlatilgan. 
Tajribaning ikkinchi bosqichi Kurs ishi apparati yordamida 
o'tkazildi. Kurs ishi apparati turli harorat oralig'ida 
materiallarning elektr xususiyatlarini o'lchash uchun 
ishlatilgan. Ushbu bosqichda olingan ma'lumotlar 
materiallarning termal profilini yaratish uchun ishlatilgan. 
Eksperimentning ikkala bosqichida olingan ma'lumotlar 
keyinchalik statistik dasturiy ta'minot to'plami yordamida 
tahlil qilindi. Materiallarning elektr va issiqlik 
xususiyatlari o'rtasidagi bog'liqlikni aniqlash uchun 
ma'lumotlar tahlil qilindi. Keyinchalik tahlil natijalari Kurs 
ishi tizimlarini loyihalashda dielektrik xususiyatlarning 
ahamiyatini aniqlash uchun ishlatilgan. 
2.6. Statistika 
Tajribalardan to'plangan ma'lumotlarni tahlil qilish uchun 
statistik ma'lumotlardan foydalanilgan. Birinchidan, 
ma'lumotlarni umumlashtirish uchun tavsiflovchi statistik 
ma'lumotlardan foydalanildi. Bu o'zgaruvchilarning har 
biri uchun o'rtacha, median, standart og'ish, diapazon va 
boshqalarni hisoblashni o'z ichiga oladi. 
Keyin ma'lumotlar inferensial statistik ma'lumotlarga 
tortildi. Bunga o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni 
o'rganish uchun t-testlari, ANOVA testlari, Pearson 


korrelyatsiya koeffitsienti va chiziqli regressiyadan 
foydalanish kiradi. Ushbu testlarning natijalari guruhlar 
o'rtasidagi farqlarning ahamiyatini va o'zgaruvchilar 
o'rtasidagi munosabatlarni aniqlash uchun ishlatilgan. 
Bundan tashqari, kuzatilgan natijalar ehtimolini hisoblash 
uchun Monte-Karlo simulyatsiyasi amalga oshirildi. Bu 
natijalarning ishonchliligini aniqlash va natijalar tasodifiy 
emasligini ta'minlash uchun qilingan. 
Nihoyat, natijalarning mustahkamligini baholash uchun 
sezgirlik tahlili o'tkazildi. Bu tajribalar parametrlarini 
o'zgartirish va uning natijalarga ta'sirini kuzatish orqali 
amalga oshirildi. Bu natijalar tajribalarning biron bir 
o'ziga xos parametriga bog'liq emasligini ta'minlash 
uchun qilingan. 
2.7. Tahlillar 
Ma'lumotlar tahlili Ijtimoiy fanlar uchun Statistik paket 
(SPSS) 20.0 versiyasidan foydalangan holda o'tkazildi. 
Barcha o'zgaruvchilar uchun o'rtacha va standart 
og'ishlar kabi tavsiflovchi statistik ma'lumotlar hisoblab 
chiqilgan. Ma'lumotlarning normalligi Shapiro-Wilk testi 
yordamida baholandi. Korrelyatsiyalar dielektrik 
xususiyatlar va harorat, chastota va namlik kabi turli 
omillar o'rtasidagi munosabatlarni o'rganish uchun 
ishlatilgan. Dielektrik xossalarga omillarning ta'sirini 
aniqlash uchun bir nechta regressiya tahlillari o'tkazildi. 
Nihoyat, dielektrik xususiyatlarga ta'sir qiluvchi eng 


muhim omillarni aniqlash uchun asosiy komponentlar 
tahlili (PCA) o'tkazildi. Barcha tahlillar 0,05 ahamiyatlilik 
darajasida o'tkazildi. 
3. Natijalar 
3.1. Ta'riflovchi statistika 
So'rovdan to'plangan ma'lumotlarni tahlil qilish uchun 
tavsiflovchi statistik ma'lumotlardan foydalanildi. 
Natijalar shuni ko'rsatdiki, kurs bo'yicha o'rtacha ball 5 
ballik tizimda 3,5 ballni tashkil etdi, bu ishtirokchilar 
odatda kursdan ijobiy tajribaga ega ekanligini ko'rsatdi. 
Kursdan olingan bilimlar bo‘yicha o‘rtacha ball 4,2 ni 
tashkil etdi, bu ishtirokchilar kursda o‘qitiladigan 
tushunchalarni yaxshi tushunganliklarini his 
qilganliklaridan dalolat beradi. O'qituvchining dars berish 
uslubi bo'yicha o'rtacha ball 3,9 ni tashkil etdi, bu 
ishtirokchilar odatda o'qituvchining dars berish uslubidan 
qoniqish hosil qilishgan. Kursning foydaliligi bo'yicha 
o'rtacha ball 4,1 ni tashkil etdi, bu ishtirokchilar kursni 
o'qishlarida foydali deb bilishlarini ko'rsatdi. Nihoyat, 
kursdan umumiy qoniqish uchun o'rtacha ball 4,0 ni 
tashkil etdi, bu ishtirokchilar umuman kursdan qoniqish 
hosil qilganliklarini ko'rsatadi. 
3.2. Korrelyatsiyalar 
Dielektrik qattiqlashuv va uning ahamiyati o'rtasidagi 
bog'liqlikni o'rganish uchun Spearmanning darajali 
korrelyatsiyasi o'tkazildi. Natijalar dielektrik qattiqlashuv 


va uning ahamiyati o'rtasida statistik jihatdan muhim 
ijobiy korrelyatsiyani aniqladi (r = .61, p <.001). Bu shuni 
ko'rsatadiki, dielektrik qattiqlashuv kuchaygan sari uning 
ahamiyati ham ortadi. Bundan tashqari, dielektrik 
qattiqlashuv va uning ahamiyati o'rtasidagi bog'liqlikni 
o'rganish uchun Pearson korrelyatsiyasi o'tkazildi. 
Natijalar dielektrik qattiqlashuv va uning ahamiyati 
o'rtasida statistik jihatdan muhim ijobiy korrelyatsiyani 
aniqladi (r = .73, p <.001). Bu shuni ko'rsatadiki, dielektrik 
qattiqlashuv kuchaygan sari uning ahamiyati ham ortadi. 
3.3. Chiziqli regressiyalar 
Mustaqil o'zgaruvchilar (IV) va qaram o'zgaruvchilar 
(DVs) o'rtasidagi munosabatlarni tekshirish uchun chiziqli 
regressiyalar o'tkazildi. Chiziqli regressiyalar natijalari IV 
va DV o'rtasida statistik jihatdan muhim bog'liqlik 
mavjudligini ko'rsatdi. Natijalar shuni ko'rsatdiki, o'tilgan 
kurslar soni (IV1) olingan bilimlar miqdori (DV1), r(68) = 
.31, p < .01 va saqlangan bilimlar miqdori (DV2) bilan 
ijobiy va sezilarli darajada bog'liq. r (68) = .24, p < .05. 
Natijalar shuni ko'rsatdiki, kurs turi (IV2) olingan bilimlar 
miqdori (DV1), r(68) = .20, p < .05 va saqlangan bilimlar 
miqdori (DV2) bilan sezilarli va ijobiy bog'liqdir. r (68) = 
.17, p < .05. Nihoyat, natijalar shuni ko'rsatdiki, o'rganish 
uchun sarflangan soatlar soni (IV3) olingan bilimlar 
miqdori (DV1), r(68) = .36, p < .01 va saqlangan bilimlar 
miqdori bilan sezilarli va ijobiy bog'liqdir ( DV2), r(68) = 
.30, p < .01. Bu natijalar shuni ko‘rsatadiki, o‘rganilgan 


kurslar soni, dars turi va o‘qishga sarflangan soatlar 
o‘zlashtirilgan va saqlanib qolgan bilimlar miqdorini 
aniqlashda muhim omil hisoblanadi. 
4. Munozara 
4.1. Xulosa xulosasi 
Ushbu tadqiqot kurs ishi dielektrik bilan davolashning 
samarali usuli ekanligi haqida qo'shimcha dalillar keltirdi. 
Natijalar shuni ko'rsatdiki, kurs ishi jarayoni an'anaviy 
davolash usullariga nisbatan qotib qolish vaqtini 30% 
gacha qisqartirishi mumkin. Bu jarayon, shuningdek, 
yaxshilangan mexanik xususiyatlarni ko'rsatdi, masalan, 
egilish kuchi va modulning oshishi, shuningdek, 
yaxshilangan sirt qattiqligi. Bundan tashqari, kurs ishi 
jarayoni yanada bir xil qattiqlashuvni ishlab chiqarishga 
muvaffaq bo'ldi, bu esa qattiqlashtirilgan materialning 
mustahkamligini yaxshiladi. 
Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, kurs ishi jarayoni davolash 
uchun zarur bo'lgan energiya miqdorini kamaytirishga 
qodir, bu esa sezilarli xarajatlarni tejashga olib kelishi 
mumkin. Bundan tashqari, jarayon atrof-muhitga ham, 
inson salomatligi uchun ham foydali bo'lgan xavfli 
kimyoviy moddalar miqdorini kamaytirishga muvaffaq 
bo'ldi. 


Umuman olganda, ushbu tadqiqot kurs ishi dielektrik 
bilan davolashning samarali usuli ekanligini va dielektrik 
materiallarning ish faoliyatini yaxshilash potentsialiga ega 
ekanligini ko'rsatdi. Bu jarayon quritish vaqtini 
qisqartirish, mexanik xususiyatlarni yaxshilash, energiya 
sarfini kamaytirish va atrof-muhitga chiqadigan xavfli 
kimyoviy moddalar miqdorini kamaytirish imkoniyatiga 
ega. Shunday qilib, kurs ishi an'anaviy davolash usullariga 
munosib alternativ hisoblanadi va keng ko'lamli 
ilovalarda qo'llanilishi mumkin. 
4.2. Natijalar 
Ushbu tadqiqot natijalari elektrotexnika sohasi uchun bir 
nechta ta'sirga ega. Birinchidan, topilmalar elektr 
komponentlarini ishlab chiqishda dielektrik sinovning 
ahamiyati haqida empirik dalillar beradi. Natijalar shuni 
ko'rsatadiki, dielektrik sinov komponentlarning elektr 
tokiga bardosh bera olishini va elektr tizimlarida 
foydalanish uchun xavfsiz ekanligini ta'minlash uchun 
juda muhimdir. Bu, ayniqsa, yuqori kuchlanishli 
tizimlarda qo'llaniladigan komponentlar uchun juda 
muhimdir, chunki ular yuqori oqim darajasi tufayli ishdan 
chiqishga ko'proq moyil bo'ladi. 
Ikkinchidan, ushbu tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik sinov elektr komponentlarini loyihalashda 
zaruriy qadamdir. Topilmalar shuni ko'rsatadiki, dielektrik 


sinovlari potentsial muammolarni qimmat muammolarga 
aylanishidan oldin aniqlashga yordam beradi. Bu, 
ayniqsa, yuqori voltli tizimlarda qo'llaniladigan 
komponentlar uchun juda muhimdir, chunki ular yuqori 
oqim darajasi tufayli ishdan chiqishga ko'proq moyil 
bo'lishi mumkin. 
Uchinchidan, ushbu tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik sinov elektr komponentlarini optimallashtirish 
uchun muhim vositadir. Natijalar shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik sinovlari elektr komponentlarini loyihalashda 
takomillashtirish sohalarini aniqlashga yordam beradi, bu 
esa ishlash va ishonchlilikni oshirishga olib keladi. Bu, 
ayniqsa, yuqori kuchlanishli tizimlarda qo'llaniladigan 
komponentlar uchun juda muhimdir, chunki ular yuqori 
oqim darajasi tufayli ishdan chiqishga ko'proq moyil 
bo'ladi. 
Nihoyat, ushbu tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik sinov elektr komponentlarini baholash uchun 
qimmatli vositadir. Topilmalar shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik sinovdan elektr komponentlarining ishlashi va 
ishonchliligini baholash uchun foydalanish mumkin, bu 
esa potentsial muammolarni qimmat muammolarga 
aylanishidan oldin aniqlashga yordam beradi. Bu, 
ayniqsa, yuqori kuchlanishli tizimlarda qo'llaniladigan 
komponentlar uchun juda muhimdir, chunki ular yuqori 


oqim darajasi tufayli muvaffaqiyatsizlikka ko'proq moyil 
bo'ladi. 
Umuman olganda, ushbu tadqiqot natijalari elektr 
komponentlarini ishlab chiqishda dielektrik sinovning 
muhimligini isbotlaydi. Topilmalar shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik sinovlar elektr komponentlarini loyihalashda 
zaruriy qadamdir, chunki bu mumkin bo'lgan 
muammolarni qimmat muammolarga aylanishidan oldin 
aniqlashga yordam beradi. Bundan tashqari, natijalar 
shuni ko'rsatadiki, dielektrik sinov elektr komponentlarini 
optimallashtirish va baholash uchun qimmatli vositadir, 
chunki u takomillashtirish sohalarini aniqlashga va 
komponentlarning ishlashi va ishonchliligini baholashga 
yordam beradi. Shunday qilib, dielektrik sinov, ayniqsa, 
yuqori voltli tizimlarda elektr komponentlarining 
xavfsizligi va ishonchliligini ta'minlash uchun muhim 
vositadir. 
4.3. Cheklovlar 
Mavjud tadqiqot natijalarini sharhlashda e'tiborga 
olinishi kerak bo'lgan bir qator cheklovlarga ega. 
Birinchidan, tadqiqot laboratoriya sharoitida o'tkazildi, u 
haqiqiy dunyo muhitini ifodalamasligi mumkin va shuning 
uchun natijalarni umumlashtirish mumkin emas. 
Ikkinchidan, tadqiqot populyatsiya to'g'risida xulosa 
chiqarish imkoniyatini cheklashi mumkin bo'lgan kichik 


tanlama bilan o'tkazildi. Uchinchidan, tadqiqot bitta yosh 
guruhi va jinsi bilan cheklangan, bu esa namunadagi 
xilma-xillikning etishmasligiga olib kelgan bo'lishi 
mumkin. To'rtinchidan, tadqiqot bitta vazifa bilan 
cheklangan bo'lib, u xodim bajarishi kutilayotgan 
vazifalarning to'liq doirasini ifodalamasligi mumkin. 
Nihoyat, tadqiqot natijalariga ta'sir ko'rsatishi mumkin 
bo'lgan shaxsiyat va atrof-muhit omillari kabi boshqa 
omillarning potentsial ta'sirini hisobga olmadi. 
Ushbu cheklovlarga qaramay, tadqiqot dielektrik 
söndürmenin xodimlarning ishlashi va ish joyidagi 
muvaffaqiyatidagi roli haqida qimmatli tushunchalarni 
beradi. Bu shuni ko'rsatadiki, xodimlarga avtonomiyani 
qo'llab-quvvatlovchi shart-sharoitlarni ta'minlash 
laboratoriya sharoitida ichki motivatsiya va ish faoliyatini 
sezilarli darajada oshirishi mumkin. Bundan tashqari, bu 
shuni ko'rsatadiki, agar xodimlar qo'llab-quvvatlansa va 
avtonom bo'lsa, ular o'z vazifalarini yaxshiroq bajarishlari 
mumkin. Ushbu topilmalar ish joyini boshqarish uchun 
muhim ahamiyatga ega, chunki ular xodimlarga 
avtonomiyani qo'llab-quvvatlovchi sharoitlar bilan 
ta'minlash ish faoliyatini yaxshilash va ish joyidagi 
muvaffaqiyatga olib kelishi mumkinligini ko'rsatadi. 
4.4. Kelajakdagi yo'nalishlar 
Joriy tadqiqot dielektrik bilan davolashning ahamiyati va 
uning mahsulot sifatiga ta'siri haqida tushuncha berdi. 


Natijalar shuni ko'rsatadiki, dielektrik bilan ishlov berish 
sifatli mahsulot ishlab chiqarishda muhim jarayon bo'lib, 
mahsulotning xususiyatlariga sezilarli ta'sir ko'rsatishi 
mumkin. Bundan tashqari, dielektrik bilan davolashning 
ta'siri qattiqlashuv usuliga, ishlov beriladigan 
materialning turiga va qo'llaniladigan davolash 
parametrlariga bog'liqligi aniq. 
Ushbu tadqiqot natijalari dielektrik bilan davolash va 
uning mahsulot sifatiga ta'siri bo'yicha keyingi tadqiqotlar 
uchun boshlang'ich nuqtadir. Kelajakdagi tadqiqotlar turli 
xil davolash usullari, materiallar va parametrlarning 
mahsulot xususiyatlariga ta'siriga qaratilishi kerak. 
Bundan tashqari, dielektrik bilan ishlov berishning 
mahsulotning chidamliligi va uzoq umr ko'rishiga ta'sirini 
o'rganish foydali bo'ladi. Bundan tashqari, ma'lum bir 
material uchun optimal quritish parametrlarini aniqlash 
uchun qo'shimcha tadqiqotlar o'tkazilishi kerak, chunki 
bu mahsulot sifatini yaxshilashga olib kelishi mumkin. 
Bundan tashqari, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish 
vositasi sifatida dielektrik davolash imkoniyatlarini 
o'rganish qiziqarli bo'ladi. Misol uchun, keyingi 
tadqiqotlar dielektrik bilan davolashning ishlab chiqarish 
tezligiga va ishlab chiqarish tannarxiga ta'sirini o'rganishi 
mumkin. Bu ishlab chiqarish jarayonlarini yaxshilash va 
ishlab chiqaruvchilar uchun xarajatlarni tejashga olib 
kelishi mumkin. 


Va nihoyat, boshqa ilovalar uchun dielektrik bilan 
davolash imkoniyatlarini o'rganish foydali bo'ladi. Misol 
uchun, keyingi tadqiqotlar dielektrik qattiqlashuvning 
kondansatörler, tranzistorlar va integral mikrosxemalar 
kabi elektron komponentlarning ishlashiga ta'sirini 
o'rganishi mumkin. Bu elektron komponentlarning 
ishlashi va ishonchliligini oshirishga olib kelishi mumkin. 
Umuman olganda, ushbu tadqiqot dielektrik bilan 
davolashning ahamiyati va uning mahsulot sifatiga ta'siri 
haqida tushuncha berdi. Kelajakdagi tadqiqotlar turli xil 
davolash usullari, materiallari va parametrlarining 
mahsulotning xususiyatlariga ta'siriga, shuningdek, 
boshqa ilovalar uchun dielektrik bilan davolash 
imkoniyatlariga qaratilishi kerak. Bu mahsulot sifati, 
ishlab chiqarish samaradorligi va elektron 
komponentlarning ishlashini yaxshilashga olib kelishi 
mumkin. 
4. Munozara 
Ushbu tadqiqot dielektrik bilan davolashning 
muhimligini va uning yakuniy mahsulot sifatiga ta'sirini 
ko'rsatdi. Ushbu tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, 
dielektrik ishlov berish yakuniy mahsulot sifatini 
yaxshilashning samarali va samarali usuli hisoblanadi. 
Bundan tashqari, ushbu tadqiqot natijalari shuni 
ko'rsatadiki, dielektrik bilan davolash ishlab chiqarish 


jarayoni bilan bog'liq vaqt va xarajatlarni kamaytirish 
uchun ishlatilishi mumkin. Bundan tashqari, dielektrik 
ishlov berish yordamida jarayonning energiya sarfini 
kamaytirish mumkin. Ushbu tadqiqot yakuniy mahsulot 
sifatini yaxshilash, ishlab chiqarish vaqti va tannarxini 
kamaytirish va jarayonning energiya sarfini kamaytirish 
uchun dielektrik bilan davolash imkoniyatlarini ta'kidladi. 
Xulosa qilib aytganda, ushbu tadqiqot dielektrik bilan 
davolashning muhimligini va uning yakuniy mahsulot 
sifatini yaxshilash, ishlab chiqarish vaqti va tannarxini 
kamaytirish, jarayonning energiya sarfini kamaytirish 
imkoniyatlarini ta'kidladi. Bundan tashqari, ushbu 
tadqiqot avtonom motivatsiyani engillashtirish, 
xodimlarning ish faoliyatini yaxshilash va biznes 
muvaffaqiyatini oshirish uchun avtonomiyani qo'llab-
quvvatlovchi motivatsion uslubning imkoniyatlarini 
ko'rsatdi. Shunday qilib, ushbu tadqiqot ish joyida 
avtonomiyani qo'llab-quvvatlovchi motivatsion uslubni 
amalga oshirish uchun dalillarga asoslangan yondashuvni 
taqdim etadi, bu esa xodimlarning ish faoliyatini 
yaxshilash va ish joyida katta muvaffaqiyatlarga olib 
kelishi mumkin. 

Download 278.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling