Va komunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad-al xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari unversiteti

Miqdoriy nazariya MV=PT tenglamasiga asoslanadi. Bu tenglama chap tomonda ikkita ko'rsatkichni o'z ichiga oladi: pul miqdori M va ularning aylanish tezligi V. Tenglamaning o'ng tomonida ikki guruh miqdorlar mavjud: almashtirilgan tovarlar miqdori yoki ishlab chiqarishning haqiqiy hajmi Y (hajmi). savdoning I) va narx darajasi P. Ayirboshlash tenglamasi deyiladi.

Undan pul massasining o'zgarishiga qarab narx o'zgarishini bashorat qilish uchun foydalanish uchun bir qator qo'shimcha taxminlarni amalga oshirish kerak.

Birinchidan, sabab-oqibat MV dan PT ga o'tishi kerak. Ikkinchidan, M ga nisbatan V va T doimiy bo'lishi kerak: ularning qiymatidagi barcha o'zgarishlar pul bo'lmagan omillar (yangi to'lovlar va bank operatsiyalarining yangi turlarining paydo bo'lishi, mehnat unumdorligining o'sishi va boshqalar) ta'sirida bo'lishi kerak. Uchinchidan, pul massasining nominal qiymati aholining pulga bo'lgan talabidan qat'i nazar, ekzogen tarzda belgilanishi kerak.

(masalan, pul bazasini nazorat qiluvchi Markaziy bank). Bu binolardan kelib chiqadiki, agar V=const boʻlsa, u holda P M dagi oʻzgarishlarga toʻgʻridan-toʻgʻri mutanosib ravishda oʻzgaradi. Bu pulning miqdor nazariyasining qattiq versiyasi deb ataladigan boʻlib, pulning tranzaksiyadan tashqari barcha funktsiyalarini istisno qiladi. , pul faqat ayirboshlash vositasi sifatida qaralganda.

Shu bilan birga, ba'zida M ning P ga ta'sir qilish mexanizmi to'g'ridan-to'g'ri (Kantillon va Xum) yoki bilvosita (Rikardo va Tornton) bo'lishi mumkinligi qo'shiladi.

Ushbu farqni yaxshiroq tushunish uchun pul bozorining muvozanat shartlarini eslaylik:

Ms/P=Md(i,Y). (bir)

Bu erda Ms - nominal pul massasi, P - o'rtacha narx darajasi,

Md - pulga bo'lgan talab, i - pul bozori foiz stavkasi, Y - umumiy daromad.

Faraz qilaylik, Ms ortdi va (1) ning chap tomoni o'ngdan kattaroq bo'ldi. Agar bu tenglikni tiklash jarayoni o'ng tomonga ta'sir qilmasa va faqat P ning o'zgarishi (o'sishi) dan foydalansa, unda bunday jarayon bevosita deyiladi. Aksincha, agar tiklanish jarayoni (1) i ning kamayishi bilan ortib borayotgan Md ning o'zgarishidan o'tsa, unda bunday jarayon bilvosita deyiladi.