T/V=k=const ni o‘rnatib, M=kP ni olamiz, ya’ni. Narxlar darajasi muomaladagi pul miqdoriga to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir. Ushbu tenglama naqd pulni saqlash imkoniyati uchun hech qanday belgini o'z ichiga olmaydi: stavka foizi yoki boshqa pul bo'lmagan aktivlardan olingan daromadlar. Lekin foiz stavkasining oshishi k ning pasayishiga olib kelishi aniq, chunki foizli qimmatli qog’ozlarga talab ortib boradi. Boshqa tomondan, foizning pasayishi k qiymatini oshiradi. Agar ishlab chiqarish darajasi o'zgarmasa va inflyatsiyaning o'z-o'zidan tezlashishi uchun joy bo'lmasa, bu xulosa haqiqiydir. Ikkinchisi mavjud bo'lganda, muomaladagi pul miqdorining tez kengayishi narxlarning mutanosib emas, balki ko'proq o'sishiga yordam berishi mumkin. Pulning miqdor nazariyasi, Fisher ko'p marta takrorlaganidek, faqat muvozanat sharoitida to'g'ri bo'ladi. Fisherning pul nazariyasi pulning zamonaviy iqtisodiyotdagi rolini yanada chuqurroq tahlil qilish uchun zamin yaratdi. Fisher ko'rsatdiki, naqd kapital - bu diskontlangan kelajakdagi pul daromadlarining hozirgi qiymati bo'lib, uni real ko'rinishda na kapital, na kapital tuzilishi bilan yakka tartibda yozish mumkin emas.
Xulosa: Qiymat neoklassik iqtisodiyot ochib bergan haqiqatlar majmuasiga nazar tashlab ochib berish mumkin. Rag'batlantirish haqidagi turli haqiqatlar - narxlar va ma'lumotlar, qarorlarning o'zaro bog'liqligi va tanlovning kutilmagan oqibatlari - neoklassik nazariyalarda kashf etilgan. Neoklassik yoʻnalish jahon iqtisodiy tafakkurida 1930-yillargacha hukmronlik qildi. Inqiroz va Buyuk Depressiya erkin raqobat jamiyatning barcha ijtimoiy-iqtisodiy muammolarini hal qilishga qodir emasligini ko'rsatdi, bu bilan bog'liq holda yangi iqtisodiy ta'limot - Keynschilik paydo bo'ldi. 1970—80-yillarda davlatning iqtisodiyotga haddan tashqari aralashuvi ijtimoiy ishlab chiqarish rivojlanishiga toʻsqinlik qila boshlaganda neoklassik taʼlimot yana dolzarb boʻlib qoldi va hozirgi kungacha shundayligicha qolmoqda. Gʻarb iqtisodiy adabiyotida bu yoʻnalish “yangi klassik iqtisod” deb ataladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
