Va massaalmashuv fanidan kurs ishi bajardi

O’zq 
Varaq 
Hujjat № 
Imzo
_
Sana_
Varaq_
 
7
KURS ISHI 5310300. 

---

chiqarishda,tekstilni bo‘yash va to‘qimachilikda qo‘shimcha shoxlarni bo‘yashda, 
bezaklashda ishlatiladi. 
Qo‘rg‘oshin sulfati PbSO
4
, suvda erimaydigan oq kukun, akkumulyatorlarda 
pigment sifatida, to‘quvchilik texnologiyasida qo‘llaniladi. 
Qo‘rg‘oshin sulfidi PbS, qora suvda erimaydigan kukun, glinali idishlarni 
kuydirishda va qo‘rg‘oshin ionlarini aniqlashda ishlatiladi. Chunki qo‘rg‘oshin γ-
nurlarni yaxshi yutadi, u rentgenli qurilmalarda va yadro reaktorlarida radioatsion
himoya uchun ishlatiladi. Qo‘rg‘oshinning qotishmalari ham keng qo‘llanilishi 
bilan kam ahamiyatlidir. Pyuter (qalay va qo‘rg‘oshin qotishmasi), 85-90% Sn va 
15-10% Pb tarkibli, yaxshi shakllanadi, arzon va uy sharoitidagi ishlab chiqarishda 
qo‘llaniladi. 67% Pb va 33% Sn, tarkibli kavshar elektrotexnikada qo‘llaniladi. 
Qo‘rg‘oshinning surma bilan qotishmalari pul va tipografik shrift ishlab 
chiqarishda ishlatiladi, qo‘rg‘oshin qotishmalari esa – surma va qalay figurativ 
quyish va podshipniklar tayyorlashda ishlatiladi. Qo‘rg‘oshinning surma bilan 
qotishmasi, odatda kabellarga qoplama sifatida va elektrik akkumulyatorlar 
plastinalari tayyorlashda ishlatiladi. Jahonda kabellarning yuzasida qo‘rg‘oshinning 
ko‘p qismi yaxshigina namdan himoyalash qobiliyatiga ko‘ra sarflangan vaqtlar ham 
bo‘lgan. Natijada qo‘rg‘oshinni bu sohadan alyuminiy va polimerlar siqib 
chiqarishdi. 
Qo‘rg‘oshin birikmalari bo‘yoqlar, ranglar, insektitsidlar, shisha buyumlar 
olishda va benzinga qo‘shimcha sifatida tetraetilqo‘rg‘oshin Pb(C
2
H
5
)
4
bo‘lib 
ishlatiladi. Rentgenli nurlanish apparat ishchilarini himoyalash uchun ishlatiladi. 
Qo‘rg‘oshin izotoplarining miqdorini aniqlash bilan birga tog‘ jinslari va 
minerallar Yoshi absolyut geoxronologiyada ishlatiladi. 
Hozirgi paytda dunyo bo‘yicha 4—7 mln t qo‘rg‘oshin ishlab chiqariladi. Ishlab 
chiqarishning hajmi talablarga bog‘liqdir. Hajm bo‘yicha qo‘rg‘oshin 5-o‘rinda 
turadi (temir, aluminiy, mis va ruxdan keyin). Qo‘rg‘oshin 30—50 foiz ikkilamchi 
xomashyodan ishlab chiqariladi. 
Deyarli hamma qo‘rg‘oshin sulfidli rudalardan olinadi. Rudada 
qo‘rg‘oshinning miqdorligi 0,5 dan 10% gacha uchraydi. Masalan, AQSH rudasida 
1,5 foiz Pb. Kanadada 3—4 foiz Pb, Avstraliyada 5—10 foiz, O‘zbekistonda 1,5—
2 foiz Pb bor. 
Qo‘rg‘oshinning katta hajmda chiqaruvchilar: AQSH (23—25%), Olmoniya 
(9—10%), Angliya (8—9%), Yaponiya (7—8%), Avstraliya (6,5—7,5%), Meksika 
(5,5—7,0%), Fransiya (5,5—6,4%), Kanada (5,0—6,0%). Bu davlatlarda dunyoda 
ishlab chiqariladigan qo‘rg‘oshinning 70—80 % joylashgan. O‘zbekistonda 
rudaning 1,5— 2% chiqarilishiga qaramay, qo‘rg‘oshin zavodlari qurilmagan. 
Qo‘rg‘oshin asosiy iste’molchilari, %: AQSH 29—31; Angliya 8,3—9,3; 
Olmoniya 8,1—9,3; Yaponiya 8,0; Fransiya 6—7; Italiya 5,6—6,2; Ispaniya 3,5—