Vakuumda elektr toki reja: Elektr toki Vakumda elektr toki

bo’lmaydi.
TERMO ELEKTRON EMISSIYA 
Reja: 
Richardson effekti— oʻtkazgichlar, qattiq va baʼzan suyuq jismlardan 
issiklik energiyasi taʼsirida elektronlarning vakuum yoki boshqa 
muxitlarga chikish hodisasi. Bu hodisa vakuumda toza metallar (W, 
Mo, Ta) dan 2000—2500 K trada va murakkab yarimutkazgichli 
katodlardan 1000 K trada kuzatiladi. Elektronlar jism sirti (emitter) 
dan tashqariga chiqishi uchun jism chegarasidagi potensial toʻsiqni 
yengishi zarur; past tralarda bu toʻsiqni yenga olmaydi. Metall 
qizdirilganda elektronlarning kinetik energiyasi ortib, sirtdan oʻtib, 
sirt atrofida fazoviy zaryad hosil qiladi. Fazoviy zaryadning elektr 
maydoni Termoelektron emissiya jarayonini susaytiradi. Buning oldini 
olish uchun fazoviy zaryaddan maʼlum masofada elektrod (anod)ga 
musbat potensial berilib, fazoviy zaryad tortib olinadi, yaʼni 
termoelektron tok hosil qilinadi. Termoelektron tok emitter — katod 
xossasiga, anod kuchlanishiga va traga bogʻliq. Termoelektron 

---

emissiya tokining maksimal toʻyinish qiymatining kuchlanishga 
bogʻlikligi Chayld — Lengmyur formulasi bilan ifodalanadi. 
Termoelektron emissiya koʻpgina elektrovakuum asboblar va ion 
asboblar ishlashining asosi hisoblanadi. Uni dastlab 1900—01 yillarda 
O.U. Richardson oʻrgangan. Richardson — Deshman formulasi 
yarimoʻtkazgichli emitterlar uchun ham oʻrinli, ammo bunda 
Termoelektron emissiya hodisasining mohiyati metallarnikidan farq 
qiladi. Termoelektron emissiya katodlar ishlab chiqarish, 
elektrovakuum va gazrazryad qurilmalarning asosini tashkil etadi.