Vaqti- 2 soat O’qitish o’rni

Orttirilgan immunitet. Qadimiy xalqlarning ko'zatishlariga ko'ra, toun bilan kasallanib sog'aygan kishilar bu kasallikga cholingan bemorlar Bilan muloqotda bo'lganlarida ularga quzg'atuvchi qayta yuqmagan.
Shuningdek, turli mamlakat xalqlari yuqumli kasalliklardan saqlanish uchun ayrim kasalliklarga qarshi emlashni qullaganlar. Masalan, Xitoyda miloddan 200 yil oldin bolalarni chinchechakka qarshi emlaganlar. Ayrim hollarda, bunday profilaktik choralar kasalliklarning kelib chiqishiga va turli asoratlar qolishiga olib kelgan, chunki ular bu xodisaning mexanizmini tushunmaganlar.
Ingliz shifokori E. Jenner xham sigirda uchraydigan chinchechak Bilan og'irgan kishilar, odamlardagi chinchechakka chidamli ekanliklarini bir necha yil davomida kuzatgan va natijada, 1796 yili chinchechakka qarshi emlash usulini ishlab chiqqan. Keyinchalik bu usul barcha davlatlarda qullana boshlandi. Emlash tufayli chinchechak 1980 yili butun dunyoda tugatildi.
XIX asirning ikkinchi yarimida, L. Paster mikroorganizmlarni noqulay sharoitda o'stirib, ularning virulenttligini pasaytirish mumkinligini ilmiy ravishda asoslab berdi. U xamkasblari Bilan birgalikta shu usulni qullab tovuq vabosi, kuydirgi va qutirish kasalliklariga qarshi vaktsinalar topdi.
Kuchsizlantirilgan mikroorganizmlar, ularning toksinlari va boshqa faol immunitet xosil qilish uchun ishlatiladigan moddalar vaktsinalar deb ataladi. Orttirilgan immunitet – bu kkdimdan ma'lum bo'lib, yuqumli kasalliklar bilan og'rib sog'aygannan keyin paydo bo'ladi. Uning tabbiiy va sun'iy xillari farq qilinadi.
Tabbiiy immunitet o'z navbatida yana ikkiga:
1) tabbiiy faol – yuqumli kasallikdan sog'ayganidan sung yuzaga keladigan immunitet;
2) tabbiiy sust immynitet – onadan bolaga yo'ldosh va su torkali utadigan hillariga bo'linadi.
Sun'iy immunitet ham o'z navbatida ikki hil bo'ladi: