Вариант №09 Хашаротлар кўкрак бўлимини тузилиши, сегментлари


Хашаротлар қон айланиш тизими ва қон таркиби


Download 28.44 Kb.
bet2/4
Sana09.11.2023
Hajmi28.44 Kb.
#1759116
1   2   3   4
Bog'liq
Entomologiya

Хашаротлар қон айланиш тизими ва қон таркиби.

Oqim organlari to'qimalarda va organlarda hayotiy jarayonlardan kelib chiqadigan ortiqcha, asosan, azot o'z ichiga olgan moddalar. hasharotlar oshqozon tizimi tashqari. Chiqib ketishning asosiy organi - malpighiev tomirlari. Ularning uzunligi o'rta uchburchakning orqa tomoni yonida, ikkinchi uchi ko'r-ko'rona tananing bo'shlig'ida joylashgan. Malpigyov tomirlari gemolimafdan asosan urik kislota tuzlarini o'zlashtiradi. Urik kislota kristallari najas bilan birga orqa ichak orqali chiqariladi. Yiring va sekretsiya. 2 turi bezlar: Exocrine. Teri bilan bog'liq bezlar. Turli organlarga, bo'shliqlarga yoki tashqariga chiqadigan sirlar deb ataladigan moddalarni chiqaradi. Ulardan ba'zilari hasharotlarning hazm bo'lishiga, ba'zilari esa mexanik muhofaza qilishda, boshqalari biologik faol moddalarni feromonlar deb atashadi. 

Endokrin Bezlar to'g'ridan-to'g'ri qonga sekretsiya ajratadi, ularning sekretsiyasi gormonlar deb ataladi. Gormonlar qonga kirganda, ular tananing barcha qismlariga uzatiladi. Endokrin bezlari regulyatsiya qiladi: lichinka o'sishi, suyuqlik, rivojlanishning oldini olish, balog'lik. Bu bezlar proramaksing qorin qismida miya orqasidagi old ichakning ustida joylashgan. Yog 'tanasi. barcha tana bo'shlig'ini to'ldiradigan alohida bo'laklardan iborat. Uning xujayralari yog' va protein qo'shimchalarining tomchilari bilan to'ldiriladi. Yog 'tanasining roli ozuqaviy moddalar to'plash va metabolik mahsulotlarning emirilishiga kamayadi. Yog 'tanasidagi ozuqaviy moddalarning to'planishi past haroratlarda hasharotlarning omon qolishiga yordam beradi, ochlik e'lonidan omon qolish va kattalar shaklida ovqatlanmaydigan hasharotlar mavjud bo'lish imkoniyatini beradi. Ovqat hazm qilish organlari. Ovqat hazm qilish tizimi uch qismdan iborat: oldingi, o'rta va orqa ichaklarda. Ichakdagi ichak og'iz bo'shlig'ida boshlanadi, unda oziq-ovqat tükürükle nemlendirilir va eziladi. Og'iz bo'shlig'iga farynx, faringeal qizilo'ngach ta'qib etiladi. Qizilo'ngachni oziq-ovqat mahsulotlarini vaqtincha saqlashga xizmat qiluvchi va barcha hasharotlar tarkibida bo'lmagan goiterga o'tadi; mushak to'qimasini rivojlantirgan mushaklari oshqozoni joylashadi. Devorlari oziq-ovqatning mexanik öğütülmesini qo'llab-quvvatlaydigan qattiq tishli tishlari bilan qoplangan. Anterior ichak tutqichi yurak qopqog'i deb nomlangan dumaloq qat bilan tugaydi. Midgutda tuprikdan tashqari barcha hazm qilish sharbati chiqariladi va oziq-ovqat hazm qilish va oshqozon-ovqatlar mahsulotlarini iste'mol qilish amalga oshiriladi. Midgut bir xil qalinlashadigan naycha hisoblanadi.

U glandular epiteliya bilan qoplangan, hujayralari sekretsiya tomchilari chiqaradi. Midgutda yupqa qobiq ham hosil bo'ladi - oziq-ovqat birikmasini o'rab turgan va ichak devorini yomon ezilgan zarralar bilan aloqa qilishdan himoya qiluvchi peritrofik membran. Posterior ichak malpigiyadagi tomirlar oqib o'tadigan qisqa pilorik qismdan boshlanadi. Posterior ichakda oziq-ovqat massasidan suv so'riladi va bu erda anus orqali tashqariga chiqarib tashlanadi. Najaslar qaysi hasharotlar turiga tegishli ekanligini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan muayyan struktura va shaklga ega. Tuproq qo'ng'izlari kabi yirtqich hasharotlar bir qator ekstraintestinal hazmga ega. U shundan iboratki, midgut sharbati jag'ning kanallari orqali jabrlangan jasadiga tushadi va oshqozon yutulmadan oldin boshlanadi.

Download 28.44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling