Variant №17 Qurilish kompaniyasi ma’lumotlariga nisbatan ruxsatlarni
Download 84.85 Kb. Pdf ko'rish
|
2 5316540505897568975
|
Variant №17
Qurilish kompaniyasi ma’lumotlariga nisbatan ruxsatlarni mantiqiy boshqarish.
Qurilish kompaniyasining ma’lumotlariga nisbatan ruxsatlarni boshqarishda MAC va RBAC foydalanishni boshqarish modellaridan foydalanamiz.
MAC foydalanishni boshqarish usulida kompaniya ma’lumotlariga nisbatan ruxsatlarni boshqarish. Bu usulda qurilish kompaniyasi xizmatidan foydalanayotgan tashkilot qurilishi kerak bo’lgan binoni qurilish muddatini va necha qavatli bo’lishini belgilaganidan so’ng tizim tomonidan avtomatik tarzda muddat qo’yiladi va kunlik bajarilishi kerak bo’lgan norma belgilanadi. Bunda qurilish kompaniyasi va uning xizmatidan foydalanayotgan tashkilot o’rtasida shartnoma tuziladi, shartnoma tashkilotga bog’liq bo’lmagan ya’ni foydalanuvchi tomonidan boshqarishga va o’zgartirishga ruxsat etilmagan usul MAC foydalanishni boshqarish usulidan foydalaniladi. Demak, bu usul orqali shartnoma qatnashuvchilarining har ikki tomoni shartnoma shartlarini(qurilish muddati, kerakli xom-ashyolar hajmi, ishchilar soni va maoshi) bajarilishini ta’minlaydi.
RBAC foydalanishni boshqarish usulida kompaniya ma’lumotlariga nisbatan ruxsatlarni boshqarish. Ushbu foydalanishi boshqarish usulidan foydalanishdan asosiy maqsad kompaniyadagi ishchilarni boshqarish va ular o’rtasida roli(lavozimi)ga asoslangan kompaniya ma’lumotlariga nisbatan ruxsatlarni amalga oshirish uchun ishlatiladi. Bunda qurilish kompaniyasi omboridagi qurilish mollarining xavfsizligi, ishchilarning shaxsi, qurilish kompaniyasi xizmatidan foydalanayotgan tashkilot haqidagi ma’lumotlar, bino chizmalari qurilish kompaniyasining uncha katta bo’lmagan ma’lumotlar bazasida saqlanishini xavfsizligi ta’minlanadi.
Axborot tizimi tuzilmaviy modelini qurish. AT quyidagi elementlardan tashkil topgan: 1. Ma’lumotlarni saqlovchi server: buyurtmachi ma’lumotlarni, bino chizmalari, xom-ashyo yetkazib beruvchi kompaniyalar ro’yxati, ishchilar haqida ma’lumotlari joylashgan server; 2. Ma’lumotlar bazasini boshqaruvchi xodimlar ish joyi: kompaniyaga oid barcha ma’lumotlar ustida turli amallar bajaruvchi xodimlar xonasi; 3. Xavfsizlik xodimlari ma’muri: kompaniya ichki qismini xavfsizligiga mas’ul ishchilarning ish joyi; 4. Axborot xavfsizli ma’muri: kompaniya ma’lumotlarini xavfsizligini ta’minlash; 5. Operator ish joyi: operatorlar joylashgan joy, kompaniya xazmatlaridan foydalanuvchi tashkilotlar orasidaqi aloqani ta’minlash; 6. Rahbariyat ish joyi: kompaniya rahbarining ish joyi.
Kompaniya AX siyosati qoidalarini ishlab chiqish. Qoida №1: Ma’lumotlar bazasidagi saqlanayotgan ma’lumotlar xavfsizligi • Serverga kirishda kuzatuv moslamalarini qo’yish • Serverni tashqi tomondan buzib kirish holatlarini oldini olish • Serverdagi ma’lumotlarni himoyalashda xavfsizlik xodimlarini javobgarligini yo’lga qo’yish
Foydalanuvchi Foydalanuvchining komponentga nisbatan huquqlari Ma’lumotlarni saqlovchi server
Xavfsizlik ma’muri Xavfsizlikni ta’minlash Ma’lumotlar bazasini boshqaruvchi xodimlar ish joyi MB ma’murlari Axborotlar ustida tahrirlash Xavfsizlik xodimlari ma’muri
Kompaniya binosi xavfsizligini ta’minlash Axborot xavfsizli ma’muri
AX xodimlari Ma’lumotlarni himoya qilish Operator ish joyi
Operator Kompaniya bilan shartnoma tuzmoqchi bo’lgan tashkilotlar bilan aloqani ta’minlash Rahbariyat ish joyi Direktor o’rinbosari Buyruqlarni olish va ularning amalga oshirilishini ta’minlash
Qoida №2: Kompaniya binolari xavfsizligi • Kompaniya binosi va serverlar saqlanadigan bino ichini kuzatuv qurilmalarida muntazam kuzatish; • Qurilishda ishlatiladigan xom-ashyolar saqlanadigan omborning xavfsizligini ta’minlashda kuzatuv moslamalaridan foydalanish; • Omborxona atrofini himoya to’siqlari bilan o’rab chiqish Qoida №3:
Shartnoma tuzilishida ikki tomonning manfaatlarini inobatga olish • Qurilish mollarining sifatiga javob berish; • Qurilish o’z vaqtida yakunlanishiga kafolat berish; • To’lov amalga oshirilmay qolganda xizmatni bekor qilishni yo’lga qo’yish
Qoida №4:
Ishchilar ish bajarish davomida ularning xavfsizligini ta’minlash • Ishchilarni hayotini sug’urta qilish; • Biron baxtsiz hodisa yuz berganda kompaniya tomonidan ishchiga moddiy yordamni yo’lga qo’yish; Qoida №5:
Xizmat mashinalari(og’ir texnikalar)ning texnik sozligini nazorat qilish • Og’ir texnikalarni har kuni ishdan oldin texniklar tomonidan tekshirilishi Qoida №6:
Foydalanuvchi tashkilot va xizmat ko’rsatuvchi kompaniya orasidagi aloqaning xavfsizligini ta’minlash • Foydalanuvchi faqat xizmat ko’rsatuvchi bilan aloqada bo’lishi • Foydalanuvchi o’zining taklif va shikoyatlarini aynan xizmat ko’rsatuvchi kompaniyaga xavfsiz yuborilishini ta’minlash • Foydalanuvchi tomonidan binoga chizmasiga qo’shiladigan qo’chimchalarni inobatga olish.
AX qoidasi Javobgarlar Himoya choralari turi Ma’lumotlar bazasidagi saqlanayotgan ma’lumotlar xavfsizligi AX ma’muri Tashkiliy va texnik Kompaniya binolari xavfsizligi Xavfsizlik xodimlari Texnik Shartnoma tuzilishida ikki tomonning manfaatlarini inobatga olish
Tashkiliy va hujjatli Ishchilar ish bajarish davomida ularning xavfsizligini ta’minlash
Ishchilarning xavfsizligini ta’minlash bo’limi
Texnik va tashkiliy Xizmat
mashinalari(og’ir texnikalar)ning texnik sozligini nazorat qilish
Texnik xizmat ko’rsatish bo’limi Tashkiliy va texnik Foydalanuvchi tashkilot va xizmat ko’rsatuvchi kompaniya orasidagi aloqaning xavfsizligini ta’minlash
AX ma’muri, operatorlar Tashkiliy va dasturiy
Himoya vositalari 1. Bino va omborxona hududlarini himoya qilish vositalari: Himoya vositasi Barcha vositalar Fizik himoya vositalari Bino va omborxona kuzatuvchi qurilmalar asosida doimiy nazorat qilish 20
Omborxonaga kirib chiqish uchun nazorat postlari 1
1.1. Binoni ichki tomondan himoya qilish vositalari: Himoya vositasi Barcha vositalar Fizik himoya vositalari Binoning ichki qismiga kuzatuvchi qurilmalaridan foydalanish 10 Shartnoma tuzish va yig’ilish o’tkazish xonalarning xavfsizligida kuzatuv moslamalaridan foydalanish 4 Lokal himoya vositalari Kirishda ishchilarni audentifikatsiyadan o’tkazib, ishchining o’z vaqtida kelishini tekshirish posti 1
Himoya vositasi Barcha vositalar Lokal himoya vositalari
Qulfli eshik 3 Serverlar joylashgan joyda kuzatuv moslamalarini o’rnatish 5 Internet tarmoq himoyasi vositalari Viruslardan himoya qilish tizimini o’rnatish 2
2.1. Kompaniya daromadi hisoboti:
Lokal himoya vositalari Barcha vositalar Kodlash orqali himoya vositalari (parol qo’yish) 8 Butunlikni va haqiqiylikni tekshirish vositalari Daromad manbalarini hisoblash 4 Oldingi daromadlar bilan taqqoslash 2
2.2. Kompaniya mijozlari haqidagi ma’lumotlar: Himoya vositasi Barcha vositalar Lokal himoya vositalari Mijoz haqidagi ma’lumotlarni kodlash orqali ma’lumotlarning xavfsizligini ta’minlash 4 Faqat ma’lumotlarni tahrirlashga huquqi bor ishchilarga ruxsat berish 3
Nazorat savllariga javoblar 1. DAC(Discretionary Accsess Control) modeli asosida
foydalanuvchilarning shaxsiy
ma’lumotlarining himoyasi ta’minlanadi. 2. MAC modeli asosida ma’lumotlarning bir nechta xavfsizlik darajalari ta’minlanadi. 3. MAC asosida ma’lumotlar maxfiyligi quyidagi shartlar asosida bajariladi: - Agar subyektning xavfsizlik darajasida obyektning xavfsizlik darajasi mavjud bo’lsa, u holda o’qish uchun ruxsat beriladi. - Agar subyektning xavfsizlik darajasi obyektning xavfsizlik darajasida bo’lsa, u holda yozishga ruxsat beriladi. 4. MAC asosida ma’lumotlar ishonchliligi quyidagi shartlar asosida bajariladi: - Agar subyektning xavfsizlik darajasida obyektning xavfsizlik darajasi mavjud bo’lsa, u holda yozish uchun ruxsat beriladi. - Agar subyektning xavfsizlik darajasi obyektning xavfsizlik darajasida bo’lsa, u holda o’qishga ruxsat beriladi. 5. MAC modelida xavfsizlik darajalari quyidagicha ifodalanadi: O’ta maxfiy(O’M), Maxfiy(M), Konfidensial(K) va Ochiq(O). 6. MAC modelida.
7. Rolli modelda ruxsatlarni boshqarish foydalanuvchilar o’zlarining rollarini ko’rsatish orqali obyektlardan foydalana olishadi.
8. Rolli modelning asosiy afzalliklari: 1. Ma’murlashning osonligi; 2. Rollar iyerarxiyasi; 3. Eng kam imtiyoz prinsipi; 4. Majburiyatlarni ajratish.
9. Rolli modelda imtiyozlar merosi bu har bir rol o’z imtiyozlari bilan bir qatorda boshqa rollarning imtiyozlariga ega bo’lishi mumkinligini ham bildiradi.
10. Attributlarga asoslangan foydalanishni boshqarishda obyektlar va subyektlarning attributlari, ular bilan mumkin bo’lgan amallar va so’rovlarga mos keladigan muhit uchun qoidalarni tahlil qilish asosida amalga oshiriladi.
11. Attributlarga asoslangan foydalanishni boshqarishda foydalanish uchun resursni va harakatni kim bajarayotgani to’g’risidagi holatlardan tashkil topgan qoidalarga asoslangan ruxsatlar beriladi. Download 84.85 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|