Variyant №26 Haqiqiy pullar Oltin standartlari Indossament, Indossat

Variyant №26


1. Haqiqiy pullar
2. Oltin standartlari
3. Indossament, Indossant, Indossat.
4. Kiriditning maqsadlilik tamoili.
5. Kiridit foiziga tasir qiluvchi ichki omillar.
1
Odatda haqiqiy pullar tolov vositasini bajarganda ular oz qiymati boyicha ayriboshlash jarayonida ishtirok etgan, iqtisodiyotda pul massasini tartibga solish boyicha muommolar mavjud bolmagan.
Asl qiymatga ega bolmagan pullarning haqiqiy qiymati nominal haqiqiy qiymatiga nisbatan bir necha marta past bolib ular muomlaga chiqarilganidan keyin doimiy ravishda tartibga solinib turilishi lozim. Aks xolda iqtisodiyotda pul massasi tovar massasiga nisbatan ortib ketadi va qogoz pullar ozining tolov vositasi sifatida qobiliyatini yoqotadi.
Haqiqiy pullar quydagi xossalarga ega bolgan;
--nominal qiymatning real qiymat bilan mutanosibligi;
--qiymatning qadrsizlanmasligi,yani haqiqiy pullar har qanday sharoitda ham ozining dastlabki qiymatini yoqotmagan;
--ularni boshqa tovarlar kabi iste’mal qilish mumkinligi.

Oltin standartlari.

Mamlakatning pul va valyuta munosobatlarini oltindan pul tovari sifatida faoydalanish asosida tashkil qilish shakli. Oltin standart oltin tanga, oltin yombi va oltin deviz (oltin valyuta) turlarga bolinadi. Oltin tanga standart eng barqaror pul tizimi bolib inflyasini istisno etadi, chunki extiyojdan ortiq oltin tangalar muomiladan olinib xazinaga aylanadi. Oltin standarti 1821-yil Angilya banki boshlab berdi. Bu tizim xuquqiy jixatdan 1867-yilda Parij konferensiyasida davlatlararo bitim bilan rasmiylashtirildi. Milliy valyuta kursi oltinga qat’iy bogliq bolib, valyutaning oltin tarkibi orqali qat’iy valyuta kursi boyicha birbiri bilan ozaro muvofiqlashtirilga. Ularning oltin pariteti valyutalarda rasmiy belgilangan oltin miqdoridan kelib chiqqan xolda aniqlanib valyutalar bevosita oltinga ayirboshlanar edi. Oltin tangalar cheklovlarsiz muomilada bolgan va zarb qilingan, qogoz pul oltin tangalarga erkin almashtirilgan, narxlar oltinda xisoblangan. Birinchi jaxon urishi davrida deyarli barcha mamlaakatlarda qogoz pullarga oltin almashtirish toxtatildi, muomiladagi oltin tangalar muomiladan chiqarildi. XX-asrning 20-yillarida ayrim mamlakatlarda (xususan AQSH va Buyuk Britaniyada) oltin yombi standart joriy etildi, buda banklotlar 12.5 kg bolgan oltin yombilarga almashtirilgan, buninh uchun esa bankka katta pul miqdori taqdim etish lozim bolgan. Boshqa mamlakatlarda kiridit pullarni dastlab oltin yombi standarti mamlakatlari valyutalaridagi decizlarga songra oltinga almashtirish tartibi paydo boldi va oltin standartning bu shakli oltin deviz standart nomini oldi. Bu shakilda bir mamlakat valyutasi boshqa mamlakatlar vositasiga bogliq qilib qoyiladi.

2. 
   jaxon urishidan keyin Bretton-Vuds valyuta tizimi shakillandi va oltin deviz standart faqat markaziy banklar uchun saqlanib qoldi. Oltin jaxon puli sifatida Yamayka shartnomasi (1976) imzolanishiga qadar muomilada bolgan,