Vaziyatli masallalar

Nafas yo‘llarinmg o‘tkazuvchanligini tiklash. Buning uchun
quyidagi tadbirlar qoilaniladi:
• bemorni chalqancha yotqizish;
• bemorni boshini orqaga tashlagan holda, pastki jag ’ni ko‘tarish va
oglzni ochish
bemorning og'zi, bumi va halqumini tozalab tashlash;
• chuqur nafas olib bemorning og‘zi yoki burni orqali uning o'pkasiga
lmvo puflab ko'rish;


Yurakni vositali uqalash texnikasi: To‘sh suyagining pastki
uchdan bir qismi chegarasiga, xanjarsimon o‘simtadan ikki enlik yuqori
ga qo‘lning kaft yuzasi qo‘yiladi, ikkinchi kaft esa uning ustiga qo‘yiladi.
Ko‘krak qafasi umurtqa pog"onasi tomonga 4-5sm ga bosiladi. Qo’lini
ko‘krak qafasidan uzmagan holda bosish kuchi kamaytirilsa, ko‘krak
qafasi o‘z holatiga qaytadi. Yurakni vositali uqalash minutiga 80-100
martagacha amalga oshiriladi. Bolalarda yurakni uqalash bir qo‘l bilan,
chaqaloqlarda ikkita barmoq bilan bajariladi.Yordam ko’rsatuvchi agar bir kishi bo’lsa 15:2 nibatda 15ta masaj 2ta suniy nafas beriladi.Yordam ko’rsatuvchi ikki kishi bo’lsa 5:1 nisbatda 5ta masaj va 1ta suniy nafas beriladi.
Yurakni vositali uqalash quyidagi holatlarda samarali deb baholanadi.
• uyqu arteriyasida har bir uqalashgajavoban pulsatsiya aniqlansa;
• kardiomonitorda bolma-qormcha biopotensial kompleksi paydo
b oiib tursa;
yelka arteriyasida 60-70 nun. sim., ust. teng arterial qon bosimi pay
do bo‘lsa;
° sianoz tarqalib, ko‘z qorachigl torayib, ko‘z soqqasining harakati
paydo bo lib borsa.
Adrenalin 0,1%-lml miqdorda 10~20ml natriy xlor eritmasi bilan ve
naga yuboriladi. Samara bo'lmasa 3-5 min. da qayta yuboriladi (umumiy
miqdori 0,1 mg/kg), chunki 3-5 min, da adrenalin inaktivatsiyaga uchraydi

7.Kechasi 45 yoshli erkakda to’satdan kuchli yo’tal xuruji va ekspirator xansirash boshlandi.Bemor ko’zdan kechirilganda majburiy xolatda ekanligi, masofadan xushtaksimon xirillashlar eshitilayotgani va nafas aktida qo’shimcha muskullarning ishtirok etishi, umumiy xolsizlik va ko’krak qafasida og’riq aniqlandi.Bemor anamnezida uzoq muddat davomida ko’mir konida ishlagani aniqlandi.Sizningcha bemorda qanday xolat kechmoqda?Shoshilinch yordam ko’rsating?

Javob:Bronxial astma xuruji
Shoshilinch yordam ko’rsatish shifokor ko’rsatmasiga binoan:
1) tinchlik, aeratsiya;
2) adrenalin gidroxlorid 0,1 %—0,2—0,4 ml teri ostiga;
3) eufillin 2,4 %—10 ml tomir ichiga, glukoza 40 %—10 ml yoki fiziologik eritma 0,9 %—10 ml;
4) astmopen, salbutamid ingalatsiya uchun;
5) atropin sulfat 0,1 %— I ml teri ostiga;
6) mezaton I %—I ml teri ostiga yoki muskul orasiga;
7) efedrin gidroxlorid 0,025 % — '/ 2—1 tabletkadan;
8) novodrin 0,05— '/ 2 tabletka til ostiga;
9) prednizolon 60 mg muskul orasiga, prednizolon 0,005 g I tabletkadan sutka davomida 10—12 tabletkadan ichish uchun;
10) korglikon 0,06 %—0,5 ml yoki strofantin 0,05 %—0,5 ml glukoza 40 %—15 ml tomir ichiga qo‘shib asta-sekin yuboriladi;
11) natriy gidrokarbonat 150—200 ml 3 —4 % tomir ichiga tomchi usulida;
12) reopoliglukin yoki fiziologik eritma 1000 ml tomir ichiga tomchi usulida;
13) laziks 1 %—4—6 ml (40—60 mg) tomir ichiga;
14) oksigenoterapiya
15) bronxlardan shilimshiqlarni chiqarish, bromgeksin yoki mukaltin '/ 3— 1 tabletkadan
16) oyoqqa issiq vanna qilish — yengil hollarda;
17) astmatin I —2 marta sutka mobaynida 1 —2 tablelkadan beriladi.

8.21yoshli M ismli bola eski imoratlarni buzish davrida qo’lidagi kuchli og’riqdan shikoyat qilib poliklinikaga keldi.Bemor ko’zdan kechirilganda o’ng qo’l bilak soxasida qizarish,shish,pufakchalar topildi.bemorda et uvishishi,holsizlanish, bosh aylanishi va nafas olishning qiyinlashuvi aniqlandi.Sizning tashxisingiz? Birinchi yordam ko’rsating?

Javob:Chayon chaqishi
Shoshilinch yordam ko’rsatish:

1.Siqib turuvchi kiyimlari yechiladi,nafas olishini yaxshilash;

2.Chayon chaqqan soxa topiladi,zudlik bilan chaqqan joyni 1%-10.0 ml novokain bilan blokada qilinadi;
3.Analgin 50% 2.0ml,dimedrol 1%li 1.0ml novokain 0.5% 2.0 ml m/o qilinadi;
4.Nafas qisganda 2.4% eufillin 10.0ml, NaCl 0.9%li 10 ml eritmasiga qo’shib v/I yuboriladi.
5.Deksametazon 0.4% li 1.0ml m/o
6.Ko’proq suyuqlik berish.
7.Og’riq davom etsa ,analgin,kyupen,bolnol tabletkalaridan ichish.

9.Bemor qattiq bosh og’rig’iga,ko’ngil aynishiga,qayd qilishga,yurakning tez urushi,ko’rish qobiliyatining buzilishidan shikoyat qildi.15yildan beri gipertoniya bilan og’riydi.Ko’rik vaqtida arterial qon bosimi 220/120 mm.simob ust.ga teng.Bu qanday xolat?Shoshilinch yordam ko’rsating?

Javob.gipertonik kriz

Shoshilinch yordam ko’rsatish shifokor ko’rsatmasiga binoan:

1)Bemor tinchlantiriladi,chalqancha xolatda yotkaziladi,siqib turgan kiyinlari yechilib,nafas olishi yaxshilanadi.
2) magneziy sulfat 25 %—5—10 ml muskul orasiga, tomir ichiga;
3) dibazol 1 % 4—6—10 ml tomir ichiga glukoza eritmasi yoki natriy xlor eritmasi bilan qo‘shib yuboriladi yoki dibazol 5 ml muskul orasiga;
4) klofellin 0,01 %—I ml tomir ichiga asta-sekin yoki muskul orasiga yuboriladi; 5) droperidol 0,25 % 2—4 ml tomir ichiga yoki muskul orasiga yuboriladi;
6) korinfar 1 tabletka til ostiga, agarda 15—20 minut davomida qon bosimi tushmasa, yana takrorlash lozim;
7) aminazin 2,5 %—0,5—1 ml muskul orasiga yoki tomir ichiga yuboriladi (insult vaqtida 0,25 ml.dan beriladi);
8) furosemid 1—2 tabletka (40—80 mg); 9) laziks 10 ml tomir ichiga 15 ml fiziologik eritma bilan yuboriladi;
9) eufillin 2,4 % 10 ml tomir ichiga;
10) strofantin 0,05 %—0,5 ml yoki korglikon 0,06 %—0,5 ml glukoza yoki fiziologik eritma bilan qo'shib, tomir ichiga astasekin yuboriladi;
11) noradrenalin 0,2 %—0,1— 0,2 ml tomir ichiga fiziologik eritma bilan qo'shib yuboriladi;

10.Dars jarayonida to’satdan bir o’quvchi uzini yomon xis qildi. Boshi aylanib teri rangi oqarib, nafas olishi qiyinlashib, to’satdan xushini yo’qotdi.Sizning taktikangiz? Shoshilinch yordam ko’rsating?

Javob: xushdan ketish
Shoshilinch yordam ko’rsatish:
1)Bemor tinchlantiriladi,chalqancha xolatda yotkaziladi,siqib turgan kiyinlari yechiladi,bosh qismi pastroq,oyoqlari esa biroz ko’tariladi.
2)Xona derazalari ochilib kislarod kirishi ta’minlanadi.
3)Bemor yuzi bilan ko’kragiag sovuq suv purkaladi.
4)Novshadil spirit yoki efirga xo’llangan paxta xidlatialdi.
5)Bemor issiq qib o’raladi,issiq choy yoki kofe berialdi.
6)Teri ostiga 20%li 2.0ml kofein yoki kordiamin,mezaton qilinadi