Vektor (matematika)


Download 45.08 Kb.
bet2/3
Sana22.06.2023
Hajmi45.08 Kb.
#1649884
1   2   3
Bog'liq
oliy matematika

Vektorga misollar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Olimjon shimolga 20 metr yurdi. "Shimol" yoʻnalishi "20 metr" masofa bilan birgalikda vektordir.

  • Olma yerga soniyasiga 10 metr tushadi. Yerga ya'ni "pastga" yoʻnalishi "soniyasiga 10 metr" tezlik bilan qoʻshilganda vektor.

Vektor boʻlmagan kattalikga misollar (skalar)[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ikki joy orasidagi masofa 10 kilometr. Bu masofa vektor emas, chunki unda yoʻnalish yoʻq.

  • Jismning uzunligi.

  • Yashikdagi mevalar soni vektor emas.

Belgilash[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vektor kattaliklar ustida gorizontal strelka qoʻyilgan harflar bilan belgilanadi.
Vektorni ifodalovchi kesma uchlari A va B nuqtada bo'lsa, A nuqtadan B nuqtaga yo'nalgan vektor (��→) kabi belgilanadi. Shuningdek, vektorlar (�¯, �→) (lotin alifbosining kichik harflari) shaklida ham belgilanishi mumkin.
Vektorlar ustida amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qoʻshish va ayirish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Agar A, B, C ixtiyoriy nuqtalar bo'lsa, u holda ��→+��→=��→ boʻladi.
Qoʻshish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vektorlani qoʻshish
�→ va �→ vektorlarini qoʻshish:
1-usul. Uchburchak usuli (yohud uch nuqta qoidasi). Birinchi vektorning tugash nuqtasiga ikkinchi vektorning boshlangʻich nuqtasi koʻchiramiz va birinchi vektorning boshi bilan ikkinchi vektorning tugash nuqtalarini toʻgʻri chiziq bilan tutashtiramiz. Hosil boʻlgan vektor �→+�→ga teng boʻladi.
2-usul. Parallelogramm usuli. Ikkala vektorning boshlarini bir nuqtadan oʻtkazib ularni parallel chiziqlar yordamida parallelogrammgacha toʻldirsak, shu parallelogramning diagonali �→ va �→ vektorlarining yigʻindisi boʻladi.
Ayirish[tahrir | manbasini tahrirlash]
�→ va �→ vektorlarning ayirmasi deb, shunday �→ vektorga aytiladiki, uning �→ vektor bilan yigʻindisi �→ vektorni beradi:�→−�→.

Download 45.08 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling