Viruslar va antivirus dasturlari

Brendmauerlar uchun antivirus.
Brendmauerlar xam ximoya uchun tuziladi. Tarmoқ ruxsatsiz kirishga tuskinlik kilgani bilan doimo xam viruslarni yukota olmaydi. Kasperskiy laboratoriyasi, CVP (masalan, ChekPoint Fire Wall-1) protokolini ta’minlovchi, ixtiyoriy brendmauerlar uchun AVP for Fire Wall dasturini yaratadi.

AVP for Fire Wall - bu antivirus serveri bo’lib, HTTP, FTP, SMTP va boshka protokollar buyicha kabul kilinayotgan fayllarni tekshiradi. Virus Aniқlangan ҳolatda, u faylni davolaydi, zararlangan fayl uzatilishi tuxtatiladi, faylni aloxida katalogga joylaydi va boshkaruviga aloka orkali xabar beradi.

Kompyuterda xavfsizlik texnikasi qoidalari

Yoruglik inson xayoti faoliyati daiomida juda muxim rol uynaydi shuning uchun xam sanaot korxonalairini, kompyuter bor xonalarni ratsianal yoritish sifatli maxsulot ishlab chikarishni taminlash bilan birga ishlab chikarish sharoitini yaxshilaysdi ishchilarni charchashdan saklaydi va mexnat unumdorligini oshiradi. Okilona yoritilgan zonalanrda ishlayotgan ishchilarning kayfiyati yaxshi buladi. Buning natijasi baxtsiz xodisalar keskin kamayadi.

Bundan kurinib turibdiki, kompyuter xonalarni yoritish fakatgina gigienik talab kuyilmasdan, balki texnik – iktisodiy talablar xam kuyiladi.
Kompyuter xonalarida yoritishning mukammalligi sifat va son kursatkichlari bilan tavsiflanadi. Son kursatkichlari nur okimi, yoruglik kuchi, yorkinlik, nur kaytarish koeffisientlari, yoruglik kiradi.
Kompyuter xonalarini yoritishga kuyiladigan asosiy talablar.
1. Ish joylarini yoritish sanitariya – gigiena normalari asosida ish toifalariga moslashgan bulishi kerak. Ish joylarini maksimal yoritish albata ish sharoitini yaxshilashga olib keladi. Bundan ish olib borilayotgan ob'ektning kurinishi yaxshilanadi, natijada ish unumdorligi ortadi. Ba'zi bir anik ishlarni bajarganda yoritilishnii 50 lk dan 100 lk gacha oshirish bilan ish unumi 25 foizga oshganligi ma'lum. Kuz bilan kurib ishlash unchalik shart bulmagan ishlarni bajarganda xam yoritilishi 50 lk dan 300 lk ga oshirish ish unumini 5 – 7 foizga oshirgan.
2. Ish olib borilayotgan yuzaga va kuzga kurinadigan atrof muxitga yoruglik bir tekis tushadigan bulishi kerak. Chunki agar ish olib borilayotgan yuzada va atrof muxitda uchatkalar mavjud bulsa, unda kuzning jimirlashi va ma'lum vakt kunikishi kerak buladi. Bu esa kuzning tez charchashiga olib keladi.
Yoruglik manbalari yoritish armaturasi joylashadi va ular birgalikda yoritgichlar yoki chiroklar deb ataladi. Yoritgichlar konstruksiyalariga kuyidagi talablar kuyiladi:
1) Nur okimining yunalishini ishchi yuzalar tomonga kayta taksimlanishini ta'minlash
2) Lampaning nur tarkayotgan yuzalarining yaraklab kuzga ta'sir kursatishidan muxofaza kilish; Lampani xar xil sanoat iflosliklari va changdan ximoya kilish;
Lampani portlash, ut olish xaflaridan muxofaza kilish.
Xozirgi zamon texnika tarakkiyoti davrida sanoat korxonalarida shovkinga Karshi kurash masalalari muxim muammolar katoriga kiradi. Bu - asosan mashinasozlik sanoati, transport vositalarini ishlatishda, energetika sanoatida va sanoat korxonalarida juda jiddiy muammo bulib turibdi. shovkinning okibatlari ma'lum. Katta shovkin ta'sirida insonning asab tizimlari charchab, eshitish faoliyati susayib ketadi. Shuning uchu n xam sanoat korxonalarida shovkinni kamaytirish chora-tadbirlarini belgilash inson salomatligini saklashdek juda muxim ijtimoiy axamiyatga molikdir.
Elektr xafsizligini ta'minlash.
Sanoat korxonalarida urnatilgan kompyuter, yordamchi Mashina­mexanizmlar, shkaflar, boshkarish pultlari xamda elektr asbo6lar va boshka jixozlarning xammasi, agar ularni ishlatish uchun foydalanadigan 'Elektr kuvvati 42 V dan yukori kuchlanishga zga bulsa, albatta erga ulangan bulishi shart. Buning uchun xar kanday kompyuter xonalari erga ulash vositalari kulay, oson va engil bajariladigan bulishi kerak. Bu vositalar erga etarli darajada puxta ulangan yoki nolga ulangan bulishi shart. Bu vositalarda erga ulash simlarini osongina maxkamlash mumkin bulgan vintsimon kurilma yoki kiskich bulishi kerak.
Yongin xavfsizligi.
Sanoat korxonalari binolarini yongindan muxofaza kilmish uchun ishlatiladigan asosii texnik kurilmalar GOST 12,4009-75 asosida aniklanadi. Xar kanday yonginni uchirishda yongining kuchayishiga olib kelayotgan omillarni va sharoitni aniklash muximdir. Bunda yonishning davom etishini tuxtatuvchi sharoit yaratish katta rol uynaydi. yonginni uchirish paytida kattik jismlar yonganda yongining tezligi 4m/min, suyukliklar yuzasi buyicha esa 30 m/min bulishishini xisobga olish kerak.
Yongin (UT) uchirish vositalari va usullari. Ut uchirish usullari kuydagicha bulishi mumkin:
Yonayotgan zonani kup mikdorda issiklik yutuvchi materiallar
yordamida sovitish;
Yonayotgan materiallarni atmosfera xavosidan ajratib kuyish;
Yonayotgan zonaga kirayotgan kislorod mikdorini kamaytirish;
Maxsus kimyoviy vositalarni kullash;
Ut uchirish vositalari sifatida, suv buglari, kimyoviy va mexanik kupiklar, inert va yonmaydigan gazlar, kattik kukunsimon materiallar va aralashmalardan foydalanish
Suv bilan uchirish. Suv eng kup tarkalgan arzon va shuning bilan birga deyarli xamma - erda mavjud bulgan ut uchirish vositasi-bulib, suv bilan xar kanday sharoitdagi yonginlarni uchirish mumkin.
Bug bilan uchirish. Bug bilan uchirishning asosiy moxiyati shuki, xonalarga yuborilgan bug kislorodga boy xavoni sikib chikarib, uning urnini egallaydi. Bugning ut uchirish samaradorligi uning ma'lum bir xonaga yuborilgan mikdoriga boglik buladi.
Yonginga karshi suv ta'minoti. Odatda ut uchirish uchun ishlatiladigan suv katta bosim ostida kuchli okim sifatida alangalanayotgan joyga yuboriladi. Buning uchun etarli bulgan bosimni shaxar sharoitiga umumiy vodoprovod tarmoklari orkali xosil kilinadi yoki bulmasa ba'zi bir erlarda maxcyc tayorlangan xovuz va idishlardan foydalanish mumkin.
Isitish va shamollatish tizimlari.
Sanoat korxonalari odatda mzrkzziy isitish tizimi orkali isitiladi. Shuning uchun bunday tizimlarning yongin xafi bulgan uchastkalarida isitish radiatorlarining murakkab turlaridan foydalanish tavsiya etilmaydi. Chunki changlar truba va radiator ustki kismlarida yigilib kolishi, isitish natijasida kizib, yongin chikarish xafini kuchaytiradi.

Kompyuter va boshqa tashkiliy texnikalarda ishlovchilar uchun me'yorlar va sanitariya qoidalari

1. Umumiy qoidalar Ushbu sanitariya qoida va me'yorlari har xil tarmoqlarda keng ishlatiladigan kompyuter (KT) va tashkiliy texnika (TT)larda ishlovchilarning mehnatini tashkil etib, qulay mehnat sharoitini yaratib berishga yunaltirilgan. Talab va qoidalarning amalda bajarilishi mehnat sharoitini qulaylashtirib, ish qobiliyatini oshirish va ishlovchilarning sog'lig'ini saqlab qolishga yordam beradi.

KT si ma'lumotlarni kiritish (to'plash), uni ishlash va natijani (uzatish)ga, TT ma'lumotlarning nusxasini olishga mo'ljallangan.
KT va TTda ishlovchilar aqliy mehnat qiluvchilar toifasiga kiradi. KT da ishlaydiganlarga quyidagilar kiradi: matematik-programmalovchi, boshqaruvchilar, muhandis-elektronchilar, texnik sozlovchilar, reja-lashtirish va hisob-kitob operasiyalari (hisob-kitobchilar, iqtisodchilar) bilan band bo'lganlar.
2. KT va TT ishlarining tarkibi
2.1. KT si bilan ishlaydiganlar ishlab chiqarish muhitini zararli va xavfli omillari hamda mehnat jarayoni ta'siriga uchrashi mumkin:
— elektromagnit maydoni — EMM (radiochastota, past quvvatli rentgen nurlanishi, ultrabinafsha va infraqizil nurlanish);
— elektrostatik maydonlarining kuchlanganligi;— havoning ionizatsiyalanishi;
— kimyoviy omil, azon, lazerli printerlar ishlatilganda toner
bo'yoq moddasining changi; — meteorologik omil: joy iqlimining o'ziga xosligi, yil fasli, ventilyasiya hamda isitish tizimi va boshqalar;
— mexanik va elektr qurilmalarida ishlaganda hosil bo'ladigan shovqin;
— elektr tokidan jarohatlanish xavfi;
— ruhiy hissiyotlar zo'riqishining ortib ketishi;
— ko'rish analizatorining zo'riqishi;
— barmoqlar va panjaning muskuli hamkorligida tez sur'atda bajariladigan bir xil chegaralangan harakat;
— tananing majburiy, bir xil ishchi holatda turishi, gipokeneziya.
TT lar bilan ishlashda havoning ionlashuvi, elektromagnit maydonlarining kuchlanganligi, azon, bo'yoq moddalarining changi, majburiy ishchi holat zararli va xavfli omillar hisoblanadi.
2.2. Texnikaning vazifasi va kasbga qarab, mehnat tartibi ishning alohidaligini inobatga olgan holda har xil bo'lishi mumkin (bir yoki ikki smenali va sutka mobaynida). Bir smena davomiyligi 6 soat, 36 soatlik haftalik smena mobaynida ovqatlanish uchun tanaffus 40 daqiqadan kam bo'lmasligi kerak. Smena mobaynida mikrotanaffuslar kiritish lozim, ular ish vaqtiga kiritiladi.
2.3. Kompyuter texnikasida ishlovchilar mehnati og'irligi va zo'riqishi bo'yicha asosan 2-darajali zararli va zo'riqish mehnatiga kiradi (Mehnat sharoitlarining ko'rsatkichlari bo'yicha gigienik tasnifi O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi
tomonidan 1996-yil 19-martda tasdiqlangan).
Kompyuter va tashkiliy texnika qurilmalarini rejalashtirish, joylashtirish va ishlatishga qo'yiladigan talablar
3.1. KT va TT ni ishlatishga mo'ljallangan korxona va tashkilotlarning ma'muriy va maishiy binolari QM va Q, shuningdek, quyidagi qoidalarni hisobga olgan holda loyihalanadi.
3.2. KT va TT ishlatiladigan laboratoriyalar, bo'limlar, sexlar, uchastkalar alohida xonalarda joylanmog'i lozim. Smenada ishlaydigan ishchilarning ko'pligini hisobga olgan holda xonaning yuzasi bir kishi hisobiga 6,0 m², hajmi 20,0 m³. dan kam bo'lmasligi kerak.
Yuqorida qayd qilingan xonalarni yertulalarda joylashtirishga yul qo'yilmaydi.
3.3. Xonalarni joylashtirishda bajarilayotgan ishlarning bir xilligiga e'tibor berish, ishchilarning mehnat sharoitini yaxshilash maqsadida xonalarga videomonitorlar o'rnatish lozim. Nusxa ko'chirish qurilmalari va disklar uzoq muddat saqlanadigan xonalar himoyalangan bo'lmog'i kerak.
KT va TT ning konstruktiv va texnologik xususiyatlarini inobatga olgan holda ish va o'tish joylari quyidagi o'lchamlarda bo'lmog'i lozim:
— ikki qatorli joylashtirishda old tomondagi pult va qurilma boshqaruv paneli orasi 1,2 m. dan kam bo'lmasligi;
— orqa va yon tomonida olinadigan panel va boshqa qurilmalariga ega bo'lgan KT siga xizmat ko'rsatish oralig'i 0,8 m. dan kam bulmasligi;
— displeylarga ega bo'lgan ishchi o'rinlari orasidagi masofa 1,5 m. dan kam bo'lmasligi;
— KT bir qatorlama joylashtirilganda devor orasidagi masofa 1,5 m. dan kam bo'lmasligi shart.


Xulosa

Hozirgi rivojlangan jamiyatda yashar ekanmiz, biz barchamiz zamon talabi darajasida kompyuter va kompyuter texnikasidan foydalana olish qobiliyatiga ega bo’lishligimiz talab etiladi. Rivojlangan jamiyatni esa kompyuterlarsiz tasavvur etib bo’lmaydi.

Shunday ekan biz yoshlar barchamiz kompyuterlar haqidagi bilimlarimizni chuqurlashtirishimiz kerak. Hammamizga ma’lumki bugungi kunda “Kompyuter virusi” so’zi notanish so’z emas. Biz bunga tez-tez duch kelib turamiz. Bu viruslarni hatto oddiy uyali aloqa telefonlarida ham uchratish mumkin.
Men ushbu bitiruv malakaviy ishimda viruslar va antivirus dasturlari haqida ma’lumotlarni keltirib o’tish maqsad qilib qo’yilgan. Viruslardan himoyalanish bugungi kunda global muammoga aylanib ulgurdi desak hato bo’lmaydi. Xususan barcha dunyo banklari viruslardan himoyalanishning yangi va mukammal yo’llarini yaratish bilan ovora bo’lishmoqda. Bu narsa esa o’z-o’zidan viruslarga qarshi dasturlar ya’ni antivirus dasturlarining mukammallashtirilishini talab etmoqda.
Shuningdek ushbu bitiruv malakaviy ishimda viruslar turlari va ulardan himoyalanish usullari haqida ma’lumot berdim.Antivirus dasturlari, ularning ishlash prinsiplari va turlarini tavsiflab o’tdim. Har bir foydalanuvchi xavfsizlik texnikasi qoidalari bilishi kerakligi tufayli kompyuterda ishlashning texnika va yong’in xavfsizligi qoidalari haqidagi batafsil ma‘lumotlar bayon qilingan.
BMI ni yoritishda bir qancha qo’shimcha adabiyotlardan foydalandim. BMI ning mexnat muxofazasi qismida kompyuter va boshqa orgtexnika vositalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalari xaqida bayon etilgan. Xususan Elektr xavfsizligini ta'minlash, Yong’in xavfsizligi va bosh xavfsizlik texnikasi qoidalari aytib o’tilgan.
Xulosa qilib aytganda bitiruv malakaviy ishimni yozish davrida viruslar va antiviruslar dasturlari haqida bir qator yangi tushuncha va tasavvurlarga ega bo’ldim.