Vоdоrоd аtоmning yadrоsi bilаn elеktrоni оrаsidаgi tоrtishish kuchi tоpilsin. Vоdоrоd аtоmining rаdiusi 0,50

I₁, I₂ vа I₃ tоklаrning hоsil qilgаn mаgnit mаydоn kuchlаngаnligi nоlgа tеng bo’lgаn nuqtа tоpilsin.

Gorizontal yorug’lik nuri vertikal joylashgan ko’zguga tushadi. Ko’zgu o’z o’qi atrofida α burchakka buriladi. Qaytgan nur qancha burchakka buriladi?

Botiq sferik ko’zguning egrilik radiusi 20 sm. Ko’zgudan 30 sm uzoqlikda balandligi 1 sm bo’lgan buyum qo’yilgan. Tasvirning vaziyati va balandligi topilsin. Chizmasi berilsin.

Agar buyum egrilik radiusi 40 sm bo’lgan qavariq sferik ko’zgudan 30 sm uzoqlikka joylashtirilgan bo’lsa, ko’gudagi buyumning tasviri qanday masofada hosil bo’ladi? Buyum 2 sm kattalikda bo’lsa, tasvirning kattaligi qanday bo’ladi? Hisoblash millimetrli qog’ozda grafik yo’l bilan tekshirilsin.

Qavariq sferik ko’zguning egrilik radiusi 60 sm. Ko’zgudan 10 sm uzoqlikda balandligi 2 sm keladigan buyum qo’yilgan. Tasvirning vaziyati va balandligi topilsin. Chizmasi berilsin.

Egrilik radiusi 40 sm bo’lgan botiq sferik ko’zguda natural kattaligining yarmicha keladigan haqiqiy tasvir olinmoqchi. Buyumni qayerga qo’yish kerak va tasvir qayerda olinadi?

Buyumning botiq sferik ko’zgudagi tasviri uning o’z kattaligidan ikki marta katta. Buyum bilan tasvir o’rtasidagi masofa 15 sm. Ko’zguning: 1) fokus masofasi va 2) optik kuchi aniqlansin.

Botiq sferik ko’zgu oldiga uning bosh optik o’qiga bu o’qqa tik holda yonib turgan sham o’rnatilgan. Sham bilan ko’zgu cho’qqisi orasidagi masofa F ga teng. Botiq ko’zgudagi shamning tasviri fokus masofasi F₁=2F bo’lgan qavariq ko’zguga tushadi. Ko’zgular o’rtasidagi masofa 3F ga teng bo’lib, ularning o’qlari bir to’g’ri chiziqda yotadi. Birinchi ko’zgudagi shamning tasviri ikkinchi ko’zguga nisbatini mavhum buyum rolini o’ynab, ikkala ko’zgu o`rtasida joylashgan haqiqiy tasvirni beradi. Shu tasvir chizilsin va sistemaning umumiy chiziqli kattalashtirilishi hisoblab chiqarilsin.

Egrilik radiusi 16 m ga teng sfepik reflektorda olinadigan Quyoshning tasviri qaepda va qanday kattalikda bo’ladi?

Agar sferik ko’zguga keng yorug’lik dastasi (dasta eni α burchagi bilan belgilanadi, 62-rasm) tushayotgan bo’lsa, optik o’qqa parallel keluvchi va ko’zguning chetiga tushuvchi nur ko’zgudan qaytganidan keyin optik o’qni fokusda emas, balki fokusdan muayyan AF masofada kesib o’tadi. AF masofa bo’ylama sferik aberrasiya deb ataladi. FH masofa ko’ndalang sferik aberratsiya deyiladi. Bo’ylama va ko’ndalang aberratsiya kattaliklarini α kattaligi bilan va sferik ko’zguning radiusi bilan bog’lovchi formula keltirilib chiqilsin.

Teshigining diametri 40 sm bo’lgan botiq sferik ko’zguning egrilik radiusi 60 sm. Bosh o’qqa parallel bo’lgan chetki nurlarning bo’ylama va ko’ndalang sferik aberratsiyalari topilsin.