Wi-Bro (Wireless Broadband): 802

Wi-Fi simsizaloqatarmog’iningkeyingiavlodi Li-Fi deb nomlandi.

Yaqindaolimlarma’lumotlarnio’tkazishuchunmo’ljallanganmutlaqyangitexnologiyaustidaishlashniboshlabyuborishganedi. Bu simsizinterfeysbo’lib, uningyordamidaoddiyyoritguvchiasboblardanfoydalanganholdanurlanishmarominibuzmay, osonginavatezkorlikbilanma’lumotlarnio’tkazishmumkin. Buninguchuninsonningko’zigata’sirijudayamkambo’lganyorug’likdiodlariningintensivliginitezdavayuqorianiqlikdao’zgartiraolishqobiliyatigaegatexnologiyalardanfoydalaniladi. Wi-FitexnologiyasiningushbuanalogiLi-Fi (inglizcha, light – yorug’likso’zidanolingan) deb nomlanadiganbo’ldi.

Ma’lumotlarnio’tkazishdayorug’likdanfoydalanishg’oyasiyaqindapaydobo’lganemas, bundayg’oyabirasravval ham mavjudbo’lgan. Ilk martasimsiztelefonqo’ng’irog’iniamalgaoshirganshaxsAleksandr Bellbo’lib, buvoqea 1880-yilda yuzbergan. Bell bunio’zining “Fotofon” deb nomlangankashfiyotiyordamidaamalgaoshirgan.

Yorug’likyordamidama’lumotlarnio’tkazishgabo’lganilmiyvatijoriyqiziqishlar, asosan, so’nggiyillardakuchayibketdi. Tan olishkerakki, bugungikunda Wi-Fi texnologiyasishundayommalashibketdiki, hozirdaundanhattosamolyotlarda, avtobuslarda, muzlatgichvasovutgichlarda, umumanolganda,deyarlibarchaturdagielektronikavositalaridafoydalanishmumkin. Biroq, ushbutexnologiyaorqalima’lumotlarnio’tkazishuchunmo’ljallangankirishnuqtalari (access point) vaungabog’lanuvchisimsizqurilmalarningishlashibir-birigahalaqitberibqolishimumkin. Bu esasimsiztarmoqningo’tkazishimkoniyatinipasaytiradi, natijadakishilardama’lumotlarnio’tkazishningmuqobilvariantlariniishlabchiqishehtiyojipaydobo’ldi. GaraldXaas – Edinburg universitetiprofessori ilk Li-Fi timsolininamoyishqildi. U o’tkazgantajribadama’lumotlarnio’tkazishtezligi 10 Mbit/s gachayetdi. Biroq, professor Xaasinterfeystezligini 100 Mbit/s gachayetkazishnirejalashtirmoqda.

Yorug’likorqalima’lumotlarnio’tkazishtexnologiyasigako’pchilikningqiziqishibaland, chunkiundahechqandayradioto’lqinlarsizma’lumotlarnisimsiztarmoqdao’tkazishmumkin. Bundantashqari, neftplatformalarida, suvostida, navigatsiyaqurilmalariishlaydigansamolyotlardaradioto’lqinlardanfoydalanishko’pinchaishfaoliyatigasalbiyta’sirko’rsatadi.